ગાંધનગર : ગુજરાતમાં જમીન જમીનદાર સમૃદ્ધ લોકો તરફ સરકી રહી છે. જમીનદાર ઘટી રહ્યાં છે પણ તેમની પાસે જમીન વધી રહે છે. 20 હેક્ટર એટલે કે 50 એકર જમીન ધરાવતા જમીનદાર છે. 2001માં 3.53 લાખ હેક્ટર જમીન 6 હજાર જમીનદાર પાસે હતી જે 10 વર્ષ પછી 2010માં 4.74 લાખ હેક્ટર થઈને હવે 2020માં તે વધીને 5.95 લાખ હેક્ટર જમીન 4911 મૂડી પતી પાસે જમીન સરકી ગઈ છે.
આમ 150 વિઘા કરતાં વધું જમીન ધરાવનાર મોટા ભાગે ઉદ્યોગપતિ છે. ઉદ્યોગોના નામે તેઓ મોટી જમીન લઈ રહ્યાં છે.
7 એકર (17 વીઘા) થી 50 એકર(150 વીઘ) સુધી જમીન ઘરાવનારા ધનવાન જમીનદાર નાના ખેડૂતો કરતાં 2001માં વધું હતા. પણ તે 2020 સુધીમાં ઘટી ગયા હતા. તેમની પાસે જમીન પણ ઘટી હતી અને કૂલ જમીનદાર પણ ઘટી ગયા છે.
47 લાખ નાના ખેડૂતો પાસે જેટલી જમીન છે એટલી જમીન 8.32 લાખ મોટા ખેડૂત પાસે છે. તેનો સીધો મતલબ એ થયો કે રાજ્યમાં હાલ કુલ 55 લાખ ખેડૂતો છે તેમાં 13 ટકા ખેડૂતો પાસે જેટલી જમીન છે એટલી જમીન બાકીના નાના 87 ટકા ખેડૂતો પાસે છે.
2020-21 | 2010-11 | 2000-01 | ||||
કદ-હેક્ટર | ખેડૂતો | જમીન | ખેડૂતો | જમીન | ખેડૂતો | જમીન |
3.0 – 4.0 | 359190 | 1238512 | 361190 | 1244512 | 363140 | 1250588 |
4.0 – 5.0 | 193122 | 891844 | 214122 | 952844 | 227994 | 1014208 |
5.0 – 7.5 | 196776 | 1190051 | 226776 | 1365051 | 255731 | 1540180 |
7.5 – 10.0 | 50753 | 436536 | 71753 | 612536 | 92730 | 788731 |
10.0 – 20.0 | 27289 | 340404 | 43289 | 545404 | 59257 | 750789 |
20.0 વધુ | 4911 | 595070 | 5482 | 474263 | 6053 | 353456 |
3 એકરથી વધુંના ખેડૂતો | 832041 | 4692417 | 922612 | 5194610 | 1004905 | 5697952 |
રાજ્યના કૂલ ખેડૂત | 5531978 | 9920250 | 4885610 | 9898466 | 4239242 | 9876682 |