[:gj]Shankarsinh Vaghela: How did one time aide of Narendra Modi lose the bet he won because of him?
शंकरसिंह वाघेला: नरेंद्र मोदी के एक समय के सहयोगी उनकी वजह से जीते गए दांव को कैसे हार गए?
दर्शन देसाई
શંકરસિંહ વાઘેલા, જીતેલી બાજી કઈ રીતે હારતા રહ્યા?
દર્શન દેસાઈ
અમદાવાદ, 30 ઓગસ્ટ 2022
શંકરસિંહ વાઘેલાએ ફરી પ્રજાશક્તિ ડેમૉક્રેટિક પાર્ટી નામે નવા પક્ષની રચનાની તૈયારીઓ કરી છે. 2022ની ચૂંટણી લડવાની જાહેરાત કરશે. કૉંગ્રેસમાં ફરી જોડાવા તૈયાર છે. અંગેનો નિર્ણય સોનિયા ગાંધીએ કરવાનો છે એમ તેમણે કહેલું છે, પરંતુ તે શક્ય લાગતું નથી ત્યારે પોતાના અલગ પક્ષથી ચૂંટણી લડે તેવી શક્યતા છે.
2017માં કૉંગ્રેસ સત્તાની ઘણી નજીક આવી ગઈ હતી. પણ શંકરસિંહ વાઘેલાએ વિરોધ પક્ષના નેતા પદેથી રાજીનામું આપીને કોંગ્રેસ સાથે ગદ્દારી કરી હતી. કોંગ્રેસે છેલ્લી ઘડીએ તક ગુમાવી દીધી હતી.
82 વર્ષની વયે પણ તેઓ કોઈ રાજકીય પક્ષમાં નથી અને તેમ છતાં હજુ તેમણે હથિયાર હેઠાં નથી મૂક્યાં. 82 વર્ષની વયે શંકરસિંહ વાઘેલાએ ફરી એક વાર પ્રજાશક્તિ ડૅમોક્રેટિક પાર્ટી નામે નવા પક્ષની રચનાની તૈયારીઓ કરી લીધી છે.
ભાજપના નેતા સુબ્રમણ્યમ સ્વામીએ વાઘેલા સાથે મુલાકાતનું ટ્વીટ કરી તેમાં લખ્યું કે તેમની હવે પોતાની એક પાર્ટી છે. શંકરસિંહ સત્તાવાર રીતે 2022ની ચૂંટણી લડવાની ક્યારે જાહેરાત કરે છે તે જોવાનું રહે છે. જોકે 2017માં પણ તેમણે જનવિકલ્પ નામે પક્ષની જાહેરાત કરી હતી.
ગુજરાત ભાજપના પ્રદેશ પ્રમુખ તેઓ હતા. 1995માં ગુજરાતની 182માંથી 121 બેઠકો જીતીને ભાજપે એકલે હાથે સત્તા મેળવી ત્યારે મુખ્ય મંત્રી તરીકે વાઘેલા પ્રબળ દાવેદાર હતા.
એક સમયે ગુજરાતમાં ભાજપનો એક મહત્ત્વનો આધારસ્તંભ શંકરસિંહ વાઘેલા હતા. પ્રથમ વાર ભાજપને સત્તા મળી હતી ત્યારે તેમણે જ તેને ધ્વસ્ત કરી દીધી હતી.
એ વાત આજે પણ જૂના લોકો યાદ કરતા હોય છે કે વાઘેલાના રાજદૂત પર પાછળ મોદી સવાર હોય અને બંને નેતાઓ આ રીતે આખું ગુજરાત ખુંદી વળતા હતા.
એ વાત આજે પણ જૂના લોકો યાદ કરતા હોય છે કે વાઘેલાના રાજદૂત પર પાછળ મોદી સવાર હોય અને બંને નેતાઓ આ રીતે આખું ગુજરાત ખુંદી વળતા હતા
ગાંધીનગરના વાસણ ગામે 21 જુલાઈ, 1940માં જન્મેલા શંકરસિંહ વાઘેલાએ ગુજરાત યુનિવર્સિટીમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં એમ.એ. કર્યું છે.
તેઓ જનસંઘમાં જોડાયા તે પહેલાં રાષ્ટ્રીય સ્વંયસેવક સંઘ સાથે જોડાયેલા હતા. જનસંઘમાં કેશુભાઈ પટેલ સહિતના જૂના જોગીઓ સાથે તેઓ પણ પાયાના નેતા તરીકે જોડાયા હતા.
1977માં જનસંઘ જનતા પક્ષમાં વિલીન થઈ ગયો. પરંતુ થોડાં વર્ષ પછી જનતા મોરચો વિખેરાઈ ગયો. તે પછી જનસંઘ નવા સ્વરૂપે ભારતીય જનતા પક્ષ બન્યો હતો.
ભાજપમાં તેમનો ઝડપી ઉદય થયો અને તેમને ગુજરાત ભાજપના પ્રદેશ પ્રમુખ બનાવાયા. 1985માં તેમની સાથે પક્ષમાં આરએસએસ તરફથી નરેન્દ્ર મોદીને સંગઠનમંત્રી તરીકે મોકલવામાં આવ્યા હતા.
આગળ જતા વાઘેલાએ ફિયાટ 1100 કાર ખરીદી હતી. કંપનીએ તે વખતે નવું-નવું આ મૉડલ મૂક્યું હતું. હવે આ કારમાં વાઘેલા ગુજરાતમાં ભાજપનું સંગઠન મજબૂત કરવા ફરતા રહ્યા હતા.
નરેન્દ્ર મોદી સંઘના પૂર્ણકાલીન પ્રચારક હતા એટલે સંઘની શૈલી પ્રમાણે ઓછું બોલતા. તેથી લોકોને તેઓ કદાચ અહંકારી લાગતા હતા, જેની સામે બાપુ બહુ મળતાવડા અને પ્રેમાળ લાગતા હતા.
પક્ષના નાના-મોટા નેતાઓ અને કાર્યકરોમાં લોકપ્રિય હતા. ગામેગામ કાર્યકરો સાથે સીધો નાતો ધરાવતા વાઘેલા બહુ ઝડપથી રાજ્યના બહુ લોકપ્રિય આગેવાન બની ગયા હતા.
આગળ જતા તેમાંથી જ ઘણાને ટિકિટ મળેલી અને તેઓ ધારાસભ્ય કે સાંસદ બનેલા અને તે રીતે તેમનો વિશાળ ટેકેદાર વર્ગ બન્યો હતો.
સમગ્ર રાજ્યમાં શંકરસિંહ વાઘેલાનું નામ ગાજતું થઈ ગયેલું અને તેઓ કોઈ પણ બેઠક પરથી ચૂંટણી જીતી શકે એવું તેમનું રાજકીય કદ થઈ ગયું હતું.
કેશુભાઈ પટેલને પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા. કેશુભાઈએ ગુજરાતમાં જનસંઘનો પાયો નાખ્યો હતો. તે વાત યાદ કરાવીને પક્ષના મોવડીઓએ મનામણાં કર્યાં હતાં. તે વખતે મહામંત્રી તરીકે નરેન્દ્ર મોદી હતા. તેમણે પણ કેશુભાઈ પટેલનું જ નામ આગળ ધર્યું હતું.
આ મુદ્દો જ ઘર્ષણનું કારણ બન્યું અને સત્તા મળી તેના થોડા વખત પછી જ વાઘેલા તથા તેમના સમર્થક મનાતા ધારાસભ્યો મુખ્ય મંત્રી કેશુભાઈ પટેલને ન મળી શકે તે પ્રકારના અવરોધો મોદીએ ઊભા કરવાનું શરૂ કર્યું હતું.
એવું કહેવાતું હતું કે નરેન્દ્ર મોદી સુપર સીએમ બની ગયા હતા. કેશુભાઈની સરકારના મહત્ત્વના નિર્ણયો તેમની ટેકેદારમંડળી જ લેવા લાગી હતી. તેમની મંડળીમાં અમિત શાહ સહિતના નેતાઓ હતા અને આ મંડળી સામે આક્ષેપ હતો કે વાઘેલા અને તેમના ટેકેદાર ધારાસભ્યોનું પત્તુ ધીમે-ધીમે કાપવાનું શરૂ કરી દીધું હતું.
સપ્ટેમ્બર 1995માં ગુજરાતમાં મૂડીરોકાણ લાવવાના હેતુ સાથે કેશુભાઈ પટેલ અમેરિકાના પ્રવાસે ગયા, તે વખતે તેમને વાઘેલાએ ચેતવણી આપી હતી કે તમે વિદેશ જશો ત્યારે જ તમારી સરકારનું પતન થઈ જશે.
27 સપ્ટેમ્બર 1995ના રોજ શંકરસિંહ વાઘેલાએ જ બળવો કર્યો અને પોતાના ગામ વાસણમાં પોતાના ફાર્મહાઉસમાં 55 ધારાસભ્યોને એકઠા કર્યા. કેટલાક ધારાસભ્યો ત્યાંથી પરત ફર્યા હતા, પરંતુ 48 ધારાસભ્યોનો ટેકો વાઘેલાને હતો. આ ઘારાસભ્યોને સલામત રીતે ગુજરાતની બહાર લઈ જવા માટે ઑપરેશન હાથ ધરાયું અને ચૂપચાપ તેમને ઍરપૉર્ટ પહોંચાડી ખાનગી વિમાનમાં મધ્ય પ્રદેશના ખજૂરાહો લઈ જવાયા.
મધ્ય પ્રદેશમાં ત્યારે કૉંગ્રેસના મુખ્ય મંત્રી દિગ્વિજયસિંહ હતા તેમની સહાય પણ મળી હતી.
આ બળવામાં ખજૂરાહો ગયેલા ધારાસભ્યોને ખજૂરિયા કહેવાયા, જ્યારે કેશુભાઈની સાથે રહેનારા ધારાસભ્યોનું નામ પડ્યું હજૂરિયા. આ બેમાંથી એક પણ છાવણીમાં નહોતા તેવા તટસ્થ ધારાસભ્યો માટે કહેવાયું કે તેઓ મજૂરિયા છે.
આખરે અટલ બિહારી વાજપેયી દોડી આવ્યા હતા. બંને જૂથો વચ્ચે સમાધાન કરાવાયું. આ સમાધાનના ભાગરૂપે ઉદ્યોગમંત્રી સુરેશ મહેતાને મુખ્ય મંત્રી બનાવાયા હતા વાઘેલાની માંગણી હતી તે નરેન્દ્ર મોદીને ગુજરાતમાંથી દૂર મોકલી દેવામાં આવે. નરેન્દ્ર મોદીને ગુજરાત સંગઠનમાંથી હઠાવીને નવી દિલ્હીમાં મહામંત્રી તરીકે મોકલી દેવામાં આવ્યા.
સુરેશ મહેતાની સરકાર પણ એકાદ વર્ષ માંડ ચાલી અને ફરી વાઘેલાએ બળવો કર્યો. આ વખતે મામલો બહુ બીચક્યો હતો અને વિધાનસભામાં પણ ધમાલ થઈ હતી.
વાઘેલાના સમર્થક ધારાસભ્યોએ સ્પીકર તરફ માઇક ફેંક્યા હતા. પત્રકારોને પણ ધક્કે ચડાવ્યા હતા. આ ધમાલના કારણે થોડો વખત માટે રાષ્ટ્રપતિ શાસન લદાયું.
ત્યારબાદ 48 ધારાસભ્યો સાથે શંકરસિંહ વાઘેલાએ રાષ્ટ્રીય જનતા પક્ષની રચના કરી હતી. તેને કૉંગ્રેસનો બહારથી ટેકો મળ્યો તે સાથે નવી સરકારની રચના થઈ હતી.
આ રીતે આખરે બળવો કરીને શંકરસિંહ વાઘેલા મુખ્ય મંત્રી બની ગયા, પણ તેઓ ઑક્ટોબર 1997 સુધી જ સત્તા પર રહી શક્યા. તેમની કાર્યપદ્ધતિ કૉંગ્રેસને માફક આવે તેમ નહોતી અને ઘર્ષણ થયા કરતું હતું.
કૉંગ્રેસ તેમને ટેકો આપવા તૈયાર નહોતી. આખરે સમાધાનના ભાગરૂપે દિલીપ પરીખને મુખ્ય મંત્રીની ખુરશીએ બેસાડવાનું નક્કી થયું હતું. જોકે પરીખ માત્ર પાંચ જ મહિના માટે ગાદી પર બેસી શક્યા હતા. કેમ કે તે પછી ફરી એક વાર કૉંગ્રેસે ટેકો પાછો ખેંચી લીધો.
વાઘેલા મોટો કાફલો સાથે રાખીને ફરતા ન હતા. વિશેષ સિક્યુરિટી પણ રાખી નહોતી. મુખ્ય મંત્રી તરીકેનો પગાર પણ લીધો નહોતો. મુખ્ય મંત્રી તરીકે પોતે અદના સેવક છે તેવી છાપ છોડવાની કોશિશ તેમણે કરેલી.
પ્રધાનોની ગાડીઓ માથેથી લાલ લાઇટો કઢાવી નાખવામાં આવી હતી. બધા મંત્રીઓની અને આઈએએસ અધિકારીઓની ફ્લેશ લાઈટ કઢાવી નાંખી હતી. માત્ર જજ અને પોલીસનાં વાહનો પર લાલ લાઈટ જોવા મળતી હતી. તે સિવાય કોઈને લાલ લાઇટો વાપરવાની છૂટ આપી નહોતી.
મુખ્ય મંત્રી પોતાના સાથી મંત્રીઓને ઍપૉઇન્ટમૅન્ટ વિના જ મળતા હતા. દર અઠવાડિયે જુદાં જુદાં જિલ્લામથકોમાં કૅબિનેટ બેઠક બોલાવવાની પ્રથા શરૂ કરી હતી. તે પહેલાં કૅબિનેટની બેઠક માત્ર ગાંધીનગરમાં મળતી હતી. રાજ્યનો સંતુલિત વિકાસ થઈ શકે તે માટેના વિકલ્પો શોધી કાઢવા 15 જેટલી ઍક્સપર્ટ્સ કમિટીઓની રચના કરેલી હતી.
આવી એક ઍૅક્સપર્ટ કમિટીએ કરેલી ભલામણના આધારે જ તેમણે અમદાવાદ અને સુરતમાં ઇલેક્ટ્રિસિટીનું કામકાજ ખાનગી કંપની ટોરેન્ટને સોંપી દીધું હતું. અમદાવાદ અને સુરતમાં એકધારી વીજળી મળે છે.
કૉંગ્રેસે ટેકો પાછો ખેંચી લીધો તે પછી હવે રાજપની સરકાર આગળ ચાલી શકે તેમ નહોતી. માર્ચ 1998માં નવેસરથી ચૂંટણીઓ આવી પડી.
વાઘેલા રાજપ સાથે ત્રીજા પક્ષ તરીકે ચૂંટણી લડ્યા પણ તેમના પક્ષને માત્ર ચાર બેઠકો મળી. કૉંગ્રેસને 53 બેઠકો મળી હતી. ભાજપ 117 બેઠકો સાથે ફરી સત્તામાં આવ્યો હતો. કેશુભાઈ પટેલ બીજી વાર મુખ્ય મંત્રી બન્યા હતા.
આગળ જતા રાજપનું વિલીનીકરણ કૉંગ્રેસમાં કરી દેવાયું અનેશંકરસિંહ કૉંગ્રેસમાં જોડાઈ ગયા હતા. તેમને ગુજરાત પ્રદેશ કૉંગ્રેસના પ્રમુખ બનાવાયા હતા. 2002માં નરેન્દ્ર મોદી સામે લડવાનો પડકાર તેમણે ઉપાડ્યો હતો.
ગોધરાના બનાવો પછી નરેન્દ્ર મોદી હિન્દુ હૃદયસમ્રાટ તરીકે પોતાની છબિ સ્થાપિત કરી ચૂક્યા હતા. તે ચૂંટણીમાં ભાજપને ત્યાં સુધીની સૌથી વધુ 127 બેઠકો મળી હતી. જ્યારે કૉંગ્રેસને માત્ર 51 બેઠકો જ મળી હતી.
વાઘેલા ભાજપમાં હતા ત્યારે લોકસભામાં જીતી ચૂક્યા હતા. ત્યારબાદ કૉંગ્રેસ તરફથી 2004થી 2009માં સાંસદ બન્યા હતા. મનમોહનસિંહની સરકારમાં તેઓ ટેક્સટાઇલ મંત્રાલયમાં કૅબિનેટમંત્રી પણ બન્યા હતા. વાઘેલા 1984થી 1989 દરમિયાન રાજ્યસભાના સભ્ય તરીકે રહ્યા હતા.
સોનિયા ગાંધીના રાજકીય સલાહકાર અહમદ પટેલના કારણે ધાર્યું કામ ન થતું હોવાનો બળાપો શંકરસિંહ કાઢતા રહ્યા હતા. તેમણે ક્યારેય ચોખ્ખું નામ નહોતું લીધું, પણ સોનિયા ગાંધીના રાજકીય સલાહકાર અહમદ પટેલના કારણે ધાર્યું કામ ન થતું હોવાનો બળાપો તેઓ કાઢતા રહ્યા હતા. ગુજરાતમાં દરેક બાબતમાં અહમદભાઈનું ધાર્યું થતું હતું.77મા જન્મદિને 21 જુલાઈ, 2017ના રોજ તેમણે કૉંગ્રેસમાંથી રાજીનામું આપી દીધું
સ્વતંત્ર મિજાજથી કામ કરવા ટેવાયેલા વાઘેલા માટે કૉંગ્રેસની જૂથબંધીમાં કામ કરવું મુશ્કેલ હતું. પોતે જ ભાજપને સારી રીતે જાણે છે અને પોતાની રીતે પક્ષ ચલાવવા દે તો તેને હરાવી દે તેમ તેઓ હંમેશાં કહેતા હતા, પણ તેમનું ધાર્યું થતું નહોતું.
7 ટેકેદાર ધારાસભ્યોએ કૉંગ્રેસમાં બળવો કર્યો હતો. 2017ની રાજ્યસભાની ચૂંટણી વખતે અહમદ પટેલની વિરુદ્ધમાં વૉટિંગ કર્યું હતું . જોકે તે વખતે કૉંગ્રેસે જબરી ફાઇટ આપી હતી. બાકીના ધારાસભ્યોને એક રાખીને તથા છોટુભાઈ વસાવાનો મત મેળવીને અહમદ પટેલ રાજ્યસભાની ચૂંટણી જીતી ગયા હતા.
આ પછી શંકરસિંહે જનવિકલ્પ મોરચા નામે અલગ પક્ષ સ્થાપ્યો હતો. 2017ની ચૂંટણીઓ પણ લડી. જોકે જનવિકલ્પનું રજિસ્ટ્રેશન નહોતું થયું એટલે તેને અલગ ચૂંટણીચિહ્ન મળ્યું નહોતું. રાજસ્થાનના એક પ્રાદેશિક પક્ષના ચૂંટણી નિશાન પર ઉમેદવારોને ઊભા રાખવામાં આવ્યા. મોરચાને એક પણ બેઠક મળી નહોતી.
2019માં શરદ પવારના પક્ષ નેશનાલિસ્ટ કૉંગ્રેસ પાર્ટી (NCP)માં જોડાઈને ગુજરાત પ્રદેશપ્રમુખ બનાવવામાં આવ્યા. જોકે એનસીપીમાં પણ તેમને ફાવ્યું નહોતું. એનસીપીએ જ તેમને પક્ષ છોડી દેવા કહી દીધું હતું. સત્તાવાર રીતે તેમણે રાજીનામું મૂક્યું હતું.
કદીય હાર ન સ્વીકારનારા શંકરસિંહ વાઘેલાએ ફરી કૉંગ્રેસ સાથે અનુસંધાન માટે પ્રયત્નો આદર્યા હતા. કૉંગ્રેસના કેટલાક નેતાઓએ પણ કહેલું કે વાઘેલાને પક્ષમાં ફરી લેવા જોઈએ, પરંતુ મોવડીમંડળ તરફથી કોઈ નિર્ણય લેવાયો નથી.
2022ની ચૂંટણી પહેલાં હવે તેઓ ફરી એક વાર પોતાની અલગ પાર્ટી કરીને ઉમેદવારો ઊભા રાખશે. સત્તાવાર રીતે ક્યારે જાહેરાત કરે છે તેની જ રાહ જોવાઈ રહી છે. તેમનો સ્વભાવ જોતા તેઓ ચૂંટણી દરમિયાન ચૂપ બેસી રહે એવું કોઈ માનતું નથી.[:en]Shankarsinh Vaghela: How did one time aide of Narendra Modi lose the bet he won because of him?
Darshan Desai
Ahmedabad, 30 August 2022
Shankarsinh Vaghela has again made preparations to form a new party in the name of Prajashakti Democratic Party. Will announce to contest the 2022 elections. Ready to rejoin the Congress, he has said that Sonia Gandhi has to take a decision, but when it does not seem possible then there is a possibility that she will contest from some other party.
Congress came very close to power in 2017. But Shankarsinh Vaghela betrayed the Congress by resigning from the post of Leader of the Opposition. Congress lost the opportunity at the last moment.
Even at the age of 82, he does not belong to any political party and still has not kept his arms. At the age of 82, Shankarsinh Vaghela has once again made preparations to form a new party named Prajashakti Democratic Party.
BJP leader Subramanian Swamy tweeted his meeting with Vaghela and wrote that he now has his own party. It remains to be seen when Shankar Singh makes an official announcement to contest the 2022 elections. However, in 2017 also he had announced the party in the name of Janvikalp.
He was the state president of Gujarat BJP. Vaghela was a strong contender for the chief minister’s post in 1995, when the BJP single-handedly won 121 seats out of 182.
Shankar Singh Vaghela was once an important pillar of BJP in Gujarat. When BJP came to power for the first time, they destroyed it.
Even today the old people remember that Modi was riding on the back of Vaghela’s ambassador and both the leaders used to turn entire Gujarat upside down in this way.
Even today the old people remember that Modi was riding on the back of Vaghela’s ambassador and both the leaders used to turn entire Gujarat upside down in this way.
Born on 21 July 1940 in Vasan village of Gandhinagar, Shankarsinh Vaghela did his MA in Economics from Gujarat University. have done
Before joining Jan Sangh, he was associated with Rashtriya Swayamsevak Sangh. He joined the Jana Sangh as a grassroots leader among the old Jogis including Keshubhai Patel.
In 1977, the Jana Sangh merged with the Janata Party. But after a few years the Janata Morcha disintegrated. After that the Jana Sangh became the Bharatiya Janata Party in a new form.
He rose rapidly in the BJP and was made the state president of Gujarat BJP. In 1985, Narendra Modi was sent to the party with him as a Union minister from the RSS.
Going ahead, Vaghela bought a Fiat 1100 car. The company launched this new model at that time. Now Vaghela was traveling in this car to strengthen the organization of BJP in Gujarat.
Narendra Modi was a full-time pracharak of the Sangh, so he spoke less according to the style of the Sangh. So people must have considered him as arrogant, against whom Bapu seemed very friendly and loving.
He was popular among party leaders and workers. Vaghela, who had direct links with the GameGam activists, quickly became a very popular leader in the state.
Going forward, many of them got tickets and became MLAs or MPs, making them big supporters.
Shankarsinh Vaghela’s name became popular throughout the state and his political stature was such that he could win elections from any seat.
Keshubhai Patel was elected. Keshubhai laid the foundation of Jana Sangh in Gujarat. The party leaders celebrated by reminding them of the same. Narendra Modi was the Chief Minister at that time. He also carried the name of Keshubhai Patel.
The issue became a cause of friction and soon after coming to power, Modi started putting up barriers to prevent Chief Minister Keshubhai Patel from meeting Vaghela and MLAs believed to be his supporters.
It was said that Narendra Modi has become the super CM. Important decisions of Keshubhai’s government were taken by his supporters. There were many leaders including Amit Shah in his faction and allegations were made against this faction that Vaghela and his supporting MLAs were gradually getting cut off.
Keshubhai Patel had gone to the US in September 1995 with the intention of bringing investment to Gujarat, when Vaghela had warned him that your government would fall as soon as you went abroad.
On 27 September 1995, Shankarsinh Vaghela himself revolted and assembled 55 MLAs at his farmhouse in his village, Vasan. Some MLAs returned from there, but 48 MLAs supported Vaghela. An operation was conducted to evacuate these family members from Gujarat and they were quietly taken to the airport and taken to Khajuraho in Madhya Pradesh in a private plane.
Digvijay Singh, the then Chief Minister of Congress in Madhya Pradesh also got his support.
The MLAs who left Khajuraho in this rebellion were called Khajuria, while the legislators who stayed with Keshubhai got the name Hazuria. Neutral MLAs who were not in both these camps were called labourers.
Finally Atal Bihari Vajpayee came running. An agreement was reached between the two groups. Under this agreement, Industries Minister Suresh Mehta was made the Chief Minister. Vaghela had demanded to send Narendra Modi away from Gujarat. Narendra Modi was removed from the Gujarat organization and sent to New Delhi as a general minister.
Suresh Mehta’s government also barely lasted for a year and Vaghela revolted again. This time the matter got heated and there was uproar in the assembly also.
The MLAs supporting Vaghela threw the mike at the speaker. journalists too
pushed. Due to this movement, President’s rule was imposed for some time.
Shanksingh Vaghela formed Rashtriya Janata Party with 48 MLAs. The new government was formed with the outside support of the Congress.
Shankersinh Vaghela eventually became chief minister in a coup, but he remained in power only until October 1997. His methodology was not liked by the Congress and it caused friction.
Congress was not ready to support him. Ultimately, under the agreement, it was decided to make Dilip Parikh the chief minister’s chair. However, Parikh could only sit on the throne for five months. Because after that once again Congress withdrew support.
Tigers did not travel with large caravans. There was no special protection. He did not even take salary as Chief Minister. As chief minister, he tried to drop the impression that he was Adana’s servant.
Red beacons were removed from ministers’ cars. Flashlights of all ministers and IAS officers were extinguished. Red beacons were seen only on judges and police vehicles. Apart from this, no one was allowed to use the red beacon.
The Chief Minister used to meet his fellow ministers without appointment. Started the practice of calling cabinet meetings every week in different district headquarters. Earlier, the cabinet meeting was held only in Gandhinagar. 15 expert committees were constituted to explore options for balanced development of the state.
Based on the recommendation of such an expert committee, he handed over the electricity work in Ahmedabad and Surat to the private company Torrent. There is static electricity in Ahmedabad and Surat.
After the Congress withdrew its support, the Rajp government could not move forward. New elections were held in March 1998.
Vaghela contested the elections with the RJP as a third party but his party won only four seats. Congress got 53 seats. BJP came back to power with 117 seats. Keshubhai Patel became the Chief Minister for the second time.
Later the RJP merged with the Congress and Shankar Singh joined the Congress. He was made the President of Gujarat Pradesh Congress. In 2002, he took up the challenge of contesting against Narendra Modi.
After the events of Godhra, Narendra Modi had already established his image as the emperor of Hindu hearts. In that election, BJP had won the highest ever 127 seats. Whereas Congress got only 51 seats.
Vaghela had won the Lok Sabha elections when he was in the BJP. Then from 2004 to 2009 became an MP from Congress. He also became a cabinet minister in the Ministry of Textiles in Manmohan Singh’s government. Vaghela was a member of the Rajya Sabha from 1984 to 1989.
Shankar Singh was complaining that the expected work was not being done because of Ahmed Patel, the political advisor to Sonia Gandhi. He never took an explicit name, but he kept complaining that the expected work was not done because of Ahmed Patel, Sonia Gandhi’s political advisor. Ahmedbhai was expected in all matters in Gujarat. He resigned from Congress on 21 July 2017 on his 77th birthday.
It was difficult for Vaghela, accustomed to work in an independent mood, to work in the Congress faction. He himself knows BJP very well and always used to say that if the party is allowed to run in its own way, he will defeat it, but he did not expect it.
7 supporting MLAs revolted in Congress. Voted against Ahmed Patel during the 2017 Rajya Sabha elections. However, at that time the Congress fought a fierce battle. Ahmed Patel won the Rajya Sabha election by keeping the rest of the MLAs along and getting the vote of Chhotubhai Vasava.
After this Shankar Singh founded a separate party called Janvikalpa Morcha. Also contested 2017 election. However, Janvikalp was not registered and hence did not get a separate symbol. In Rajasthan, candidates were fielded on the symbol of a regional party. The front did not get a single seat.
In 2019, he joined Sharad Pawar’s Nationalist Congress Party (NCP) and was made the Gujarat State President. However, they did not like him in the NCP either. It was the NCP who asked him to leave the party. He officially resigned.
Shankar Singh Vaghela, who never gave up, once again tried to reconcile with the Congress. Some Congress leaders also said that Vaghela should be reinstated in the party, but no decision has been taken by Movdi Mandal.
Before the 2022 elections, they will once again form their own separate party and field their candidates. Official announcement is awaited. Seeing his nature, no one can believe that he will sit quietly during elections.[:hn]Shankarsinh Vaghela: How did one time aide of Narendra Modi lose the bet he won because of him?
शंकरसिंह वाघेला: नरेंद्र मोदी के एक समय के सहयोगी उनकी वजह से जीते गए दांव को कैसे हार गए?
दर्शन देसाई
अमदावाद, 30 अगस्त 2022
शंकरसिंह वाघेला ने फिर से प्रजाशक्ति डेमोक्रेटिक पार्टी के नाम से नई पार्टी बनाने की तैयारी कर ली है। 2022 का चुनाव लड़ने की घोषणा करेंगे। कांग्रेस में फिर से शामिल होने को तैयार उन्होंने कहा है कि सोनिया गांधी को फैसला लेना है, लेकिन जब यह संभव नहीं लग रहा है तो संभावना है कि वह किसी और पार्टी से चुनाव लड़ेंगी.
2017 में कांग्रेस सत्ता के बहुत करीब आ गई थी। लेकिन शंकर सिंह वाघेला ने विपक्ष के नेता पद से इस्तीफा देकर कांग्रेस को धोखा दिया। आखिरी समय में कांग्रेस ने मौका गंवा दिया।
82 साल की उम्र में भी वह किसी राजनीतिक दल से नहीं हैं और फिर भी उन्होंने अपने हथियार नहीं रखे हैं। 82 साल की उम्र में शंकरसिंह वाघेला ने एक बार फिर प्रजाशक्ति डेमोक्रेटिक पार्टी नाम की नई पार्टी बनाने की तैयारी कर ली है।
भाजपा नेता सुब्रमण्यम स्वामी ने वाघेला के साथ अपनी मुलाकात को ट्वीट किया और लिखा कि अब उनकी अपनी पार्टी है। यह देखना बाकी है कि शंकर सिंह 2022 का चुनाव लड़ने की आधिकारिक घोषणा कब करते हैं। हालांकि 2017 में भी उन्होंने जनविकल्प के नाम से पार्टी की घोषणा की थी.
वह गुजरात भाजपा के प्रदेश अध्यक्ष थे। वाघेला 1995 में मुख्यमंत्री पद के प्रबल दावेदार थे, जब भाजपा ने 182 में से 121 सीटें जीतकर अकेले दम पर सत्ता हासिल की थी।
शंकर सिंह वाघेला कभी गुजरात में बीजेपी के अहम स्तंभ थे. भाजपा जब पहली बार सत्ता में आई, तो उन्होंने ही इसे नष्ट किया।
आज भी पुराने लोगों को याद है कि मोदी वाघेला के राजदूत की पीठ पर सवार थे और दोनों नेता इस तरह से पूरे गुजरात को उल्टा कर देते थे।
आज भी पुराने लोगों को याद है कि मोदी वाघेला के राजदूत की पीठ पर सवार थे और दोनों नेता इस तरह पूरे गुजरात को उल्टा कर देते थे।
गांधीनगर के वासन गांव में 21 जुलाई 1940 को जन्मे शंकरसिंह वाघेला ने गुजरात विश्वविद्यालय से अर्थशास्त्र में एमए किया।
जनसंघ में शामिल होने से पहले वे राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ से जुड़े थे। वह जनसंघ में केशुभाई पटेल सहित पुराने जोगियों में जमीनी स्तर के नेता के रूप में शामिल हुए।
1977 में जनसंघ का जनता पार्टी में विलय हो गया। लेकिन कुछ साल बाद जनता मोर्चा बिखर गया। उसके बाद जनसंघ एक नए रूप में भारतीय जनता पार्टी बन गया।
वे भाजपा में तेजी से उठे और उन्हें गुजरात भाजपा का प्रदेश अध्यक्ष बनाया गया। 1985 में, नरेंद्र मोदी को उनके साथ पार्टी में आरएसएस से केंद्रीय मंत्री के रूप में भेजा गया था।
आगे जाकर वाघेला ने एक फिएट 1100 कार खरीदी। कंपनी ने इस नए मॉडल को उस वक्त लॉन्च किया था। अब वाघेला इस कार में गुजरात में बीजेपी के संगठन को मजबूत करने के लिए सफर कर रहे थे.
नरेंद्र मोदी संघ के पूर्णकालिक प्रचारक थे, इसलिए वे संघ की शैली के अनुसार कम बोलते थे। तो लोगों ने उन्हें अहंकारी समझा होगा, जिसके खिलाफ बापू बहुत ही मिलनसार और प्यार करने वाले लगते थे।
वह पार्टी नेताओं और कार्यकर्ताओं के बीच लोकप्रिय थे। गेमगाम के कार्यकर्ताओं से सीधे संबंध रखने वाले वाघेला जल्दी ही राज्य में बहुत लोकप्रिय नेता बन गए।
आगे जाकर उनमें से कई को टिकट मिल गया और वे विधायक या सांसद बन गए, जिससे उनके बड़े समर्थक बन गए।
शंकरसिंह वाघेला का नाम पूरे राज्य में लोकप्रिय हुआ और उनका राजनीतिक कद ऐसा था कि वे किसी भी सीट से चुनाव जीत सकते थे।
केशुभाई पटेल को चुना गया। केशुभाई ने गुजरात में जनसंघ की नींव रखी। उसी की याद दिलाकर पार्टी के नेताओं ने जश्न मनाया. उस समय नरेंद्र मोदी मुख्यमंत्री थे। उन्होंने केशुभाई पटेल का नाम भी आगे बढ़ाया।
यह मुद्दा घर्षण का कारण बन गया और सत्ता में आने के तुरंत बाद, मोदी ने मुख्यमंत्री केशुभाई पटेल को वाघेला और उनके समर्थक माने जाने वाले विधायकों से मिलने से रोकने के लिए बाधाएं डालना शुरू कर दिया।
कहा जाता था कि नरेंद्र मोदी सुपर सीएम बन गए हैं। केशुभाई की सरकार के महत्वपूर्ण फैसले उनके समर्थकों ने लिए। उनके गुट में अमित शाह समेत कई नेता थे और इस गुट के खिलाफ आरोप लगाया गया था कि वाघेला और उनके समर्थक विधायक धीरे-धीरे कटने लगे थे.
केशुभाई पटेल सितंबर 1995 में गुजरात में निवेश लाने के इरादे से अमेरिका गए थे, जब वाघेला ने उन्हें चेतावनी दी थी कि आपके विदेश जाते ही आपकी सरकार गिर जाएगी।
27 सितंबर 1995 को शंकरसिंह वाघेला ने स्वयं विद्रोह किया और 55 विधायकों को अपने गांव वासन में अपने फार्महाउस में इकट्ठा किया। कुछ विधायक वहां से लौट गए, लेकिन 48 विधायकों ने वाघेला का समर्थन किया. इन परिवार के सदस्यों को गुजरात से सुरक्षित बाहर निकालने के लिए एक ऑपरेशन किया गया और उन्हें चुपचाप हवाई अड्डे पर ले जाया गया और एक निजी विमान में मध्य प्रदेश के खजुराहो ले जाया गया।
मध्य प्रदेश में कांग्रेस के तत्कालीन मुख्यमंत्री दिग्विजय सिंह को भी उनका साथ मिला.
इस विद्रोह में खजुराहो छोड़ने वाले विधायकों को खजुरिया कहा गया, जबकि केशुभाई के साथ रहने वाले विधायकों को हजुरिया नाम मिला। तटस्थ विधायक जो इन दोनों खेमे में नहीं थे, उन्हें मजदूर कहा गया।
अंत में अटल बिहारी वाजपेयी दौड़ते हुए आए। दोनों गुटों के बीच समझौता हो गया। इस समझौते के तहत उद्योग मंत्री सुरेश मेहता को मुख्यमंत्री बनाया गया था।वाघेला ने नरेंद्र मोदी को गुजरात से दूर भेजने की मांग की थी। नरेंद्र मोदी को गुजरात संगठन से हटाकर जनरल मिनिस्टर के रूप में नई दिल्ली भेजा गया।
सुरेश मेहता की सरकार भी मुश्किल से एक साल ही चल पाई और वाघेला ने फिर बगावत कर दी। इस बार मामला काफी गरमा गया और विधानसभा में भी हंगामा हुआ।
वाघेला का समर्थन करने वाले विधायकों ने स्पीकर पर माइक फेंक दिया। पत्रकार भी
धकेल दिया। इस आंदोलन के कारण कुछ समय के लिए राष्ट्रपति शासन लगा दिया गया था।
फिर शंकरसिंह वाघेला ने 48 विधायकों के साथ राष्ट्रीय जनता पक्ष का गठन किया। कांग्रेस के बाहरी समर्थन से नई सरकार बनी।
शंकर सिंह वाघेला अंततः तख्तापलट में मुख्यमंत्री बने, लेकिन वे अक्टूबर 1997 तक ही सत्ता में रहे। उनकी कार्यप्रणाली कांग्रेस को पसंद नहीं थी और इससे घर्षण होता था।
कांग्रेस उनका समर्थन करने को तैयार नहीं थी। अंतत: समझौते के तहत दिलीप पारिख को मुख्यमंत्री की कुर्सी बनाने का फैसला किया गया। हालांकि, पारिख केवल पांच महीने ही गद्दी पर बैठ सके। क्योंकि उसके बाद एक बार फिर कांग्रेस ने समर्थन वापस ले लिया।
बाघ बड़े कारवां के साथ यात्रा नहीं करते थे। कोई विशेष सुरक्षा नहीं थी। उन्होंने मुख्यमंत्री के रूप में वेतन भी नहीं लिया। मुख्यमंत्री के रूप में, उन्होंने यह धारणा छोड़ने की कोशिश की कि वह अदाना के सेवक हैं।
मंत्रियों की कारों से लाल बत्ती हटा दी गई। सभी मंत्रियों और आईएएस अधिकारियों की फ्लैश लाइट बुझा दी गई। केवल जजों और पुलिस वाहनों पर लाल बत्ती देखी गई। इसके अलावा किसी को भी लाल बत्ती का इस्तेमाल करने की इजाजत नहीं थी।
मुख्यमंत्री बिना अपॉइंटमेंट के अपने साथी मंत्रियों से मिलते रहते थे। हर हफ्ते अलग-अलग जिला मुख्यालयों में कैबिनेट बैठक बुलाने की प्रथा शुरू की. इससे पहले कैबिनेट की बैठक सिर्फ गांधीनगर में हुई थी। राज्य के संतुलित विकास के विकल्प तलाशने के लिए 15 विशेषज्ञ समितियों का गठन किया गया।
ऐसी विशेषज्ञ समिति की सिफारिश के आधार पर उन्होंने अहमदाबाद और सूरत में बिजली का काम निजी कंपनी टोरेंट को सौंप दिया। अहमदाबाद और सूरत में स्थिर बिजली है।
कांग्रेस द्वारा अपना समर्थन वापस लेने के बाद, राजप सरकार आगे नहीं बढ़ सकी। मार्च 1998 में नए चुनाव हुए।
वाघेला ने राजप के साथ तीसरे पक्ष के रूप में चुनाव लड़ा लेकिन उनकी पार्टी ने केवल चार सीटें जीतीं। कांग्रेस को 53 सीटें मिलीं। बीजेपी 117 सीटों के साथ सत्ता में वापस आई। केशुभाई पटेल दूसरी बार मुख्यमंत्री बने।
बाद में राजप का कांग्रेस में विलय हो गया और शंकर सिंह कांग्रेस में शामिल हो गए। उन्हें गुजरात प्रदेश कांग्रेस का अध्यक्ष बनाया गया था। 2002 में, उन्होंने नरेंद्र मोदी के खिलाफ चुनाव लड़ने की चुनौती ली।
गोधरा की घटनाओं के बाद, नरेंद्र मोदी ने पहले ही हिंदू दिलों के सम्राट के रूप में अपनी छवि स्थापित कर ली थी। उस चुनाव में बीजेपी ने अब तक की सबसे ज्यादा 127 सीटें जीती थीं. जबकि कांग्रेस को 51 सीटें ही मिली थीं.
वाघेला जब भाजपा में थे तब लोकसभा चुनाव जीते थे। फिर 2004 से 2009 तक कांग्रेस से सांसद बने। वह मनमोहन सिंह की सरकार में कपड़ा मंत्रालय में कैबिनेट मंत्री भी बने। वाघेला 1984 से 1989 तक राज्यसभा के सदस्य रहे।
शंकर सिंह शिकायत कर रहे थे कि सोनिया गांधी के राजनीतिक सलाहकार अहमद पटेल की वजह से अपेक्षित काम नहीं हो पा रहा है. उन्होंने कभी स्पष्ट नाम नहीं लिया, लेकिन वे शिकायत करते रहे कि सोनिया गांधी के राजनीतिक सलाहकार अहमद पटेल की वजह से अपेक्षित काम नहीं हुआ। गुजरात में सभी मामलों में अहमदभाई की उम्मीद थी।उन्होंने 21 जुलाई 2017 को अपने 77वें जन्मदिन पर कांग्रेस से इस्तीफा दे दिया।
स्वतंत्र मनोदशा में काम करने के आदी वाघेला के लिए कांग्रेस गुट में काम करना मुश्किल था। वह खुद बीजेपी को अच्छी तरह से जानते हैं और हमेशा कहते थे कि अगर पार्टी को अपने तरीके से चलने देंगे तो वह उसे हरा देंगे, लेकिन उन्होंने इसकी उम्मीद नहीं की थी.
7 समर्थन विधायकों ने कांग्रेस में बगावत कर दी। 2017 के राज्यसभा चुनाव के दौरान अहमद पटेल के खिलाफ मतदान किया। हालांकि, उस समय कांग्रेस ने जबरदस्त लड़ाई लड़ी थी। अहमद पटेल ने बाकी विधायकों को साथ रखकर और छोटूभाई वसावा का वोट पाकर राज्यसभा चुनाव जीता।
इसके बाद शंकर सिंह ने जनविकल्प मोर्चा नामक एक अलग पार्टी की स्थापना की। 2017 का चुनाव भी लड़ा। हालांकि, जनविकल्प पंजीकृत नहीं था और इसलिए उन्हें अलग चुनाव चिन्ह नहीं मिला। राजस्थान में एक क्षेत्रीय दल के चुनाव चिन्ह पर उम्मीदवारों को खड़ा किया गया। सामने वाले को एक भी सीट नहीं मिली।
2019 में, वह शरद पवार की राष्ट्रवादी कांग्रेस पार्टी (NCP) में शामिल हो गए और उन्हें गुजरात प्रदेश अध्यक्ष बनाया गया। हालांकि वे उन्हें राकांपा में भी पसंद नहीं करते थे। राकांपा ने ही उन्हें पार्टी छोड़ने के लिए कहा था। आधिकारिक तौर पर उन्होंने इस्तीफा दे दिया।
कभी हार नहीं मानने वाले शंकर सिंह वाघेला ने एक बार फिर कांग्रेस से सुलह करने की कोशिश की. कांग्रेस के कुछ नेताओं ने यह भी कहा कि वाघेला को पार्टी में बहाल किया जाना चाहिए, लेकिन Movdiमंडल की ओर से कोई फैसला नहीं लिया गया है.
2022 के चुनाव से पहले वे एक बार फिर अपनी अलग पार्टी बनाएंगे और अपने उम्मीदवार उतारेंगे। आधिकारिक घोषणा का इंतजार है। उनके स्वभाव को देखकर किसी को विश्वास नहीं हो रहा है कि वे चुनाव के दौरान चुपचाप बैठेंगे।[:]
