ગુજરાતી
English
વાડિયા ગામ એક એવું ગામ છે કે જ્યાં સ્ત્રીઓ પોતાની જાતને પુરુષોને વેચી નાંખે છે. ત્યાં છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી સામાજિક કાર્યકર મિત્તલ પટેલ વડિયા ગામને આ અનીતિનું કામ છોડાવવા અને બીજી રોજગારી ઊભી કરી આપવાનું કામ કરી રહ્યા છે. તેથી ગામમાં ખરાબ ધંધા બંધ થઈ રહ્યાં છે. મહિલાઓ પરાયા પુરૂષો સાથેના અનૈતિક સંબંધો બંધ કરી રહ્યા છે. સ્ત્રીઓની દલાલી કરવાનું કામ પુરૂષો બંધ કરી રહ્યાં છે. બદનામ વડિયા ગામ સારા રસ્તે જઈ રહ્યું છે.
આવો બદલાવ કઈ રીતે આવી રહ્યો છે તેનો એક કુટુંબની ઘટના મિત્તલ પટેલે તેમના ફેસબુક પર લખી છે. જે તેમના જ શબ્દોમાં અહીં સંવાદ રૂપે મૂકી છે.
‘વડિયા નામ હી કાફી હૈ. એવી આ ગામની જરા જુદી અને સામાન્ય રીતે ના ગમે તેવી ઓળખ ભૂંસવા માટે અમે અને વાડિયાના કેટલાક પરિવારો કોશીશ કરી રહ્યા છીએ.’
‘આવા કેટલાકમાંના એક ચંદ્રાબહેન સરાણિયા.
2005થી વાડિયામાં જાવ છું. પણ એ વરસોમાં ચંદ્રાબહેન ક્યારેય મારી સામે ના આવે. ચંદ્રાબહેનના મા શેણીમાં સાથે મારે સારી દોસ્તી. એમની સાથે અલક મલકની વાતો થાય. એક દિવસ શેણીમાંના ઘરે જવાનું થયું ને ચંદ્રાબહેન મળ્યા. પહેલીવાર એમને મળી. એમને એક દિકરી લક્ષ્મી. લક્ષ્મી દેખાવે ખુબ સુંદર.’
‘એ વખતે વાડિયામાં દીકરીઓને જોતી ને મારુ મન અંદરથી દુઃખી થઈ જતું. ભગવાનને કહેતી આ ગામમાં દીકરીને જનમ શું કામ આપે છે? પણ કુદરત તો કુદરત છે. સમજવાનું કાળા માથાના માણસે છે. હું કોઈને તેઓ શું કરે તેવું ક્યારેય પુછ્યું નહીં. ના તમે આ કરો આ ના કરો તેવું વણ માંગ્યું જ્ઞાન ન આપુ.’
‘પણ ચંદ્રાબહેને એમના ઘરે મને બેસાડી એ વખતે વાત વાતમાં કોણ જાણે કેમ પણ મારાથી એમને કહેવાઈ ગયું કે, દીકરીને આ નર્કાગારમાં ના નાખતા. ને ચંદ્રાબહેને કહી દીધું, ‘નહીં નાખુ.’ બોલવું સહેલું પણ અમલમાં મુકવું અઘરુ હતું. નજર સામે કેટલીયે લાલચો પણ તેઓ અડગ રહ્યા.’
‘એક દિવસ ચંદ્રાબહેનને પાછુ મળવાનું થયું ને વાતમાંથી વાત નીકળતા, આપણી દીકરીને નર્કમાં ના ઘકેલી પણ કોઈ બીજાની દીકરીને નર્કમાં ઘકેલવામાં નિમિત્ત ના બની જવાય એ જોજો. એવી મીઠી ટકોર અમારા કાર્યકર શારદાબહેન સાથે રહી કરી ને ચંદ્રાબહેન મોઘમ સમજી ગયા.’
એ પછી એક મીનીટનોય વિચાર કર્યા વગર એમણે ‘એવું ખોટું કોમ એકેય નહીં કરુ’ એવું કહી દીધું.
ફરી કહુ તો વિશ્વાસ મુકવો અઘરો હતો. પણ ચંદ્રાબહેન તો ચંદ્રાબહેન.
ખુબ ગભરુ ને ‘તમન વચન આલ્યું પછી જુઠ સીદને બોલાય. મું તો ગભરઈ ન મરી જવું. તમે સેટા સો પણ ભગવોન તો બધુય જુઅ.’ એવું એ ગળા પર હાથ મુકીને કહે.
એ પછી શરૃઆત થઈ ખેતીના કામથી મહેનતની.
‘બહેન ખરાબ ધંધા એકેય નથી કરવા. કુદરત મેનતનું ખરાવે ઈમોં જ રાજી રેવું સે. ખરાબ રસ્તે આયેલું બધું ઈમોં જ જાય. એ હવે હજમી ગ્યા સીએ.’
એવું કહેતા ચંદ્રાબહેને પ્રથમ તો ગામમાં આવેલું પોતાનું ખેતર સાર્યું ને એમાં ખેતી કરવાની શરૃઆત કરી. ખેતીમાં પિયત થઈ શકે એ માટે બોરવેલમાં ભાગ રાખ્યો.
ખેતીમાં મહેનત કરે પણ પનો થોડો ટૂંકો પડે. નક્કી કર્યુ હતું મેનતથી કમાવવાનું એટલે હવે આડાઅવળા એકેય રસ્તા ભગવાન ના સુઝાડે એવું આ પરિવાર મનથી પ્રાર્થે. સારા માર્ગે પૈસા કમાવવાની હોંશ ચંદ્રાબહેનને ખરી, પણ એ માટે શું કરવું એ ખાસ ના સુઝે.
એક દિવસ ચંદ્રાબહેન મોટા દિકરા શૈલેષ સાથે ઓફીસ પર આવ્યા ને કહ્યું, ‘મારે ભેંહો લાબ્બી સે લોણ આલો. ગામની ખાત્રી નહીં આલતી પણ મારા પરિવારની એકેય દીકરી ન આડા અવળા માર્ગે નહીં મુકુ. પાસુ મારા કટંબના કોઈનુંય નોમ ખરાબ બાબતોમાં નઈ હોય ઈની ખાત્રી આલુ સુ.’
મે ક્યાં ખાત્રી માંગી હતી. છતાં ચંદ્રાબહેને આપી.
ચંદ્રાબહેન સાથે મળીને તેમના કુલ ચાર પરિવારને ભેંસો ખરીદવા માટે લોન આપી. લોન આપ્યાના મહિના પછી વાડિયા જવાનું થયું ને ચંદ્રાબહેનના આંગણે પાંચ ભેંસો બાંધેલી જોઈ.
‘હજુ ગા(ગાય) અને બીજી ભેંસો લાબ્બાની બાકી સે બેન. તમે ભરોષો મેલ્યો ઈન નઈ તોડું.’ એવું ચંદ્રાબહેને હસતા હસતા કહ્યું.
તેમના દીકરા, દીકરા વહુ ને દીકરી ચંદ્રાબહેન સાથે ખડે પગે છે. લોનનો હપ્તો પાંચ તારીખ પહેલાં અમારા ખાતામાં જમા થઈ જાય છે.
એક જુદી શીસ્ત પણ દેખાઈ રહી છે. ગામમાં બદલાવ આવી રહ્યો છે. મન રાજી થઈ રહ્યું છે. છતાં હજુ ચંદ્રાબહેનની જેમ અમારી હરોળમાં ઘણાને ઊભા કરવાના છે. એ નક્કી જોકે એય થશે એવો ભરોસો હવે વધી રહ્યો છે. ચંદ્રાબહેને કહેલું મારી વાત લખજો, મારી વાત હોભળીન બીજાન અમારી જેમ કોકો કરવાનું મન થઈ જાય તો કરેલું લેખે લાગશે.
