[:gj]ગાંધીનગર, 15 જૂન 2021
ખેડૂતોની કઠણાઈ એ છે કે જ્યાં બાજરી સૌથી વધું પાકે છે ત્યાં જ તાઉતે વાવાઝોડું આવ્યું અને સાથે વરસાદ લેતું આવ્યું હતું. તેથી આ બાજરી હવે બજારમાં આવી છે અને તેના પર વરસાદ પડતાં તે કાળી પડી ગઈ છે. કોઈ સરાભાવે લેવાલ નથી. પશુ ચારા તરીકે તેની ખપત છે. તેથી સરકારના ટેકાના ભાવ કરતાં પણ નીચા ભાવે તે ખેડૂતોએ વેચવી પડી રહી છે.
સરકારની બચત
હ્રદયરોગ અને ડાયાબિટીશ પાછળ રૂ.26 હજાર કરોડ દર વર્ષે ગુજરાતના લોકોને ખર્ચવા પડે છે. ગુજરાત સરકારે તેના માટે જંગી ખર્ચ કરવા પડે છે. પણ બાજરી એક એવું અનાજ છે કે જે આ બન્ને રોગને અંકૂશમાં રાખવા મદદ કરે છે. જે ઘઉંના પાકથી વિપરીત છે. ગુજરાત સરકારે બાજરાને માટે તો પ્રોત્સાહન આપીને પોતાનું રૂપિયા 10 હજાર કરોડનું આરોગ્ય ખર્ચ ઘટાડી શકે તેમ છે.
સરકારે કૃષિ નુકસાનમાં ન ગણી
કુદરતે ફટકો માર્યા બાદ સરકારે બે ફટકા માર્યા છે. એક તો ખેતી પાકના નુકસાની સરવે કરાયો તેમાં બાજરીનો પાક ગણ્યો નથી. તેથી ખેડૂતોને તેનું વાળતર આપવામાં આવ્યું નથી. બીજું એ કે બાજરીની ટેકાના ભાવે ખરીદી ન કરી. વેપારીઓ ટેકાના ભાવથી પણ નીચા ભાવે ખરીદી કરી રહ્યાં છે છતાં તેની સામે સરકારે આજ સુધી કોઈ પગલાં લીધા નથી.
વાવાઝોડું વેરી બન્યું
વાવાઝોડા ઉપરાંત 3 જૂન 2021માં બનાસકાંઠાના સરહદી વિસ્તારોમાં ભારે પવન સાથે વરસાદ પડ્યો હતો. તેથી દાંતા, અંબાજી, વડગામ, પાલનપુર, ધાનેરા, ડીસા, દાંતીવાડા, અમીરગઢ, બાપલા, વક્તાપુરા, વાછોલ, આલવાડા વિસ્તારોમાં ભારે વરસાદ થતાં બાજરીના પાકને ભારે નુકસાન થયું છે. એક તો ઉત્પાદન ઘટી ગયું છે ત્યાં બીજું વેપારીઓ ઓછા ભાવે માલ પડાવી રહ્યાં છે.
તાઉ તે વાવાઝોડુ 19 મે 2021ના રોજ સવારે બનાસકાંઠાના ભાભોર દિઓદર થઈને રાજસ્થાન તરફ ગયું હતું. પાટણ અને બનાસકાંઠા વિસ્તારમાં વરસાદ પડ્યો હતો. તેથી બનાસકાંઠા કલેક્ટરે લોકોને ઘરની બહાર ન નિકળવા માટે આદેશ કર્યો હતો.
જ્યા વાવાઝોડું ગયું ત્યાં બાજરી વધું હતી
વળી વાવાઝોડાના કારણે વરસાદ પડેલો હતો એવા બાજરી પકવતાં વિસ્તારો ઉનાળુ બાજરી 2.71 લાખ હેક્ટર ખેતરમાં ખેડૂતોએ વાવેતર કર્યા હતા. જેમાં આખા ગુજરાતની કુલ બાજરીના 50 ટકાથી વધું વાવેતર તો બનાસકાંઠામાં 1.66 લાખ હેક્ટર થયું હતું. પાટણમાં 4 હજાર, મહેસાણા 10 હજાર વાવેતર હતા. ઉત્તર ગુજરાતમાં કુલ 1.93 લાખ હેક્ટરમાં વાવેતર થયા હતા.
આણંદ 28 હજાર હેક્ટર, ખેડા 20 હજાર હેક્ટર, જુનાગઢ 2800, અમરેલી 2100, ભાવનગર 3800, સોમનાથ 5400 હેક્ટરમાં વાવેતર થયા હતા. દક્ષિણ ગુજરાતમાં વરસાદ અને પરવ હતા પણ ત્યાં બાજરીનું બીલકુલ વાવેતર ખેડૂતોએ કર્યું ન હતું.
ઉનાળામાં બે ગણું ઉત્પાદન
એક હેક્ટરે સરેરાશ 3 હજાર કિલો ઉનાળુ બાજરી પાકે છે. ચોમાસામાં ઉત્પાદન ઉનાળા કરતાં અડધું 1400 કિલો હેક્ટરે માંડ આવે છે. તેથી ખેડૂતો ઉનાળું બાજરી વાવે છે.
81.30 કરોડ કિલો બાજરી પાકવાની ઘારણાં હતી. પણ વાવાઝોડાના માર્ગમાં બાજરી પાક આવી ગયો હતો. તેથી ઉત્પાદનમાં 61 ટકા માર પડ્યો હતો. તેથી 49-50 કરોડ કિલો માંડ ઉત્પાદન થાય તેમ હતું. ભાવ તૂટી જવાના કારણે અને વરસાદથી બાજરી કાળી પડી જવાના કારણે જે માલ મળેલો તેમાં નુકસાન થયું છે.
ભાવમાં લૂંટ
20 કિલોના રૂ.250 માંડ આવે છે. ખરેખર બાજરીનો 20 કિલોના ભાવ રૂ.400થી 500 મળે તો જ ખેડૂતો તેની મહેનત બાદ થોડો નફો કમાઈ શકે છે. 1500-1600 કરોડ મળવા જોઈતા હતા તે માત્ર રૂપિયા 625 કરોડ માંડ મળ્યા છે. સરકારે ખરેખર તો રૂપિયા 500 કરોડ જેવી ચૂકવાણી કરવી પડે એમ હતી. કુદતરી આફતનું વળતર સરકારે આપ્યું નથી. એવી રજૂઆત ખેડૂતોએ કરી છે.
હ્રદયરોગ-મીઠી પેશાબ
ગુજરાતમાં હ્રદયરોગ એકદમ વધી રહ્યો છે. 108ને 2010માં 18,647 અને 2021માં 28201 કોલ હ્રદયરોગના હુમલાના આવ્યા હતા. 31-50 વર્ષ રેડ એલર્ટ ઉંમર છે. રૂપિયા 22 હજાર કરોડ હ્રદયરોગ પાછળ ખર્ચાય છે.
બાજરી કોલેસ્ટરોલના સ્તર, બ્લડસુગર અને બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રીત કરે છે. તેથી કારણે હાર્ટ રોગો થવાનું જોખમ ઓછું થાય છે. મેગ્નેશિયમ, આયર્ન, કેલ્શિયમ, પોટેશિયમ, સ્ટાર્ચ, સારા છે. ટ્રિપ્ટોફન નામનું એમિનો એસિડના કારણે ઓછી ભુખ અને પાચનમાં જાળવવામાં મદદગાર છે.
ડાયાબિટીશ રોગમાં વર્ષે 4 હજાર કરોડનું ખર્ચ લોકો કરે છે. 40 વર્ષથી ઉપરના 36 ટકા લોકોને રાજરોગ હોય છે.
બાજરાનું 7.70 લાખ હેક્ટરમાં વાવેતર 2006-07માં થયું હતું જે 4.64 લાખ હેક્ટર 2016-17માં થયું અને હલ સરેરાશ 3.50 લાખ હેક્ટરમાં વાવેરત થાય છે. આમ બાજરો ખાવાનું ઘટી જતાં કેટલાંક રોગ વધી ગયા છે. બાજરો અ પરંપરાગત ગુજરાતનો ખોરાક છે. ઘઉં તો પછીથી આવેલા છે.
1995-96માં ચોમાસામાં 10 લાખ હેક્ટરમાં 7 લાખ ટન બાજરો પેદા થતો હતો. ઉનાળા સાથે તે 13 લાખ હેક્ટર હતો. દરેક માણસ 20-25 કિલો બાજરો વર્ષે ખાતા હતા. હવે તે માત્ર 10 ટકા વપરાશ રહ્યો છે.
#CycloneTauktae આગામી કેટલાક કલાકોમા બનાસકાંઠા જિલ્લા પરથી પસાર થનાર હોઇ ખુબ જ આવશ્યક સંજોગો તેમજ અનિવાર્ય આકસ્મિક પરિસ્થિતી સિવાય બહાર ન નિકળવા તેમજ સુરક્ષિત સ્થળે રહેવા જિલ્લાના નાગરિકોને વિનંતી છે. @CMOGuj @pkumarias
— CollectorBanaskantha (@CollectorBK) May 18, 2021
[:en]Gandhinagar, 16 June 2021
The trouble for the farmers in Gujarat is that the place where the millet is grown the most is the place where the storm came and it rained. So this millet has now come in the market and has turned black due to rain. there is no cure. It is used as animal feed. Therefore, farmers have to sell it at a price lower than the government support price.
Government savings
The people of Gujarat have to spend Rs 26,000 crore every year on heart disease and diabetes. The Gujarat government has to spend a lot for this. But millet is one such cereal that helps in controlling both these diseases. Which is opposite to the wheat crop. The Gujarat government can reduce its health expenditure by Rs 10,000 crore by giving incentives for millet.
The government did not accept the loss
There was crop damage due to nature, but millet crop was not included in the survey. Therefore, farmers have not been given their dues. Secondly, millet was not purchased on support price. So far the government has not taken any action against the traders who buy at less than the support price.
Storm
In Banaskantha district, 50 percent of Gujarat’s Bajara is grown.
On June 3, 2021, apart from the storm in the border areas of Banaskantha, there were strong winds accompanied by heavy rains. Therefore, due to heavy rains in Danta, Ambaji, Vadgam, Palanpur, Dhanera, Deesa, Dantiwada, Amirgarh, Bapala, Vaktpura, Vachol, Alwara areas, there has been heavy damage to the millet crop. On one hand, where production has decreased, on the other hand traders are buying at low prices.
Tau Te storm passed through Bhabhor deodar of Banaskantha on the morning of 19 May 2021 and moved towards Rajasthan. It rained in Patan and Banaskantha areas. Therefore, the Banaskantha collector ordered people not to come out of the house.
Millet was more abundant where the storm struck
In addition, farmers sown 2.71 lakh hectares of summer millet, where the cyclone had caused rains. In which Banaskantha 1.66 lakh hectares used to cultivate more than 50% of the total millet of Gujarat. There were 4 thousand hectares in Patan and 10 thousand hectares in Mehsana. A total of 1.93 lakh hectares were sown in North Gujarat.
Anand was planted in 28 thousand hectare, Kheda 20 thousand hectare, Junagadh 2800, Amreli 2100, Bhavnagar 3800, Somnath 5400 hectare. It rained in South Gujarat but farmers did not cultivate millet.
double summer production
On an average 3,000 kg of millet is harvested per hectare. The production in monsoon is barely half of the 1400 kg per hectare in summer. Therefore, farmers should sow summer millet.
81.30 crore kg of Bajara was cooked. But the millet crop came in the middle of the storm. So the production came down to 61 percent. So hardly 49-50 crore kg was produced. Fall in prices and blackening of millet due to rain has caused damage.
price robbery
20 kg hardly fetches Rs.250. In fact, if the cost of 20 kg of millet is Rs 400 to Rs 500, then farmers can earn some profit after their hard work. 1500-1600 crores were to be received, but only 625 crores have been received. The government actually had to pay around Rs 500 crore. But the Rupani government of BJP has refused to give compensation to the farmers. The government has not given compensation for the natural calamity. Such complaints have been made by farmers.
Heart disease-sweet urine
Heart disease is on the rise in Gujarat. 108 emergency services received calls of 18,647 heart attacks in 2010 and 28,201 in 2021. 31-50 years is the age of red alert. Rs 22,000 crore is spent on heart disease.
Millet regulates cholesterol levels, blood sugar and blood pressure. This lowers the risk of heart disease. Magnesium, iron, calcium, potassium, starch, are good. An amino acid called tryptophan helps maintain appetite and digestion.
People spend Rs 4,000 crore annually on diabetes. 36% of people over the age of 40 have diabetes.
Bajara was sown on 7.70 lakh hectares in 2006-07, compared to 4.64 lakh hectares in 2016-17 and an average of 3.50 lakh hectares. Thus, due to less consumption of millet, some diseases have increased. Bajara is a traditional food of Gujarat. Wheat is later.
In the 1995-96 monsoon, 7 lakh tonnes of millet was produced in one million hectares. With summer it was 1.3 million hectares, every man used to eat 20-25 kg of millet in a year. Now only 10 percent of it is being consumed.
https://twitter.com/CollectorBK/status/1394603880713834498[:hn]गांधीनगर, 16 जून 2021
गुजरात में किसानों के लिए मुश्किल यह है कि जहां सबसे ज्यादा बाजरे की फसल होती है वह जगह है जहां आंधी आई और बारिश हुई। तो यह बाजरा अब बाजार में आ गया है और बारिश के कारण काला हो गया है। कोई इलाज नहीं है। इसका सेवन पशुओं के चारे के रूप में किया जाता है। इसलिए किसानों को इसे सरकारी समर्थन मूल्य से कम कीमत पर बेचना पड़ रहा है।
सरकारी बचत
गुजरात के लोगों को हृदय रोग और मधुमेह पर हर साल 26,000 करोड़ रुपये खर्च करने पड़ते हैं। गुजरात सरकार को इसके लिए काफी खर्च करना पड़ रहा है। लेकिन बाजरा एक ऐसा अनाज है जो इन दोनों बीमारियों को नियंत्रित करने में मदद करता है। जो गेहूं की फसल के विपरीत है। गुजरात सरकार बाजरा के लिए प्रोत्साहन देकर अपने स्वास्थ्य व्यय में 10,000 करोड़ रुपये की कमी कर सकती है।
सरकार ने नुकसान नहीं माना
प्रकृति से फसल क्षति हुंआ, मगर सर्वेक्षण में बाजरे की फसल को शामिल नहीं किया गया। इसलिए किसानों को उसका बकाया नहीं दिया गया है। दूसरा यह कि समर्थन मूल्य पर बाजरा नहीं खरीदा गया। समर्थन मूल्य से भी कम कीमत पर खरीदारी करने वाले व्यापारियों के खिलाफ सरकार ने अब तक कोई कार्रवाई नहीं की है।
तूफान
बनासकांठा जिल्ला में गुजरात का 50 प्रतिसत बाजरा होता है।
3 जून 2021 को बनासकांठा के सीमावर्ती इलाकों में तूफान के अलावा भारी बारिश के साथ तेज हवाएं भी चलीं। इसलिए दंता, अंबाजी, वडगाम, पालनपुर, धनेरा, दीसा, दंतीवाड़ा, अमीरगढ़, बापला, वक्तपुरा, वछोल, अलवाड़ा क्षेत्रों में भारी बारिश से बाजरे की फसल को भारी नुकसान हुआ है. एक तरफ जहां उत्पादन कम हुआ है वहीं दूसरी तरफ व्यापारी कम दाम पर खरीद रहे हैं।
ताऊ ते तूफान 19 मई 2021 की सुबह बनासकांठा के भाभोर देवदार से गुजरा और राजस्थान की ओर बढ़ गया। पाटन और बनासकांठा इलाकों में बारिश हुई। इसलिए बनासकांठा कलेक्टर ने लोगों को घर से बाहर न निकलने का आदेश दिया.
जहां तूफान चला वहां बाजरा अधिक प्रचुर मात्रा में था
इसके अलावा, किसानों ने 2.71 लाख हेक्टेयर ग्रीष्म बाजरे की बुवाई की, जहां चक्रवात के कारण बारिश हुई थी। जिसमें बनासकांठा 1.66 लाख हेक्टेयर में गुजरात के कुल बाजरा के 50% से अधिक की खेती की जाती थी। पाटन में 4 हजार और मेहसाणा में 10 हजार हेक्टेयर थे। उत्तरी गुजरात में कुल 1.93 लाख हेक्टेयर में बुवाई की गई।
आनंद 28 हजार हेक्टेयर, खेड़ा 20 हजार हेक्टेयर, जूनागढ़ 2800, अमरेली 2100, भावनगर 3800, सोमनाथ 5400 हेक्टेयर में रोपे गए। दक्षिण गुजरात में बारिश हुई लेकिन किसानों ने बाजरे की खेती ही नहीं की थी।
गर्मियों में दोगुना उत्पादन
प्रति हेक्टेयर औसतन 3 हजार किलो बाजरे की कटाई की जाती है। मानसून में उत्पादन गर्मियों में प्रति हेक्टेयर 1400 किलोग्राम का बमुश्किल आधा होता है। इसलिए किसान ग्रीष्म बाजरे की बुआई करें।
81.30 करोड़ किलो बाजरा पक चुका था। लेकिन बाजरे की फसल आंधी के बीच आ गई। इसलिए उत्पादन 61 प्रतिशत पर आ गया। इसलिए मुश्किल से 49-50 करोड़ किलो का उत्पादन हुआ। कीमतों में गिरावट और बारिश के कारण बाजरे का काला पड़ना से नुकसान पहुंचा है।
कीमतों में डकैती
20 किलो बमुश्किल रु।250 मिलता है। दरअसल अगर 20 किलो बाजरे की कीमत 400 रुपये से 500 रुपये है तो किसान अपनी मेहनत के बाद थोड़ा मुनाफा कमा सकते हैं. 1500-1600 करोड़ मिलने वाले थे, लेकिन 625 करोड़ रुपये ही मिले हैं। सरकार को वास्तव में लगभग 500 करोड़ रुपये का भुगतान करना पड़ना था। मगर भाजपा की रूपानी सरकार ने किसानो को मुहावजा देने से ही ईन्कार कर दीया है। सरकार ने प्राकृतिक आपदा के लिए मुआवजा नहीं दिया है। इस तरह की शिकायतें किसानों ने की हैं।
हृदय रोग-मीठा पेशाब
गुजरात में दिल की बीमारी बढ़ रही है। 108 ईमरजंसी सेवा को 2010 में 18,647 और 2021 में 28,201 दिल का दौरा पड़ने का कोल आया था। 31-50 साल रेड अलर्ट की उम्र है। 22,000 करोड़ रुपये हृदय रोग पर खर्च किए जाते हैं।
बाजरा कोलेस्ट्रॉल के स्तर, रक्त शर्करा और रक्तचाप को नियंत्रित करता है। इससे हृदय रोग का खतरा कम होता है। मैग्नीशियम, लोहा, कैल्शियम, पोटेशियम, स्टार्च, अच्छे हैं। ट्रिप्टोफैन नामक एक एमिनो एसिड भूख और पाचन को बनाए रखने में मदद करता है।
लोग मधुमेह पर सालाना 4,000 करोड़ रुपये खर्च करते हैं। 40 वर्ष से अधिक आयु के 36 प्रतिशत लोगों को मधुमेह की बीमारी है।
2006-07 में 7.70 लाख हेक्टेयर में बाजरा बोया गया था, जबकि 2016-17 में 4.64 लाख हेक्टेयर में और औसतन 3.50 लाख हेक्टेयर में बोया जाता था। इस प्रकार बाजरा की खपत कम होने से कुछ बीमारियां बढ़ी हैं। बाजरा गुजरात का पारंपरिक भोजन है। गेहूं बाद में है।
1995-96 के मानसून में, 10 लाख हेक्टेयर में 7 लाख टन बाजरा का उत्पादन किया गया था। गर्मियों के साथ यह 1.3 मिलियन हेक्टेयर था। हर आदमी साल में 20-25 किलो बाजरा खाता था। अब इसकी मात्र 10 प्रतिशत खपत हो रही है।
https://twitter.com/CollectorBK/status/1394603880713834498[:]
