વિશ્વનનું એક માત્ર દરિયાઈ જીવ એબેલોન શ્વાસ લેવા પોતાના શરીરમાં કાણા પાડે છે

ગાંધીનગર 6 માર્ચ 2020

કલામ્સ : ભારતના દરિયામાં આર્સિડી , વેનેરિડી , કોર્બિક્યુલિડી , ટ્રાયડેકનીડી , મેઝોડેસનીડી ટેલ્લીનિડી અને ડોનાલિડી , સોલેનીડી કુળના લામ્સ જોવા મળે છે .

એબેલોનઃ નર અને માદા અલગ – અલગ હોય છે. પ્રાણીની વિશ્વમાં ફક્ત એક જ જાતિ છે . જ્યારે પ્રજાતિ આશરે ૧૦Oછે . ટેમ્પરેટ વિભાગમાં એબેલોનની મોટી પ્રજાતિઓ જ્યારે ટ્રોપિકલ વિભાગમાં નાની જાતો જોવા મળે છે . ભારતમાં ફક્ત પમ્બનની આસપાસમાં જોવા મળે છે .

એબાલોન 20 મીમીથી 12 ઇંચ હોય છે.

એબાલોન્સનો શેલ બહિર્મુખ હોય છે, ગોળાકાર આકારની હોય છે, અને ખૂબ કમાનવાળા અથવા ખૂબ ફ્લેટન્ડ હોઈ શકે છે. કવચમાં એક નાનો, સપાટ સ્પાયર અને બેથી ત્રણ વમળ હોય છે. કાન જેવું લાગે છે, જે સામાન્ય નામ “કાનના શેલ” છે. જેમાં જીનસની લાક્ષણિકતાવાળા છિદ્રોની પંક્તિ હોય છે. આ છિદ્રો ગિલ્સમાંથી પાણી કાઢવા અને શુક્રાણુ અને ઇંડાને પાણીની કોલમમાં મુક્ત કરવા માટે શ્વસન બાકોરું છે. તેઓ સેલેનિઝોન તરીકે ઓળખાય છે તે બનાવે છે, જે શેલ વધતા જાય છે. 10 સુધી  છિદ્રોની આ શ્રેણી અગ્રવર્તી માર્જિનની નજીક છે. વૃદ્ધ છિદ્રો ધીમે ધીમે સીલ કરવામાં આવે છે. શેલ વધે છે અને નવા છિદ્રો રચાય છે. ચાંદી સફેદ, ગુલાબી, લાલ અને લીલો-લાલ થી ઘેરો વાદળી, લીલોથી જાંબુડિયા હોય છે.

આ ગોકળગાય તેમના વિસ્તૃત, સ્નાયુબદ્ધ પગથી ખડકાળ પથ્થર પર ટકી રહે છે. શાકાહારી હોય છે અને લાલ અથવા ભૂરા શેવાળ પસંદ કરે છે.

આ પ્રાણીમાં શેલ એબેલોનના મોટા ભાગના શરીરને આવરી લે છે . ઉપરથી ઈડાકાર તેમજ અગ્ર – પશ્વ એક્સીસ ઘણી જ લાંબી હોય છે. શેલની ડાબી બાજુથી જોઈએ તો નાનાં – મોટાં કાણાંની હાર જોવા મળે છે , જે માથા સુધી વિસ્તરે છે . અગ્ર છેડાના કાણાં સૌથી મોટાં અને પશ્વભાગના સૌથી નાનાં હોય છે .

એબેલોનમાં આવેલ આ કાણાં શ્વાસોચ્છવાસ ( શ્વસન ) તેમજ વેસ્ટ મટીરિયલ દૂર કરવાનાં કાર્યો કરે છે. ઓખાના જૂનાગઢ કૃષિ વિશ્વ વિદ્યાલયના ફિશરીઝ રીસર્ચ સેન્ટરના સંશોધન અધિકારીએ જાહેર કર્યું છે.

આ પ્રાણીના પાદ ( ફૂટ ) પ્રજાતિ મુજબ અલગ – અલગ રંગો ધરાવે છે , જે હોઠ જેવા દેખાય છે અને દરેક પ્રજાતિની રંગો પરથી ઓળખ કરવામાં આવે છે . દા . ત . , બ્રાઉનલીપ અને ગ્રીનલીપ એબેલોન્સ પાદમાં રહેલ સ્નાયુનો ખોરાક તરીકે ઉપયોગ થાય છે. આ પ્રાણી શાકાહારી છે. વિકાસના જુદા – જુદા તબક્કાઓમાં ડાયેટમાં ફેરફાર જોવા મળે છે .

પ્રથમ ફેઈઝ ડીમ્ભ અવસ્થા પ્લેન્કટોનીક હોય છે અને તે જર્દી પર નભે છે . જ્યારે સી – બેડ ઉપર સેટલ થવાનો સમય આવે ત્યારે સ્પેટ તેના ‘ રેડ્યુલા ‘ નો ઉપયોગ કરી કોરલાઈન આલ્બીને કોતરી પથ્થરોની સપાટી સ્લીમ ઓફ કરી ખોરાક મેળવે છે . જ્યારે પુખ્તવયના અબેલોનનો ખોરાક મોટી શેવાળ સ્વરૂપે હોય છે . સામાન્ય રીતે પુખ્ત અબેલોન લાલ સેવાળને પ્રાધાન્ય આપે છે , મહદ્ અંશે થોડી બ્રાઉન આલ્બી અને ફક્ત થોડી લીલી સેવાળ ખોરાક તરીકે પસંદ કરે છે . ભારતમાં અબેલોનની એક જ પ્રજાતિ મળે છે

હેલિયોટિસ વરિયા . જેની વધુમાં વધુ શેલ સાઇઝ ૮૦મિ . મી . સુધીની વૃદ્ધિ જોવાયેલ છે . ભારતમાં પમ્બને અને તૃતિકોરિન વિસ્તારમાં ( મનારનો અખાત ) અને આંદામાન – નિકોબાર ટાપુઓમાં અબેલોનની વસ્તી જોવા મળે છે . ઓખાના જૂનાગઢ કૃષિ વિશ્વ વિદ્યાલયના ફિશરીઝ રીસર્ચ સેન્ટરના સંશોધન અધિકારીએ જાહેર કર્યું છે.