ગુજરાતમાં વિમાનની ફૅકટરી

Aircraft factory in Gujarat गुजरात में विमान कारखाना

28 ઑક્ટોબર 2024
વડોદરામાં તાતા ઍરક્રાફટ કૉમ્પ્લેક્સમાં તાતા-ઍરબસ પ્લાન્ટ 30 ઑક્ટોબરના રોજ શરૂ થયો.
વડોદરામાં તાતા ઍડવાન્સ સિસ્ટમે યુરોપની ઍરોસ્પેસ અને ડિફેન્સ તથા કૉમર્શિયલ વિમાનો, હૅલિકૉપ્ટર વગેરેનું નિર્માણ કરતી ત્રણ દેશોએ ભાગીદારીમાં વિકસાવેલી કંપની ઍરબસ સાથેના સંયુક્ત સાહસના ભાગરૂપે તૈયાર કર્યો છે.

આ પ્રોજેક્ટ હેઠળ સંપૂર્ણ રીતે ભારતમાં નિર્માણ પામેલાં 16 વિમાનો વાયુદળને આપવામાં આવશે, જ્યારે 40 વિમાનોનું ભારતમાં તાતા દ્વારા ઉત્પાદન કરવામાં અને ઍસેમ્બ્લ કરવામાં આવશે.
સંરક્ષણ મંત્રાલય અનુસાર, C-295 MW વિમાન ભારતીય વાયુસેનાના જૂનાં AVRO વિમાનની જગ્યા લેશે. આ વિમાનની પાછળ એક દરવાજો છે. જેનો ઉપયોગ પૅરાટ્રૂપર્સ (સૈનિકો) અને સામાનને દરિયાઈ માર્ગે ઉતારવા માટે થઈ શકે છે.
ભારતીય વાયુસેનામાં સામેલ થનારાં વિમાનો છે.
તાતા-ઍરબસ પ્રોજેક્ટમાં ભારતમાં 13,400 ડિટેલ પાર્ટ્સ, 4600 સબ-ઍસેમ્બ્લી અને સાત પ્રમુખ ઍસેમ્બ્લી છે.
તાતાએ પ્રોજેક્ટ માટે સાત રાજ્યોમાં 125 નાની કંપનીઓ સાથે ગોઠવણ કરી છે. જેની પાસે વિમાન માટે વિવિધ પ્રકારનાં સ્પેર પાર્ટ્સ લેવામાં આવશે.
આ પ્રોજેક્ટ 600 વિશેષજ્ઞો માટે પ્રત્યક્ષ રોજગારી ઊભી કરશે. તો પરોક્ષ રીતે 3000 નોકરીઓનું નિર્માણ થશે. તેના માટે 240 ઍન્જિનિયરોને સ્પેનની ઍરબસ ફૅકટરીમાં ટ્રેનિંગ આપવામાં આવશે.
Armed/ Ground ISR- ઍરબસ ડૉટ કૉમની વેબસાઇટ અનુસાર, આ ઍરબસનો ઉપયોગ હવામાં ઉડતા રડાર તરીકે પણ થાય છે. જેનો ઉપયોગ ક્લોઝ-ઍર-સપોર્ટ ઑપરેશનમાં કરી શકાય છે.
તે જંગલની આગ સામે લડવા માટે પણ કુશળ સાધન છે, જે વૉટર બૉમ્બરનું કામ કરે છે.
આ વિમાન નેવીને પણ મદદરૂપ થાય છે, તે દરિયાઈ લડાઈ વચ્ચે લાંબા સમય માટે ઉપયોગી પૂરવાર થાય છે.

ઍરબૉર્ન અર્લી વૉર્નિંગ માટે પણ સી-295 ઉપયોગી છે, તે 360 ડિગ્રી હવાઈ વિસ્તારની આખી તસવીર આપે છે.
હવાથી હવામાં ઈંધણ ભરવા માટે તે રિમૂવેબલ રિફ્યૂલિંગ કિટ ધરાવે છે. જેનાથી 6000 કિલોગ્રામ જેટલું ઈંધણ બદલી શકાય છે.
વીઆઈપી પરિવહનમાં પણ તે ઉપયોગી છે, કેમકે તે પૅલેટાઇઝ્ડ વીઆઈપી-સીટ મોડ્યૂલ ધરાવે છે.
મેડિકલ ઇમર્જન્સીમાં પણ તે ઉપયોગી નીવડે છે. તેમાં 24 સ્ટ્રૅચર અને સાત મેડિકલ ઍટેન્ડન્ટ તેમાં આવી શકે છે.
આ પ્લાન્ટમાં તાતા અને ઍરબસ ભારતીય વાયુદળ માટે C-295 MW કાર્ગો વિમાનનું ઉત્પાદન કરશે.

પ્રોજેક્ટ ‘મૅક ઇન ઇન્ડિયા, મૅક ફૉર વર્લ્ડ’ને ચરિતાર્થ કરશે. તો સ્પેનના વડા પ્રધાન પેડ્રો સાંચેઝે કહ્યું હતું કે આ પ્રોજેક્ટને કારણે ભારત અને સ્પેનના સંબંધમાં નવો ઇતિહાસ લખાશે. ભારતની સંરક્ષણ અને સ્પેસ ક્ષમતાઓમાં વૃદ્ધિ થશે.

આ એક ખાનગી ઍરક્રાફ્ટ મૅન્યુફેક્ચરિંગ કંપની દ્વારા ભારતીય વાયુસેના માટે ભારતમાં વિમાન મૅન્યુફેક્ચરિંગનો પ્રથમ પ્રોજેક્ટ છે. આ પ્રોજેક્ટ પાછળ કુલ 21 હજાર 935 કરોડ રૂપિયાનો ખર્ચ થશે.

વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતના વડોદરામાં શિલાન્યાસ વખતે કહ્યું હતું કે, “મેક ઇન ઇન્ડિયા, મેક ફૉર ગ્લોબ સાથે ભારત પોતાની તાકાત વધારી રહ્યું છે.”

બે વર્ષ પહેલાં ઑક્ટોબર મહિનામાં આ પ્રોજેક્ટનું ખાતમૂહુર્ત કરવામાં આવ્યું હતું અને તેનું ઉદ્ધાટન થઈ રહ્યું છે.

વડોદરા તથા તેની આજુબાજુનો વિસ્તાર ઍરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રી માટે હબ બનશે. અહીં બનનારા વિમાન ભવિષ્યમાં વિદેશમાં પણ નિકાસ થશે. આ પ્રોજેક્ટ દ્વારા ભારત-સ્પેન વચ્ચેના સંબંધને નવી દિશા આપશે.

તાતા અને ઍરબસની ભાગીદારી ભારતમાં ઍરોસ્પેસ ઇન્ડસ્ટ્રી માટે પ્રદાન આપશે. તે અનેક નવી યુરોપિયન કંપનીઓ માટે દરવાજા ખોલી આપશે. તેનાથી ભારતના ડિફેન્સ અને ઍરોસ્પેસ સૅક્ટરમાં નવો અધ્યાય શરૂ થશે.

સ્પેન એ ઍરબસ કૉન્સોર્ટિયમનો મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગ છે. જે યુરોપનાં મૂલ્યોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. આ મૂલ્યોમાં સહકાર, આધુનિકતા તથા વિકાસનો સમાવેશ થાય છે.

સ્પેન ભારતનું વિશ્વસનીય વ્યૂહાત્મક ભાગીદાર બની રહેવા માટે કટિબદ્ધ છે. તેમણે વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે આ પ્રોજેક્ટને કારણે ખૂબ જ કૌશલ્યવાન એન્જિનિયરો અને ટેક્નિશિયનોની નવી પેઢી તૈયાર થશે.