પુરાણોમાં મહેસાણા જિલ્લો આનર્ત કે અપરાંત પ્રદેશના ભાગ તરીકે ઓળખવામાં આવ્યો છે. વિવિધ પુરાણો તેમજ ગ્રંથોમાં તારંગા, વડનગર, મોઢેરા અને બેચરાજી તાલુકાઓને જુદા-જુદા ક્ષેત્ર તરીકે સ્થાન અપાયું છે. પહેલા ગાંધીનગર આ જિલ્લામાં આવતું હતું. પછી અલગ જિલ્લો થયો હતો.
વિધાનસભા બેઠકો: – 21-ઊંઝા, 22-વિસનગર, 23-બેચરાજી, 24-કડી (SC), 25-મહેસાણા, 26-વિજાપુર, 37-માણસા.
લોકસભામાં જ્ઞાતિના સમીકરણ:
વિધાનસભા બેઠક | કૂલ | SC દલિત | આદિજાતિ | મુસ્લિમ | OBC – ઓબીસી | GENERAL – સામાન્ય | |||||||||||
નામ |
ઠાકોર | કોળી | રબારી | ચૌધરી | અન્ય | લેઉવા પટેલ | કડવા પટેલ | ક્રિશ્ચિયન | બ્રાહ્મણ | જૈન | દરબાર | અન્ય | |||||
21 | ઊંઝા | 1,97,069 | 21,984 | 189 | 13,149 | 37,043 | 0 | 7,264 | 4,412 | 7,011 | 674 | 84,407 | 0 | 5,233 | 2,090 | 6,069 | 7,544 |
22 | વિસનગર | 1,93,776 | 19,832 | 96 | 12,910 | 44,880 | 0 | 5,213 | 9,815 | 7,016 | 6,351 | 57,458 | 0 | 2,739 | 3,525 | 8,163 | 15,778 |
23 | બેચરાજી | 1,99,805 | 31,776 | 65 | 7,212 | 59,471 | 0 | 10,254 | 7,649 | 8,562 | 2,109 | 50,507 | 0 | 4,730 | 1,610 | 4,050 | 11,810 |
24 | કડી | 2,21,461 | 26,450 | 750 | 25,045 | 54,445 | 0 | 13,675 | 0 | 11,935 | 0 | 51,730 | 575 | 10,360 | 4,875 | 11,670 | 9,951 |
25 | મહેસાણા | 2,24,077 | 39,549 | 220 | 12,106 | 41,320 | 0 | 7,100 | 4,907 | 3,883 | 6,202 | 57,131 | 430 | 9,225 | 5,181 | 9,789 | 27,034 |
26 | વિજાપુર | 1,97,250 | 17,761 | 152 | 12,037 | 36,219 | 0 | 3,350 | 3,550 | 4,593 | 6,538 | 61,443 | 0 | 5,405 | 2,105 | 24,682 | 19,415 |
37 | માણસા | 1,85,222 | 37,949 | 100 | 2,830 | 27,940 | 163 | 4,502 | 17,891 | 17,376 | 0 | 46,080 | 0 | 4,808 | 918 | 23,120 | 1,545 |
કૂલ 2012 પ્રમાણે | 14,98,660 | 1,95,301 | 1,572 | 85,289 | 3,81,318 | 163 | 51,358 | 48,224 | 60,376 | 21,874 | 4,08,756 | 1,005 | 42,500 | 20,304 | 87,543 | 93,077 |
પક્ષને મળેલા મત | 2014 લોકસભા | 2017 વિધાનસભા |
BJP | 5,80,250 | 5,41,437 |
INC | 3,71,359 | 5,58,385 |
તફાવત | 2,08,891 | 16,948 |
2014 લોકસભા
મતદાર | : | 1498219 |
મતદાન | : | 1004295 |
કૂલ મતદાન (%) | : | 67.03 |
ઉમેદવાર – ઉમેદવારનું નામ | પક્ષ | કૂલ મત | % મત |
ઠાકોર કેવલજી નાથાજી | BSP | 9766 | 0.97 |
પટેલ જયશ્રીબેન કનુભાઈ | BJP | 580250 | 57.78 |
પટેલ જીવાભાઈ અંબાલાલ | INC | 371359 | 36.98 |
ગીરીશજી જેનાજી ડાભી | BNJD | 4825 | 0.48 |
ચૌધરી દિનેશભાઈ સાલુભાઈ | VHS | 1084 | 0.11 |
ઝાલા ઈન્દ્રજીતસિંહ મહેન્દ્રસિંહ | SP | 1340 | 0.13 |
ઠાકોર માનસંગજી પુંજાજી | BMUP | 1251 | 0.12 |
પટેલ દિલીપભાઈ સોમાભાઈ | HJP | 1032 | 0.10 |
વંદનાબેન દિનેશકુમાર પટેલ | AAAP | 3731 | 0.37 |
ઠાકોર બળદેવજી મંગનજી | IND | 1653 | 0.16 |
ઠાકોર બાબુજી ધનજી | IND | 1804 | 0.18 |
ઠાકોર સમર્તજી બળવંતસિંહ | IND | 2427 | 0.24 |
પ્રજાપતિ વિઠ્ઠલભાઈ વીરદાસ | IND | 5982 | 0.60 |
મહમદ આઝમ પઠાણ | IND | 6139 | 0.61 |
None of the Above | NOTA | 11615 | 1.16 |
છેલ્લી ત્રણ લોકસભામાં જીતેલા ઉમેદવારો
2004 જીવાભાઈ અંબાલાલ પટેલ INC
2009 જયશ્રીબેન કનુભાઈ પટેલ BJP
2014 જયશ્રીબેન કનુભાઈ પટેલ BJP
વિકાસના કામો
- દરેક ગામને નાણાં પ્રધાન નિતિન પટેલ સરકારી ગ્રાંટ આપી રહ્યાં છે. જે નથી લઈ જતાં તેમને સામેથી બોલાવીને ગ્રાંટ આપવામાં આવી રહી છે.
- મહેસાણા વિધાનસભા મતવિસ્તાર ઔદ્યોગિક રીતે ખૂબ ધમધમતો વિસ્તાર છે. આ વિસ્તારમાં રોજનું લાખો લીટર દૂધ અને દૂધની બનાવટવાળી અવનવી વસ્તુઓ બનાવતી દૂધસાગર ડેરી છે.
- ઓ.એન.જી.સી.ના કૂવાઓ આવેલાં છે નવું તેલ શોધવામાં આવે છે.
- આસપાસ નવા ઉદ્યોગો અને જી.આઈ.ડી.સી. બનાવવા માટે સરકારે પ્રોત્સાહનો આપેલાં છે.
પ્રશ્નો – ઘટનાઓ
- દૂધ સાગર ડેરીમાં ચાલતા બેફામ ભ્રષ્ટાચાર , ખોટા ખર્ચાઓ, ડેરીના પૂર્વ અધ્યક્ષ વિપુલ ચૌધરીના ભ્રષ્ટાચાર અંગે પ્રશ્નો ઊભા થતાં રહે છે.
- રાજસ્થાનથી દૂધ ખરીદવામાં આવે છે તેનો વિરોધ દૂધ ઉત્પાદકો કરી રહ્યાં છે, કારણ કે તેનાથી દૂધ સાગર ડેરીના સભ્યોને વર્ષે રૂ.૩૦૦ કરોડનું નુકસાન થાય છે.
- ડાર્કઝોન ઉઠાવી લેવાતો ન હોવાના કારણે ખેડૂતોને સિંચાઈના લાભ મળી શકતા નથી.
પ્રભાવશાળી વ્યક્તિઓ
- કોંગ્રેસના નરેશ રાવલ, કિર્તિસિંહ ઝાલા, જયરાજસિંહ પરમાર, અલકા ક્ષત્રિય, સાગર રાયકા.
- ભાજપમાં નિતીન પટેલ અને જીવાભાઈ પટેલ તથા એ કે પટેલનું કુટુંબ અહીં પ્રભુત્વ ધરાવે છે.
2019ની સંભાવના
- આ બેઠક પર પાટીદાર મતો ખૂબ જ નિર્ણાયક ભૂમિકામાં છે. છેલ્લાં એક વર્ષથી ચાલતા પાટીદાર અનામત આંદોલનમાં મૂળ સ્થાન ઉત્તર ગુજરાતને ગણવામાં આવે તો ખોટું નથી. આ વિસ્તારમાં પાટીદાર સમાજ નો દબદબો વર્ષોથી રહ્યો છે. અહીં કોઈ પણ રીતે કોંગ્રેસ જીતી શકે તેમ નથી. તેમ છતાં જો પાટીદારની સામે ઠાકોર ઉમેદવાર મૂકવામાં આવી તો તે જીતી શકે. આર્થિક સામાજિક સમિકરોણોમાં બળદેવજી ઠાકોર ફીટ બેસે છે. વિધાનસભામાં જીવાભાઈ પટેલ ચૂંટણી લડેલા જે ભાજપમાં જતાં રહ્યાં છે. તે પણ કોંગ્રેસ માટે કોઈ ખાસ નુકસાન કરી શકે તેમ નથી.
- રાજકોટ બેઠક પછી મહેસાણા બેઠક પણ રાજકીય રીતે ચર્ચામાં રહેશે. ઉમેદવાર પર જીતનો આધાર છે.
ભાજપ
- અહીંથી વિધાનસભામાં નિતીન પટેલ પણ માંડ-માંડ જીતી શક્યા હતા. જો જીવાભાઈ પટેલને ટિકિટ આપવામાં ન આવે તો ડેપ્યુટી ચીફ મિનિસ્ટર નીતિન પટેલને અહીંથી લડાવવામાં આવે એવી શક્યતા છે. તેથી તેઓ મહેસાણામાં દરેક ગામમાં ગ્રાંટ ફાળવી રહ્યાં છે. સામેથી કામ માંગીને પૈસા આપી રહ્યાં છે. તેથી તેમને ભાજપ ટિકીટ આપે તેવી શક્યતા જોવાઈ રહી છે. ભાજપના બે ટર્મના સાંસદ જયશ્રીબેન પટેલને ટિકિટ આપવામાં નહીં આવે. તેમની સામે વિરોધ છે. અહીં ભાજપ સાથે પાટિદારો હોવાથી ભાજપ પટેલને જ ટિકિટ આપશે.
કોંગ્રેસ
- સાવ નવો ઠાકોર ચહેરો સફળ રહી શકે અથવા બળદેવજી ઠાકોર ધારાસભ્ય – જે આક્રમકતાંથી લડી શકે તેમ છે. નીતિન પટેલ ઉમેદાવર આવે તો તેની સામે તે ટક્કર મારી શકે તેમ છે. ઊંઝાના ધારાસભ્ય આશા પટેલને અહીંથી ટિકિટ આપવા માટે માંગણી છે.
- કોંગ્રેસ પાસે અહીં કોઈ સંગઠન નથી. જૂથવાદ છે. પાટીદાર મતદારોએ આંદોલનની શરૂઆતમાં મદદ કરી હતી. પંયાત અને પાલિકાઓ જીતાડી આપી હતી. પણ પછી કોંગ્રેસના નેતાઓએ પાટીદાર નેતાઓને તેમાં જવાબદારી સોંપી ન હોવાથી હાલ પાટીદારો કોંગ્રેસને મદદ નહીં કરે. તેથી પાટીદારને ટિકિટ આપવી કોંગ્રેસ માટે ફાયદાકારક નથી.
વચનો પુરા ન થયા
- રાજ્યના નાયબ મુખ્યપ્રધાન નિતીન પટેલે પાટિદારો માટે વચનો આપેલાં તે પૂરાં કર્યા નથી એવી છાપ અહીં છે. તેઓ આંદોલનકારીઓની સતત ટીકા કરતાં રહેતાં હોવાથી અહીં તેમની સામે વિરોધ છે.
- પાટીદાર અનામત આંદોલનના નેતા હાર્દિક પટેલ માટે ભાજપે જે શબ્દોનું ઉચ્ચારણ કર્યું તેનાથી પાટીદાર સમાજના આ વિસ્તારમાં મોટી નારાજગી જોવા મળી છે.
- સરકારે જાહેર કરેલી વળતર અહીં તેલના કુવામાં જતી જમીનને આપવામાં આવ્યું નથી. ખેડૂતો તે અંગે ખુશ નથી.