આજના દિવસના લડાયક હીરો, વેંકટેશ નાયક, જેણે મોદીને ઝૂકાવી દીધા

મોદી સરકારને મોટો આંચકો! ચૂંટણી બોન્ડ દ્વારા રાજકીય પક્ષોને ગુપ્ત દાન આપનારાઓના નામ જાહેર કરવા પડશે, એમ સીઆઈસીનો ચુકાદો છે

કેન્દ્રીય માહિતી આયોગ, (સીઆઈસી) એ મોદી સરકાર ચૂંટણી માટે નાણાં આપનારના નામ ગુપ્ત રાખવા માંગતી હતી પણ તેની ગુપ્ત યોજાને મોટો આંચકો આપ્યો છે. સીઆઈસીના એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયમાં સરકારને નિર્દેશ આપ્યો છે કે રાજકીય પક્ષોને દાન આપનારાઓના નામ ચૂંટણી બોન્ડ દ્વારા જાહેર કરવામાં આવે. સીઆઈસીએ સરકારને નિર્દેશ આપ્યો છે કે તે રાજકીય પક્ષોને નાણાં આપનારનાં નામ જાહેર કરવા. મોદી સરકારે દાવામાં કહ્યું હતું કે, કે તેમના નામો જાહેર કરવામાં ન આવે.

વર્ષ 2018 માં મોદી સરકારે રાજકીય ભંડોળમાં પારદર્શિતા વધારશે અને સ્વચ્છ નાણાં લાવશે તેવા દાવા સાથે ચૂંટણી બોન્ડ રજૂ કર્યા હતા. મોદી સરકારે એવી વ્યવસ્થા કરી હતી કે કોઈ પણ દાતા તેની ઓળખ છૂપાવતા, તેમની પસંદગીના રાજકીય પક્ષને દાન તરીકે સ્ટેટ બેંક Indiaફ ઈન્ડિયા પાસેથી એક કરોડ રૂપિયા સુધીના ચૂંટણી બોન્ડ્સ ખરીદી શકે છે.

આ સિસ્ટમ દાતાઓની ઓળખ જાહેર કરતી નથી અને કરમાંથી પણ મુક્તિ છે. જો કે, તે સમયે આ અંગે વિવાદ થયો હતો અને ઘણા નિષ્ણાતોએ કહ્યું હતું કે આનાથી ચૂંટણીના ભંડોળમાં અસ્પષ્ટતા વધશે અને વિદેશી ભંડોળ પણ રાજકીય પક્ષોને સરળતાથી ઉપલબ્ધ થશે. આ કિસ્સામાં, રિઝર્વ બેંકે પણ સરકારને ચેતવણી આપી હતી, પરંતુ તે સમયે રિઝર્વ બેંકની સલાહ એક બાજુ રાખવામાં આવી હતી અને મોદી સરકાર દ્વારા તેને મુક્ત કરવામાં આવી હતી.

માહિતી અધિકાર (અધિનિયમ) અધિનિયમ હેઠળ દાખલ કરવામાં આવેલી અપીલ અંગેની બેદરકારીના મામલે સીઆઈસીએ નાણાંકીય બાબતો વિભાગ, મહેસૂલ વિભાગ અને ચૂંટણી પંચને કારણદર્શક નોટિસ પણ આપી છે. સીઆઈસીએ પૂછ્યું છે કે આરટીઆઈ હેઠળ માહિતી માંગનારા અપીલકર્તાને અપૂર્ણ માહિતી આપવા અને તેમને ગેરમાર્ગે દોરવા બદલ તમને દંડ કેમ ન કરવો જોઇએ?

માહિતી કમિશનર સુરેશ ચંદ્રાએ 2 વર્ષ જૂની આરટીઆઈ અરજી અંગે આ નિર્ણય આપ્યો છે. વર્ષ 2017 માં, વેંકટેશ નાયકે રાજકીય પક્ષોને ગુપ્ત દાન આપતા લોકો વિશે માહિતી માંગતી આર્થિક બાબતોના વિભાગને આ માહિતી માંગી હતી. પરંતુ આ અંગે વિભાગ દ્વારા કંઇપણ કહેવામાં આવ્યું નથી. જે પછી વેંકટેશ નાયકે ઓગસ્ટ 2017 માં પહેલી અપીલ દાખલ કરી હતી.

જે પછી ઓથોરિટીએ તેમની અપીલ રિઝર્વ બેંક Indiaફ ઇન્ડિયા, નાણાં સેવાઓ વિભાગ અને ચૂંટણી પંચને મોકલી હતી જેથી આ બધા પરસ્પર કરારમાં બેસી શકે અને અપીલ કરનારને સાચી માહિતી આપી શકે.

પરંતુ આ પછી પણ અરજદારને કોઈ માહિતી મળી ન હતી, ત્યારબાદ તેણે જાન્યુઆરી 2018 માં સીઆઈસીમાં ફરિયાદ નોંધાવી હતી.