મોદી અને પટેલ ગુજરાતને સીલીકોન વેલી બનાવવામાં નિષ્ફળ

Modi and Patel fail to make Gujarat a Silicon Valley

દિલીપ પટેલ

ગાંધીનગર, 26 જૂલાઈ 2023

ભારત સરકારે ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટર્સ અને ડિસ્પ્લે મેન્યુફેક્ચરિંગ ઇકોસિસ્ટમ વિકસાવવા 10 અબજ ડોલરના સેમિકોન ઇન્ડિયા પ્રોગ્રામની જાહેરાત કરી હતી. તેને ફટકો પડ્યો છે. 11 જુલાઈ 2023માં તાઇવાનની ફૉક્સકૉન ટેકનૉલૉજીએ ભારતના વેદાંતા સમૂહ સાથે ગુજરાતમાં સેમિકન્ડક્ટરના ઉત્પાદન માટે પ્લાન્ટની સ્થાપના માટે 19.5 અબજ ડૉલરની સમજૂતીને રદ કરી દીધી હતી. 19.5 અબજ ડૉલરની આ સમજૂતીને સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદન માટેની દુનિયાની સૌથી મોટી સમજૂતી માનવામાં આવી રહી હતી. તેથી મોદીને મોટો ફટકો પડ્યો છે. દુઃખતા ધા પર મલમ ઘસવા માટે હવે ગાંધીનગરમાં મોટો શો થવાનો છે.

ફૉક્સકૉન એપલ કે આઇફોનના નિર્માણ માટે પ્રખ્યાત છે.

વેદાંતાના રૂ.1.54 લાખ કરોડ રોકાણ સાથે ગુજરાતને સિલિકૉન વૅલી બનાવવાની હતી. તે બનાવવા અગાઉની જેમ કેટલાંક નકલી એમઓયુ ફરીથી ગાંધીનગરમાં થવાના છે.

સેમીકન્ડક્ટર ડિઝાઇન, ઉત્પાદન, સંશોધન અને વિકાસ અને માનવશક્તિ વિકાસ માટે ભારતને સંભવિત કેન્દ્ર તરીકે પ્રદર્શિત કરવાના ઉદ્દેશ સાથે સેમીકોન ઇન્ડિયા કોન્ફરન્સ 2022નું આયોજન 29 એપ્રિલથી 01 મે, 2022 દરમિયાન બેંગાલુરુમાં કરવામાં આવ્યું હતું, જેનું ઉદ્ઘાટન માનનીય પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ કર્યું હતું.

28થી 30 જુલાઈ, 2023 સુધી ગાંધીનગરમાં મહાત્મા મંદિરમાં સેમિકોનઇન્ડિયા 2023 થશે. જેનું  ઉદ્ઘાટન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી કરવાના છે.

સેમીકન્ડક્ટર ઉદ્યોગના પ્રદર્શનનું ઉદઘાટન ગુજરાતના મુખ્ય પ્રધાન ભૂપેન્દ્ર પટેલે 25 જુલાઇ, 2023ના રોજ કરી હતી. 21 ફેબ્રુઆરી 2023માં વેદાંતા ગ્રૂપે રૂ.1.60 લાખ કરોડનું રોકાણ કરવા માટે મુખ્ય પ્રધાન ભુપેન્દ્ર પટેલની હાજરીમાં MoU કર્યાં હતા. મોબાઇલ ફોન અને અન્ય ચીજોની ડિસ્પ્લે માટે સેમી કંડક્ટર ચીપ બનાવવાની હતી. વેદાંતાના અનિલ અગ્રવાલનું સેમીકંડક્ટરની ફેક્ટરી નાંખવાના હતા. તેની જાહેરાત મોદી કરવાના હતા. પણ હવે વેદાંતા જૂથ અને વિદેશની કંપની વચ્ચે વિવાદ થયો છે.

તાઈવાની કોન્ટ્રાક્ટ મેન્યુફેક્ચરિંગ ફર્મ ફોક્સકોન દ્વારા બીજા બિઝનેસ પાર્ટનરને શોધવાની શરૂઆત કરી છે.

ભૂપેન્દ્ર પટેલની સરકાર દ્વારા સેમિકંડક્ટરની ફેક્ટરી નાંખવાની જાહેરાતો કરીને સેમીકંડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્રોજેક્ટનો શ્રેય લેવાનો પ્રયાસ થયો હતો. જોકે હવે વેદાંતા અને ફોક્સકોન વચ્ચેના મતભેદોને પગલે મામલો અટવાઈ ગયો છે. બંને ભાગીદારો વચ્ચે મતભેદો ઊભા થયા હતા.

ફોક્સકોને બીજા ભાગીદાર શોધવાનું નક્કી કરતાં સરકાર વેદાંતા ગ્રૂપની ફાયનાન્શિયલ સ્ટેબિલિટી અંગે ચિંતિત હતું.

વેદાંતાની બીજી કંપની ટ્રેફિગુરા અને ગ્લેનકોરથી ઈક્વિટી ગિરવે રાખીને લોન ચૂકવવા માટે 450 મિલિયન ડૉલર એકઠાં કર્યા હતા. જે ગંભીર નાણાકીય સ્થિતિ બતાવે છે.

વેદાંતા-ફૉક્સકૉનનો 1 લાખ 54 હજાર કરોડનો સેમિકન્ડક્ટર પ્રોજેક્ટ મહારાષ્ટ્રને બદલે ગુજરાતમાં આવ્યો પણ ટક્યો નહીં. હવે બીજી કોઈ કંપની સાથે જાહેરાત કરવામાં આવી શકે છે. કદાચ ટાટા હોઈ શકે છે. ગુજરાત સરકાર આ વાત ગુપ્ત રાખી રહી છે.

10માં નંબરે ગુજરાત

કરારનો અમલ થયો હોત તો ગુજરાત ફરી એક વખત ઉદ્યોગમાં પહેલા નંબર પર આવી ગયું હોત. કેન્દ્ર સરકારના ઇન્ડસ્ટ્રિયલ પૉલિસી ઍન્ડ પ્રમોશન વિભાગના વર્ષ 2015માં આરબીઆઈ દ્વારા પ્રકાશિત સર્વે પ્રમાણે વર્ષ 2015માં ગુજરાત પ્રથમ નંબર પર હતું. વર્ષ 2016માં ગુજરાત ત્રીજા ક્રમે, વર્ષ 2017માં પાંચમા અને 2018માં દસમા ક્રમે હતું.

રોકાણ માટે નોડલ એજન્સી તરીકે ગુજરાત સ્ટેટ ઈલેક્ટ્રોનિક્સ મિશનની સ્થાપના કરવામાં આવી છે.

ભારતનું સેમીકંડક્ટર બજાર 2020માં અંદાજે 1500 કરોડ ડોલરનું હતું.  સેમી કંડક્ટર ચીપ અને ગ્લાસ ફેબના ઉત્પાદનનું હબ તાઈવાન છે.

નવી કંપની

ફોક્સકોન અને તાતાગુજરાતમા પોતાના સેમિકન્ડક્ટર ક્ષેત્રના સાહસ અંગેના કરારો કરશે. અગાઉ વેદાંતાએ કરેલા કરારો ફોક થશે. ગુજરાતની નાલેશી ગણાશે. જેમની સાથે ભૂપેન્દ્ર પટેલની સરકારે રૂ.22,500 કરોડના રોકાણ કરારો કર્યા હતા તેને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું નથી. જે ઘટના સરકારનો ગુસ્સો બતાવે છે.

કઈ કંપનીઓ સેમિનારમાં આવશે

સેમિનારમાં જર્મનીની ઇન્ફિનિયોન અને જાપાનની ફોક્સકોન હશે. વિશ્વભરના સેમિકન્ડક્ટર ચિપ, ફેબ ડિસ્પ્લે, ચિપ ડિઝાઇન, એસેમ્બલિંગ નિષ્ણાતો ગાંધીનગરમાં આવવાના છે ત્યારે ગુજરાતની ફજેતી થવાની છે. અમેરિકાની માઇક્રોન, સેમસંગ, ડેલ, ટેસ્લા, એપલ, લાવા, કેડેન્સ, ટ્રાન્સફોર્મ , ક્વોલકોમ ગ્રાન્ટવૂડ ટેકનોલોજી, એનવિડીયા, વોલ્ફસ્પીડ હાજર રહશે. એનએક્સપી સેમિકન્ટક્ટર્સ, એસ ટી માઇક્રોઇલેક્ટ્રોનિક્સ નેધરલેન્ડ છે. જાપાનની રેનેસાસ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ હશે. કેનેડાની ટેન્સટોરેન્ટ કંપની અને ભારતની તાતા, રિલાયન્સ હશે. મોદીના મિત્ર અદાણીની એક પણ કંપની નહીં હોય.

જયરામ રમેશે કહ્યું કે, ક્યારેય પ્રાયોજિત હેડલાઇન ઉપર વિશ્વાસ ન કરવો.

ધોલેરા નહીં

ગુજરાતમાં સાણંદ, ધોલેરા ઉપરાંત સાબરકાંઠા નજીકના પ્રાંતિજ અને કચ્છમાં આ માટે જમીનો નક્કી કરીને રખાઇ છે. કંપનીઓને જમીન, વેરા, વીજળી, પાણી સાવ નાંખી દેવાના ભાવે અપાશે. નોકરીઓ આપવાનો મોટો દાવો કરાશે. ધોલેરામાં અને સાણંદમાં આવું માળખું તૈયાર છે. એવો દાવો સરકાર કરે છે. પણ ધોલેરામાં ઉદ્યોગો થઈ શકે તેમ નથી.

સાણંદમાં પ્લાંટ

ગુજરાતના સાણંદમાં માઇક્રોન ટેકનોલોજી પ્લાન્ટ સ્થાપશે. આ પ્રોજેક્ટમાં કુલ રૂ. 22,500 કરોડનું રોકાણ થશે. 5,000 સીધી નોકરી મળી શકે છે. કેપનીને  સરકારે પ્રોજેક્ટ મંજૂરી પત્ર અને જમીન ફાળવણી કરી દીદી છે. પ્લાન્ટ 18 મહિનામાં શરૂ તશે. એપ્લાઇડ મટિરિયલ્સ એન્જિનિયરિંગ સેન્ટર બનાવવા માટે 400 મિલિયન ડોલરનું રોકાણ કરશે. લેમ રિસર્ચ, અન્ય અગ્રણી સેમિકન્ડક્ટર કંપનીઓ  60 હજાર ભારતીય એન્જિનિયરોને તાલીમ આપશે.

માઇક્રોને કહ્યું હતું કે તે ભારતમાં 82.5 કરોડ ડૉલરનું રોકાણ કરશે. જોકે રોકાણ ચિપ ટેસ્ટિંગ અને પૅકેજિંગ ક્ષેત્રમાં હશે, ઉત્પાદનમાં નહીં હોય. ભારતની કેન્દ્ર સરકાર અને ગુજરાતની રાજ્ય સરકારના આર્થિક સહયોગથી આ રોકાણ વધીને 2.75 અબજ ડૉલર સુધી પહોંચી જશે.

ગુજરાતમાં કંપનીઓએ ફરીથી તેમની રિન્યૂવલ પ્લાન સરકારને મોકલ્યો હતો. ગુજરાત સરકાર દ્વારા સેમિકન્ડક્ટર નીતિ (2022-2027) જાહેર કરી હતી.

નીતિમાં ઉદ્યોગોને ફાયદો

27 જૂન 2022માં ગુજરાતમાં ચીપ ઉત્પાદન ક્ષેત્રે રોકાણને આકર્ષવા સેમિકંડક્ટર નીતિ જાહેર કરવામાં આવી હતી. જેમાં ઉદ્યોગોનો રૂ2 લાખ કરોડ જેવી રાહતો મળે એવું વિપક્ષો માની રહ્યાં છે.

1 – ભારત સરકારની મૂડી સહાય અપાશે. ભારત સરકાર દ્વારા રૂ.76,000 કરોડનીરાહતો અપાશે.

2 – મૂડી સહાયના 40 ટકાના દરે વધારાની સહાય રાજ્ય સરકાર આપશે.

3 – ધોલેરા સરમાં ધોલેરા સેમિકોન સીટીમાં સ્થાપનારા અને પાત્ર પ્રોજેક્ટ્સને પ્રથમ 200 એકર જમીન ખરીદી પર 75 ટકા સબસિડી અપાશે.

4 – વધારાની જમીન પર 50 ટકા સબસિડી અપાશે.

5 – યુનિટ દીઠ રૂપિયા 2ની પાવર ટેરિફ સબસિડી અપાશે.

6 – વિદ્યુત શુલ્ક ભરવામાંથી મુક્તિ અપાઈ છે.

7 – પાંચ વર્ષ સુધી રૂ.12 લેખે પ્રતિ ઘન મીટર સારી ગુણવત્તાનું પાણી અપાશે.

8 – તમામ મંજૂરી એક જ સ્થળેથી અપી દેવાશે.

9 – જમીનના ભાડાપટ્ટા, વેચાણ, ટ્રાન્સફર પર લાગતી સ્ટેમ્પ ડ્યૂટી માફ કરાઈ છે.

10 – 5 વર્ષમાં 2 લાખ નોકરી અપાશે.

ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટર કંપનીઓ

1. સાંખ્ય લેબ્સ સેમિકન્ડક્ટર સોલ્યુશન્સ, બેંગલુરુ
2. એએસએમ ટેક્નોલોજીસ સ્ટોક લિસ્ટેડ: સેમિકન્ડક્ટર એન્જિનિયરિંગ, બેંગલુરુ
3. બ્રોડકોમ ઇન્ક સેમિકન્ડક્ટર અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સોફ્ટવેર સોલ્યુશન્સ, બેંગલોર
4. Chiplogic Technologies Semiconductor Design Services, બેંગલોર
5. CDIL સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરર, નવી દિલ્હી
6. MosChip સેમિકન્ડક્ટર ટેક્નોલોજીસ ફેબલેસ સેમિકન્ડક્ટર, હૈદરાબાદ
7. Einfochips સેમિકન્ડક્ટર ડિઝાઇન સેવાઓ, અમદાવાદ
8. Tata Elxsi AI, મશીન લર્નિંગ, NLP, બેંગલુરુ
9. સેમિકન્ડક્ટર ટેકનોલોજી મોહાલીમાં સેમી-કન્ડક્ટર લેબોરેટરી આર એન્ડ ડી
10. NXP સેમિકન્ડક્ટર સેમિકન્ડક્ટર સ્ટાર્ટઅપ ઇન્ક્યુબેશન, બેંગ્લોર

વેદાંતા

સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગથી 4 વર્ષમાં વેદાંત ગ્રૂપે $ 3.5 બિલિયનની આવકનો અંદાજ મૂક્યો હતો.

વેદાંત ઋણ દ્વારા $300 મિલિયન એકત્ર કરવાની હતી. ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટર અને ડિસ્પ્લે પ્લાન્ટ સ્થાપવાની યોજના હતી.

અનિલ અગ્રવાલનું સેમિકન્ડક્ટર બિઝનેસ પર ફોકસ, વેદાંતા ગ્રુપ ચિપ મેન્યુફેક્ચરિંગમાં $20 બિલિયનનું રોકાણ કરવાના હતા.

5 કંપની

દેશમાં સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટ સ્થાપવા માટે 5 કંપનીઓના રૂ. 1.53 લાખ કરોડના રોકાણની દરખાસ્ત કરી હતી.

અમેરિકા

અમેરિકાને ચિંતા થવા લાગી છે કે તે ચીન પર તેની તકનીકી અંકૂશ ગુમાવી રહ્યા છે. ચીન ટેક્નોલોજીના ક્ષેત્રમાં પણ અમેરિકાને ટક્કર આપી રહ્યું છે. અમેરિકામાં કોમ્પ્યુટર ચિપ મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટ બનાવતી કંપનીઓને ટેક્સમાં છૂટ આપવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. ચીનમાં કામ કરતી અમેરિકાની કંપનીઓને સહાય બંધ કરવાનું નક્કી કર્યું છે. 10 વર્ષ માટે સરકાર પાસેથી ચિપ ફંડ મેળવનારા નિયંત્રણો લાગુ કરવામાં આવ્યા છે. યુએસ પ્રમુખ જો બિડેને હાઇ-ટેક મેન્યુફેક્ચરિંગ અને વૈજ્ઞાનિક સંશોધન માટે $280 બિલિયન મંજૂર કર્યા છે.

વિશ્વમાં ત્રીજા નંબરનો ઉદ્યોગ

જુલાઈમાં, ફોક્સકોન અને વેદાંત ગ્રૂપ કંપનીઓ મહારાષ્ટ્રમાં  રૂ. 2 લાખ કરોડનું રોકાણ કરવાનું નક્કી કર્યું હતું. ભારતમાં 2 લાખ નોકરી મળવાની છે. સેમિકન્ડક્ટર્સ વિશ્વમાં ચોથા ક્રમે સૌથી વધુ વેપાર થાય છે. પહેલા નંબરે ક્રૂડ ઓઈલ, મોટર વ્હિકલ, ખાદ્ય તેલ અને વિશ્વમાં ત્રીજા નંબરે સેમિકન્ડક્ટરનો વેપાર થાય છે.

2019માં કુલ વૈશ્વિક સેમિકન્ડક્ટર વેપારનું મૂલ્ય $1.7 ટ્રિલિયન હતું. 2022માં તે 2 ટ્રિલિયન પર પહોંચી ગયું.  1 ટ્રિલિયન એટલે એક લાખ કરોડ. 800 લાખ કરોડ રૂપિયા. ડિઝાઇન અને ઉત્પાદનમાં ચીન આગળ વધી રહ્યું છે. ચિપ-આધારિત ઉપકરણોના ઉત્પાદનમાં ચીનનો હિસ્સો 35 ટકા છે. અમેરિકા સેમિકન્ડક્ટર-આધારિત ઉપકરણો સૌથી વધારે વાપરે છે. સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદન કરતી 33 ટકા કંપનીઓનું મુખ્ય મથક અમેરિકામાં છે.

તાઈવાન

સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગની પાંચ સૌથી મોટી ફાઉન્ડ્રીમાંથી બે તાઈવાનમાં આવેલી છે. તાઈવાની કંપની TSMC લોજિક ચિપ્સ બનાવે છે, જેનો ઉપયોગ ડેટા સેન્ટર્સ, AI સર્વર્સ, પર્સનલ કમ્પ્યુટર્સ, સ્માર્ટફોન વગેરેમાં થાય છે. બજાર પર 9 ટકા હિસ્સો છે. અમેરિકા 38 ટકા ચીપ બનાવે છે. દક્ષિણ કોરિયા (16 ટકા) અને જાપાન (14 ટકા) આગળ છે. જો કે, સેમિકન્ડક્ટર વપરાશમાં તાઈવાનનો હિસ્સો માત્ર 3 ટકા છે, યુએસ 25 ટકા અને ચીન 25 ટકાનો ઉપયોગ કરે છે. ભારતમાં ચીપ કે સેમિકંડક્ટરનું ઉત્પાદન સાવ નજીવું છે.

 

ભારતમાં ચીન

ભારતમાં ચીનની મોટી 52 કંપનીઓ કામ કરી રહી છે. જેમાં વાહનોના ઉત્પાદનમાં 40 ટકા ચીનની કંપનીઓનો ભારત પર કબજો આવી ગયો છે. ભારતની અર્થવ્યવસ્થા પર 35 ટકા કબજો ચીનનો થઈ ગયો છે. પણ ચીનની કંપનીઓ ચીપ ભારતમાં બનાવતી નથી. ગુજરાતમાં ઘણી કંપનીઓ ચીનની માલિકીની છે.

અમેરિકા

યુએસ પ્રમુખ જો બિડેને માઇક્રોન ટેક્નોલોજી કંપની દ્વારા ભારતમાં સેમિકન્ડક્ટર એસેમ્બલી, ટેસ્ટ, માર્કિંગ અને પેકેજિંગ સુવિધા સ્થાપવાની  જાહેરાત કરી હતી.

અમેરિકાએ ટેક કંપનીઓને ચીનમાં અદ્યતન ટેકનોલોજી સુવિધાઓ બનાવવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ આદેશ યુએસ સરકાર પાસેથી નાણાકીય સહાય મેળવનારી કંપનીઓને લાગુ પડશે. આ કંપનીઓ આગામી 10 વર્ષ સુધી ચીનમાં કોઈ અદ્યતન ફેક્ટરી સ્થાપી શકશે નહીં. જો બિડેન પ્રશાસનના આ નિર્ણયને ચીન સાથે ચાલી રહેલા વેપાર યુદ્ધ સાથે જોડવામાં આવી રહ્યો છે.

આ ઉપરાંત, બિડેન વહીવટીતંત્રે સેમિકન્ડક્ટરનું સ્થાનિક ઉત્પાદન વધારવાની યોજનાની રૂપરેખા પણ આપી છે. વાસ્તવમાં ચીન સાથેના તણાવને કારણે તાઈવાનના સેમિકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ યુનિટમાં ઉત્પાદનને ભારે અસર થઈ છે. આ કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં ચિપ્સ અને સેમિકન્ડક્ટર્સની ભારે અછત સર્જાઈ છે.

બિડેન એડમિનિસ્ટ્રેશને સેમિકન્ડક્ટર ઉદ્યોગના નિર્માણ માટે $50 બિલિયનના વિશેષ પેકેજની પણ જાહેરાત કરી છે. તેને ચીન પરની અમેરિકાની નિર્ભરતાને ખતમ કરવાના પ્રયાસ તરીકે પણ જોવામાં આવી રહ્યું છે. થોડા દિવસો પહેલા અમેરિકન સેમિકન્ડક્ટર ઇન્ડસ્ટ્રીઝે પણ બિડેન વહીવટીતંત્ર પાસેથી વધુ સરકારી સહાયની માંગ કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે સેમિકન્ડક્ટર્સની અછતને કારણે તેમનું ઉત્પાદન ધીમું થઈ ગયું છે, જે દેશની અર્થવ્યવસ્થા માટે સારી બાબત નથી.

અમેરિકા હાલમાં સેમિકન્ડક્ટર્સના વૈશ્વિક પુરવઠાના લગભગ 10% ઉત્પાદન કરે છે, જેનો ઉપયોગ કારથી લઈને મોબાઈલ ફોન સુધીના ઉત્પાદનોની શ્રેણીમાં થાય છે. વોશિંગ્ટનમાં ચીની એમ્બેસીએ સેમિકન્ડક્ટર પરના પ્રતિબંધોનો વિરોધ કર્યો છે. શીત યુદ્ધની માનસિકતાની યાદ અપાવે તેવું ગણાવ્યું છે. જાપાન અને યુરોપિયન દેશોએ પણ ચીનના બદલે પોતાને ત્યાં સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદનમાં રોકાણ વધારવાનો નિર્ણય કર્યો છે.

ચીનમાં અમેરિકન કંપનીઓને સસ્તી મજૂરી અને ઉચ્ચ ગુણવત્તાની ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર મળે છે. કંપનીઓને ચીનમાં મળતા લાભો મેળવવા માટે ભારત આવવું પડે એવી સ્થિતી છે.

મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરના કારણે ચીનની અર્થવ્યવસ્થા વિશ્વમાં ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહી છે. વર્ષ 2019માં ચીનની અર્થવ્યવસ્થા US$14.14 ટ્રિલિયન હતી જ્યારે અમેરિકા , જે વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થાનું કદ US$27.30 ટ્રિલિયન કદ હતું. આ અંતર દર વર્ષે ઓછું થઈ રહ્યું છે.

ભારતમાં ચીનની કંપનીઓ
ચીનના રોકાણકારોએ તેમના કુલ રોકાણના 40% રોકાણ ભારતના ઓટોમોબાઈલ ઉદ્યોગમાં કર્યું છે. Vivo, OnePlus, Huawei, Xiaomi, Haier, Volvo, Oppo, Motorola અને વધુ કેટલીક લોકપ્રિય ચીની કંપનીઓ છે જે ભારતમાં છે.
ભારતીય નાગરિકો ચીની ઉત્પાદનો અને કંપનીઓનો બહિષ્કાર કરવાની માંગ કરે છે, પણ ચીનની કંપનીઓ ભારતમાં વધી રહી છે. ભારત તેની કુલ નિકાસના 8% ચીનને મોકલે છે જ્યારે ચીન તેની કુલ નિકાસના માત્ર 3% ભારતને મોકલે છે. ભારતનો ચીન સાથેનો વેપાર 2017-18માં US$89.71 બિલિયનથી ઘટીને 2018-19માં US$87.07 બિલિય અને 2021-22માં 70 બિલિયન થઈ ગયો છે. ચીનને ભારત સાથે વેપાર કરવામાં વધુ ફાયદો છે.

ભારતીય અર્થતંત્ર પર ચીનના રોકાણકારોની પકડ વધી છે.

FICCI અહેવાલ આપે છે કે, ચીની રોકાણકારોએ નીચેના ભારતીય ક્ષેત્રોમાં રોકાણ કર્યું છે:-

1. ઓટોમોબાઈલ ઉદ્યોગ (40%)
2. મેટલર્જિકલ ઉદ્યોગ (17%)
3. પાવર (7%)
4. બાંધકામ (5%)
5. સેવાઓ (4%)

ભારતમાં ચીની 52 કંપનીઓ
YAPP ઇન્ડિયા ઓટોમોટિવ સિસ્ટમ્સ પ્રાઇવેટ લિમિટેડ, Xiaomi (MI), અલીબાબા ગ્રુપ , UC બ્રાઉઝર, Maydermacy, Paytm, Hike Messenger, Snapdeal, पबजी, Ola, MakeMyTrip અને Ibibo, Flipkart, , શાંઘાઈ ઈલેક્ટ્રીક ઈન્ડિયા પ્રા. લિ., વિ. બેટરી ડોક્ટર
Clean Master, CM બેકઅપ, CM બ્રાઉઝર, હ્યુઆવેઇ, hair, ઓપ્પો, બાયડેન્સ, ન્યૂઝ રિપબ્લિક, કૂલપેડ, ZTE, બેઇજિંગ ઓટોમોટિવ, મોટોરોલા, વિસ્કો (આઇ) પી. લિ. , LeEco , ZTE કાંગુનટેલિકોન કંપની (I) P. લિ. , લેનોવો , વોલ્વો , વિવો , Tencent હોલ્ડિંગ, ચોંગકિંગ લિફાન ઇન્ડસ્ટ્રી લિ.,જીયોની, ચાઇના ડોંગફેંગ ઇન્ટરનેશનલ ,  gfive, સાની હેવી ઇન્ડસ્ટ્રી લિ. , ચિત્તા મલ્ટીટ્રેડ પી. લિ. ,ટીસીએલ ,i.Pubg , i.WeChat , MG , 1 plush , ચિત્તા મોબાઈલ, Whatscall , ચાઇના ડોંગફેંગ ઇન્ટરનેશનલ , મેઇઝુ , બાઓશન આયર્ન એન્ડ સ્ટીલ લિ. ,   ,ટેક્નો ,શૌગાંગ ઇન્ટરનેશનલ , ચિતા કીબોર્ડ ,  CM બ્રાઉઝર  અને ટેપ ટેપ ડૅશ કંપનીઓ છે.

ભારત સરકાર ચાઈનીઝ કંપનીઓને ઈચ્છે તો પણ ભારતમાં વેપાર કરતા રોકી શકે નહીં કારણ કે બંને દેશો વિશ્વ વેપાર સંગઠનના સભ્ય દેશો છે અને આ સંસ્થાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય મુક્ત વેપારને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. ભારત ચીનથી આવતી આયાત પર એન્ટિ-ડમ્પિંગ ડ્યુટી લાદી શકે છે.
Chinese Mobile App list
1 Mafia City
2 Kwai
4 Helo
5 Like
6 Shareit
7 Sharechat
8 Xender
9 Vigo
10 Bigo
11 Live Me
12 UC Browser
13 CM Browser
14 Vigo Video
15 Viva Video
16 VMate
17 Beauty Plus
18 Baidu Map
19 Applock
20 Parallel Space
21 UDictionary
22 DU Battery Saver
23 TurboVPN
24 NewsDog
25 Cam Scanner
26 Club Factory
27 Mi Store
28 Oppo Store
29 Vivo Store
30 ES File Explorer
31 Cheetah Mobile
32 Clean Master
33 Zoom
34 Shein
35 Wish
36 AliExpress
37 Clash of Kings
38 Mobile Legends
40 Castle Clash