ગોલમાલ – 1 હજાર EVM બદલાયા

ઈવીએમ, વીવીપેટ, સીયુ મળીને કૂલ 2148 મત મશીનોમા ખામી સર્જાઈ છે. આ આંક બહુ ઊંચો માનવામાં આવે છે. જે વિજાણું મતદાન માટે પુનઃ વિચારણા કરવા જેવો મુદ્દો છે.  એક લોકસભા દીઠ સરેરાશ 82.61 મત મશીનો ખરાબ થયા હતા. જેમાં ઈવીએમ 553 ખરાબ થયા હતા. જે સરેરાશ એક લોકસભામાં 21 ઈવીએમ ખોટકાયા હતા. સીયુ 400 અને વીવીપેટ 1195 ખોટકાયા હતા. આમ ચૂંટણીને ગંભીર અસર મત મશીન દ્વારા થઈ હતી. જે મત મશીનથી ચૂંટણી ન કરવા તરફ લઈ જાય છે. મોક પોલ વખતે 400 ઈવીએમ ખરાબ થઈ ગયા હતા. આમ 900 જેવા ઈવીએમ ખરાબ નિકળે એ ગંભીર ચિંતા ઊભી કરે છે. જે સમગ્ર ચૂંટણી પ્રક્રિયા પર પ્રશ્નો ઊભા કરી રહી છે.

400 ઈવીએમ ગણવામાં આવે તો એક ઈવીએમમાં 1000થી 1200 સરેરાશ મત હોય છે. તે હિસાબે 600 મત ગણીએ તો કોઈ એક ઉમેદવારની હાર કે જીત થઈ શકે છે. તેથી ચૂંટણી પંચે જ્યાં ઈવીએમ બદલેલા છે તે તમામ મતદાન મથકની જાહેર યાદી પ્રસિદ્ધ કરીને તેમાં કેટલું મતદાન થયું તે જાહેર કરવું જોઈએ, તો જ મતદાનમાં ગોલમાલની શંકા લોકોમાંથી દૂર થશે.

વળી આ વખતે ગુજરાતમાં કૂલ 68 હજાર ઈવીએમ વપરાયા હતા. જે તમામ નવા જ લાવવામાં આવ્યા છે. આ બે બાબત અંગે મતદારોમાં શંકા ઊભી થઈ છે. ઘણી જગ્યાએ તો સત્તાધારી પક્ષ દ્વારા દાદાગીરી અને માફિયાગીરી કરવામાં આવી હતી. જેણે પણ મતદાન પર અત્યંત ગંભીર અસર કરી હતી.

વળી, મત ક્યાં જાય છે તે ચોક્કસ જાણી શકાતું નથી. તેથી મતપેટીમાં ચેડાં થતાં હોવાની શંકા દરેક ચૂંટણીમાં ઊભી થાય છે. આ ચૂંટણીમાં મશીન દ્વારા મતદાન ન થવું જોઈએ એવી માંગણી વિરોધ પક્ષના તમામ નેતાઓએ ચૂંટણી પંચ સમક્ષ કરી હતી તેમ છતાં તે પ્રથા ચાલુ રાખવામાં આવી હતી.

આમ ફરી એક વખત કાગળથી મતપેટીમાં મતદાન કરવાનો સમય આવી ગયો છે. દુનાયામાં મોટી લોકશાહી દેશમાં હવે મશીન દ્વારા મતદાન થતું નથી. ત્યાં મશીન બંધ કરીને બેલેટ દ્વારા કાગળથી કરવામા આવે છે.

કયા વિસ્તારમાં કેટલા ઈવીએમ ખરાબ થયા

મતક્ષેત્ર EVMsની સંખ્યા મોક પોલમાંEVMs બદલાયા મોકપોલમાં બદલવાના ટકા %  મતદાનમાંEVMs બદલાયા
EVM વપરાયા BUS CUs VVPATs BUS CUs VVPATs BUS CUs VVPATs BUS CUs VVPATs
કચ્છ (SC) 2143 2143 2143 16 34 29 0.75 1.59 1.35 13 13 39
બનાસકાંઠા 2012 2012 2012 5 19 21 0.25 0.94 1.04 6 6 27
પાટણ 2107 2107 2107 15 22 29 0.71 1.04 1.38 12 11 48
મહેસાણા 1863 1863 1863 13 13 25 0.7 0.7 1.34 15 12 50
સાબરકાંઠા 4762 2381 2381 18 19 32 0.38 0.8 1.34 42 21 62
ગાંધીનગર 3950 1975 1975 15 18 24 0.38 0.91 1.22 28 14 28
અમદાવાદપૂર્વ 3790 1895 1895 14 14 14 0.37 0.74 0.74 30 15 33
અમદાવાદપશ્ચિમ 1556 1556 1556 7 16 17 0.45 1.03 1.09 9 9 22
સુરેન્દ્રનગર 4356 2178 2178 14 15 22 0.32 0.69 1.01 26 13 44
રાજકોટ 2050 2050 2050 12 25 23 0.59 1.22 1.12 31 31 53
પોરબંદર 3708 1854 1854 29 35 28 0.78 1.89 1.51 52 26 48
જામનગર 3892 1946 1946 19 20 27 0.49 1.03 1.39 42 21 48
જુનાગઢ 1913 1913 1913 8 14 32 0.42 0.73 1.67 23 23 65
અમરેલી 1908 1908 1908 8 13 21 0.42 0.68 1.1 10 10 46
ભાવનગર 2005 2005 2005 9 20 29 0.45 1 1.45 11 11 33
આણંદ 1847 1847 1847 9 14 13 0.49 0.76 0.7 8 9 36
ખેડા 2111 2111 2111 14 23 38 0.66 1.09 1.8 19 19 42
પંચમહાલ 2146 2146 2146 25 34 48 1.16 1.58 2.24 10 10 41
દાહોદ (ST) 1950 1950 1950 11 21 19 0.56 1.08 0.97 15 15 68
વડોદરા 1824 1824 1824 21 29 45 1.15 1.59 2.47 15 15 35
છોટાઉદેપુર(ST) 2233 2233 2233 25 32 47 1.12 1.43 2.1 9 9 44
ભરૂચ 3832 1916 1916 22 20 25 0.57 1.04 1.3 26 13 41
બારડોલી(ST) 2202 2202 2202 14 32 28 0.64 1.45 1.27 19 19 61
સુરત 1681 1681 1681 18 20 27 1.07 1.19 1.61 16 16 53
નવસારી 4196 2098 2098 31 24 27 0.74 1.14 1.29 50 25 82
વલસાડ(ST) 2057 2057 2057 9 34 39 0.44 1.65 1.9 16 14 46
કુલ 68094 51851 51851 401 580 729 0.59 1.12 1.4 553 400 1195