ગુજરાતી
English
ભારત સરકારના વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગ હેઠળની એક સ્વાયત સ્વાસ્થ્ય સંસ્થા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ એડવાન્સ્ડ સ્ટડી ઇન સાયન્સ એન્ડ ટેક્નોલોજી (આઈએએસએસટી) ના વૈજ્ઞાનિકોએ એક સ્માર્ટ પટ્ટી વિકસાવી છે જે દવાની યોગ્ય માત્રા પહોંચાડીને ઘાને મટાડશે.
આ સ્માર્ટ પટ્ટી તેના પીએચ સ્તરના આધારે, ઘામાં ચેપની સ્થિતિ અનુસાર ડ્રગની માત્રા બહાર કાઢે છે.
પાટો નેનો ટેકનોલોજી આધારિત કોટન પેચોમાંથી બનાવવામાં આવે છે, જેમાં કપાસ અને જૂટ જેવી ટકાઉ અને સસ્તી સામગ્રીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
આઈએએસએસટીના સહયોગી પ્રોફેસર ડો. દેવાશિષ ચૌધરી દ્વારા હાથ ધરાયેલા સંશોધનમાં, નેટો કમ્પોઝિટ હાઇડ્રોજેલ બાઉન્ડ કોમ્પેક્ટ કોટન પેચ, જ્યુટના કાર્બન ડોટ્સ સાથે બનાવવામાં આવી હતી. કાર્બન બિંદુઓ પાટોની દવાને મુક્ત કરવા માટે બનાવવામાં આવી છે.
ફ્લોરોસન્ટ કાર્બન બિંદુઓને સંશ્લેષણ કરવા માધ્યમ તરીકે પ્રથમ વખત જૂટનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, જ્યારે પાણીનો વિખેરી માધ્યમ તરીકે ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
પાટોમાં વપરાતી હર્બલ દવા મૂળરૂપે આઝાદિરાચિતા ઈન્ડિકા એટલે કે લીમડાના અર્કનો ઉપયોગ કરે છે.
એસીએસ સસ્ટેનેબલ કેમ એન્જિનિયરિંગ જર્નલમાં પ્રકાશિત આ અધ્યયન અહેવાલમાં, દવા તરીકે પાટો દ્વારા ઘા પર લીધેલા અને લીમડા જેવા કુદરતી ઉત્પાદનોના અર્કને મુક્ત કરવાની એક કાર્યક્ષમ સિસ્ટમ બતાવવામાં આવી છે.
આમાં, પી.એચ. સ્કેલ પર 5 અને 7 થી ઉપરના સ્તરની નીચે વિવિધ રીતે ડ્રગને મુક્ત કરવાની પદ્ધતિને હાઇડ્રોજન મેટ્રિક્સ-બાઉન્ડ કોટન પેચમાં જ્યુટ કાર્બન ટપકાઓને ડૂબીને બતાવવામાં આવે છે.
જૂટ અને સુતરાઉ કાપડમાંથી બનેલી આ પટ્ટી ઘામાં બેક્ટેરિયાના ચેપનું સ્તર જોઈને કામ કરે છે. ચેપનું સ્તર, દવા પણ પાટોમાંથી આપમેળે બહાર આવે છે.
જો ઘામાં બેક્ટેરિયાનું સ્તર વધતું જાય છે, તો પાટોમાંથી ડ્રગ લિકેજ નીચા પીએચ સ્તરે થાય છે. ચેપ પ્રતિરોધક દવા પ્રકાશનની આ લાક્ષણિકતા આ પાટોની અનન્ય વર્તણૂકને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
આ પહેલા, ડો.દેવાશિશે સમાન કોમ્પેક્ટ કોટન પેચ તૈયાર કર્યો હતો, એટલે કે પાટો, જેમાં ઘાની ઘા મટાડવાની ઉત્તમ ક્ષમતા પણ હતી, પરંતુ ઘાના આધારે લોડ કરેલી દવાના લિકેજને નિયંત્રિત કરવાની કોઈ તકનીક નહોતી.
અનિયંત્રિત લિકેજને લીધે નુકસાન થયું. આને ધ્યાનમાં રાખીને, નવા સંશોધનમાં, ડો.દેવાશિષે પાટોમાં ડ્રગ લિકેજને નિયંત્રિત કરવા માટે સક્ષમ સિસ્ટમ વિકસાવી, જેનાથી ઘાને મટાડવાની સ્માર્ટ પટ્ટી બનાવવામાં આવી.
કોઈપણ ઘાની નજીકમાં, પીએચમાં ફેરફાર થાય છે એટલે કે એસિડિટીએ અથવા બેક્ટેરિયાના ચેપની ક્ષાર. તેથી સ્માર્ટ પાટોમાં પીએચની સ્થિતિને અનુરૂપ ડ્રગ લીકેજ કરવાની સિસ્ટમ વિકસાવવામાં આવી છે.
વિશિષ્ટ કાર્બન સમૃદ્ધ અંત અને કાર્બન બિંદુઓની સપાટીઓ જે શૂન્ય-ગતિશીલ નેનોમીટર છે તેમના કાર્યકારી જૂથોને કારણે જુદા જુદા પીએચ પ્રત્યે જુદા જુદા વર્તનને પ્રદર્શિત કરવા માટે ડિઝાઇન કરી શકાય છે.
તેઓ તેમની ઓછી ઝેરી અને વિપુલ પ્રમાણમાં બાયોકેમિકલ ગુણધર્મો માટે પણ જાણીતા છે. તેથી, ડ્રગ રીલીઝ વર્તણૂકની તપાસ કરવા માટે વર્ણસંકર કપાસના પેચો એટલે કે સ્માર્ટ પાટોમાં નેનો-ફિલર તરીકે વિવિધ કાર્બન બિંદુઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
ઘાના ઉપચાર માટે પાટોની આવી અનુકૂળ વર્તણૂક તેના ઉપયોગ માટે સ્માર્ટ ઘા-ડ્રેસિંગ સામગ્રી તરીકેનો માર્ગ મોકળો કરે છે.
પાટો બનાવવા માટે કપાસ અને જૂટ જેવી સસ્તી અને ટકાઉ સામગ્રીનો ઉપયોગ તેને જૈવિક રૂપે બિન-ઝેરી, બિન-ઝેરી, સસ્તી અને ટકાઉ બનાવે છે.
