આઝાદી પછીની સૌથી મોટી આર્થિક કટોકટી

રિઝર્વ બેંકના ભૂતપૂર્વ ગવર્નર અને અર્થશાસ્ત્રી રઘુરામ રાજને કહ્યું હતું કે કોરોના વાયરસને કારણે  પડકારોને કારણે દેશની આઝાદી પછીના સૌથી કટોકટીના તબક્કામાં છે. તેમણે કહ્યું કે, સરકારે તેમાંથી બહાર નીકળવા માટે વિરોધી પક્ષો સહિત નિષ્ણાતોની મદદ લેવી જોઈએ.

રાજને આ ટિપ્પણી ‘સંભવત ભારતના સૌથી મોટા પડકાર’ શીર્ષકવાળી એક બ્લોગ પોસ્ટમાં કરી હતી. તેમણે કહ્યું, ‘આઝાદી પછીની સંભવત This આ સૌથી મોટી કટોકટીની સ્થિતિ છે.’ 2008-09ના વૈશ્વિક નાણાકીય સંકટ દરમિયાન માંગમાં મોટો ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ તે પછી અમારા કામદારો વર્ષોથી અમારી કંપનીઓ કામ કરશે. મજબૂત વૃદ્ધિના કારણો મજબૂત હતા, અમારી નાણાકીય વ્યવસ્થા સારી સ્થિતિમાં હતી અને સરકારના નાણાકીય સંસાધનો પણ સારી સ્થિતિમાં હતા. અત્યારે, જ્યારે આપણે કોરોના વાયરસ રોગચાળા સામે લડી રહ્યા છીએ, ત્યારે આમાંથી કંઈ સાચું નથી. ‘

જો કે, તેમણે કહ્યું કે જો યોગ્ય પદ્ધતિઓ અને અગ્રતા સાથે કરવામાં આવે તો ભારત પાસે શક્તિના ઘણાં સ્ત્રોત છે કે તે ફક્ત રોગચાળાને કાબુમાં કરી શકશે નહીં, પરંતુ ભવિષ્ય માટે એક નક્કર પાયો પણ .ભો કરી શકે છે. રાજને કહ્યું હતું કે વડા પ્રધાન કાર્યાલય દ્વારા અંકુશ લેવામાં આવતાં તમામ કામોથી બહુ ફાયદો થશે નહીં કારણ કે લોકો ઉપર પહેલેથી જ વધારે ભારણ છે.

તેમણે કહ્યું, ‘હવે ઘણું વધારે કરવાની જરૂર છે. જેમણે સાબિત અનુભવ અને ક્ષમતા હોય તેમને સરકારે બોલાવવું જોઈએ. ભારતમાં એવા ઘણા લોકો છે જે સરકારને આને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે. છેલ્લાં વૈશ્વિક નાણાકીય સંકટથી દેશને ડૂબાવવાનો અનુભવ ધરાવતા રાજકીય વિભાજનની રેખાને પાર કરીને સરકાર પણ વિપક્ષની મદદ લઈ શકે છે. ‘

ભૂતપૂર્વ આરબીઆઈ ગવર્નરે કહ્યું હતું કે કોવિડ -19 ના ફાટી નીકળવાની અમારી તાત્કાલિક અગ્રતા વ્યાપક સ્ક્રિનિંગ, એકબીજાથી અંતર અને સખ્તાઇથી અલગ પડેલા ચેતાવણી દ્વારા ચેપ ફેલાતો અટકાવવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું, ‘21 દિવસનું લોકડાઉન (બંધ થવું) એ પહેલું પગલું છે. આ અમને વધુ સારી રીતે તૈયાર કરવા માટે સમય આપ્યો છે. સરકાર અમારા હિંમતવાન તબીબી કર્મચારીઓની મદદથી લડી રહી છે અને જાહેર, ખાનગી ક્ષેત્ર, સંરક્ષણ ક્ષેત્ર, નિવૃત્ત લોકો સહિતના તમામ સંભવિત સંસાધનોનો ઉપયોગ કરવા તૈયાર છે. જોકે, સરકારે ગતિ ઘણી વખત વધારવાની જરૂર છે. ‘

રાજને કહ્યું કે આપણે લાંબા સમય સુધી લોકડાઉન સહન કરી શકતા નથી. આવી સ્થિતિમાં, આપણે સંક્રમણને મર્યાદિત રાખતી વખતે આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ કેવી રીતે શરૂ કરવી તે વિશે વિચારવું પડશે તેમણે કહ્યું, “હવે ભારતે પણ લોકડાઉન પછી પણ વાયરસને કાબૂમાં ન કરી શકાય ત્યારે શું થશે તે અંગેની યોજના તૈયાર કરવાની જરૂર છે.”