આવતા દિવસોમાં દિલ્હી વિધાનસભાની ચૂંટણીઓની જાહેરાત થવાની છે. સત્તાના દાવેદારો, આમ આદમી પાર્ટી (આપ), ભાજપ અને કોંગ્રેસે પોતપોતાની રીતે પ્રચાર શરૂ કરી દીધો છે. આ કાર્યમાં મોખરે દિલ્હીની સત્તામાં બેઠેલી ‘આપ’ છે. તેના નેતા અને દિલ્હીના મુખ્ય પ્રધાન અરવિંદ કેજરીવાલ પણ પાછલી ચૂંટણીની જેમ ઇલેક્ટ્રિક-વોટર માફીના આધારે ચૂંટણી જીતવાના છે. ગત રવિવારે, લગભગ 1800 અનધિકૃત વસાહતના રહેવાસીઓને માલિકી આપનારા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનો આભાર માનવાના નામે ભાજપ દ્વારા રામલીલા મેદાન ખાતે એક રેલી યોજીને ચૂંટણી પ્રચારની વિધિવત શરૂઆત કરી હતી.
ભાજપની મુશ્કેલી એ છે કે તે મુખ્યમંત્રી પદના ઉમેદવાર જાહેર કરવામાં સફળ રહ્યો નથી. પાર્ટીએ અનેક સમિતિઓની રચના કરીને ઘણા નેતાઓને મૂંઝવણમાં લેવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. કોંગ્રેસમાં ભાજપ જેવા જૂથવાદ ચરમસીમાએ છે. કેન્દ્રમાં સરકાર હોવાને કારણે ભાજપ થોડી તાકાત બતાવી રહી છે પરંતુ કોંગ્રેસ તેના અસ્તિત્વની લડત લડી રહી છે. 1998 માં દિલ્હીથી ભાજપ સત્તાની બહાર છે અને સતત 15 વર્ષ સત્તામાં રહ્યા અને છ વર્ષ સુધી બહાર રહ્યા બાદ કોંગ્રેસે વિખેરી નાખવાનું શરૂ કર્યું છે.
AAP સતત એ પ્રયાસમાં વ્યસ્ત છે કે જે વર્ગ 2013 અને 2015 ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં તેની સાથે જોડાયો તે પણ આગામી કેટલાક મહિનાની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં સામેલ થશે. છેલ્લા ત્રણ વિધાનસભાઓ (હરિયાણા, મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડ) ના ચૂંટણી પરિણામો ભાજપને અનુકૂળ ન હતા. તેથી, દિલ્હીની ચૂંટણી ભાજપ માટે મોટો પડકાર છે. કોંગ્રેસ મુખ્ય લડાઇ લડી રહી છે પરંતુ ભાજપ સત્તાની લડતમાં માનવામાં આવે છે. આપની ચૂંટણી તૈયારી આક્રમક છે, ભૂતકાળમાં તેમને ફાયદો થયો છે.
1998 માં દિલ્હીમાં બીજેપી દિલ્હીની સરકારની બહાર હતી. આનું મોટું કારણ ભાજપનું મત સમીકરણ છે. ભાજપને એક વિશેષ વર્ગનો પક્ષ માનવામાં આવે છે. 1993 ની દિલ્હી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં જ્યારે તેમને લગભગ 43 ટકા મતો મળ્યા ત્યારે તે સત્તામાં આવી હતી. તે પછી, સરેરાશ લોકસભાની ચૂંટણીઓ સિવાય તેનો મત ક્યારેય -3 36–37 ટકાથી વધ્યો નહીં. 2016 માં, પ્રદેશ અધ્યક્ષ બન્યા પછી, ભોજપુરી કલાકાર મનોજ તિવારીએ કોર્પોરેશનની 2017 ની ચૂંટણીમાં 20 ચૂંટણી જીતીને બિહારના 32 ઉમેદવારોને ટિકિટ આપી હતી. ભાજપની મુશ્કેલી લોકસભાની ચૂંટણીઓ ઉપરાંત વિધાનસભા અને નિગમની ચૂંટણીમાં મતોની સરેરાશમાં વધારો કરવાની નથી. બીજું, 1998 થી, ભાજપ મુખ્યમંત્રી પદના ઉમેદવારને યોગ્ય રીતે નક્કી કરી શક્યો નથી.
1998 ની વિધાનસભાની ચૂંટણી પૂર્વે મદનલાલ ખુરાના અને સાહેબ સિંહ વચ્ચેના વિવાદના સમાધાન માટે સુષમા સ્વરાજને મુખ્ય પ્રધાન બનાવતા ચૂંટણીમાં સુષમા સ્વરાજને પાર્ટીનો ચહેરો બનાવવામાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ બળવાખોરે 2003 ની વિધાનસભાની ચૂંટણી માટે ખુરાનાને મુખ્ય પ્રધાનપદના ઉમેદવાર બનાવ્યા પરંતુ કોંગ્રેસનો વિજય થયો. ડ Dr..હર્ષ વર્ધનના નેતૃત્વ હેઠળ ભાજપે 2007 ની નિગમની ચૂંટણી જીતી હતી પરંતુ 2008 ની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પાર્ટીએ 1967 માં દિલ્હીના મુખ્ય કારોબારી કાઉન્સિલર (તત્કાલીન મુખ્ય પ્રધાન) વિજય કુમાર મલ્હોત્રાને મુખ્ય પ્રધાનપદના ઉમેદવાર તરીકે જાહેર કર્યા હતા. આ ચૂંટણીમાં ત્રીજી વખત કોંગ્રેસનો વિજય થયો. 2013 ની ચૂંટણી સમયે વિજય ગોયલ પ્રદેશ અધ્યક્ષ હતા, તેમને રાજ્ય અધ્યક્ષથી બદલીને રાજસ્થાનથી રાજ્યસભાના સભ્ય બનાવ્યા અને ડ Dr..હર્ષવર્ધનને ઉમેદવાર બનાવ્યા. ભાજપ પાંચ બેઠકોથી બહુમતીથી દૂર રહ્યો. 2015 માં, ભાજપે કિરણ બેદીને મુખ્યમંત્રી પદના ઉમેદવાર બનાવ્યા, તેણી તેમની ચૂંટણી પણ જીતી શક્યા નહીં. આ વખતે પણ ભાજપ મુખ્ય પ્રધાનના ઉમેદવારનો નિર્ણય કરી શક્યો નથી જ્યારે કેજરીવાલ આપ વતી ઘોષિત મુખ્યમંત્રી ઉમેદવાર છે.
કોંગ્રેસ જૂથવાદને પાર કરી શકી નહીં
કોંગ્રેસને વિધાનસભાની ચૂંટણી અને 2017 ની નિગમની ચૂંટણી બંનેમાં હાંસિયામાં ધકેલી દેવામાં આવી છે, જે ત્રીજા ક્રમે પહોંચ્યું છે. 2015 પછીની દરેક ચૂંટણીમાં AAP એ કોંગ્રેસને મુખ્ય હરિફાઈથી હટાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો અને કોંગ્રેસીઓએ તેને વધારે સફળ થવા દીધું નહીં. જો કેટલાક મોટા નેતાઓ કોર્પોરેશનોની ચૂંટણીમાં બળવો ન કરે તો કોંગ્રેસ આ મે લોકસભાની ચૂંટણીની જેમ બીજા સ્થાને હોત.
નિગમની ચૂંટણી બાદ પાર્ટીના પ્રદેશ અધ્યક્ષ અજય માકને પરિસ્થિતિ સુધારવાને બદલે નબળી તબિયતના કારણે આ પદ છોડવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. તમામ ખળભળાટ પછી પ્રદેશ અધ્યક્ષ તરીકેની ચૂંટણી લડનાર શીલા દિક્ષિતે લોકસભાની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસ સામે ભાજપ સામે લાવ્યો, પરંતુ પક્ષના જૂથવાદે કોંગ્રેસને ત્યાં પાછો લાવ્યો, જ્યાં 2015 ની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં 10 ટકાથી ઓછા મતો લાવીને કોંગ્રેસને ત્યાં લાવી હતી. પહોંચી ગઈ હતી. નવા પ્રદેશ પ્રમુખ સુભાષ ચોપડા અને ચૂંટણી પ્રચારના વડા કીર્તિ આઝાદ સાથે મળી શક્યા નથી. દિલ્હીમાં પાર્ટી સત્તા પર રહી ત્યારે ચોપડા બીજી વખત રાષ્ટ્રપતિ બન્યા અને કીર્તિ આઝાદ લાંબા સમય સુધી ભાજપમાં રહ્યા પછી કોંગ્રેસમાં સક્રિય થયા.