ગુજરાતી
English
વિદ્યાર્થીઓ જે શાળા બસ, વાન કે રીક્ષામાં સવાર થઈને શાળાએ આવે છે જો તે જ સુરક્ષિત કે સલામત ના હોય તો તેઓ અકસ્માતનું ગંભીર કારણ બની શકે છે. આ કારણે રાજયના વાહન વ્યવહાર વિભાગ દ્વારા રાજ્યમાં શાળા વાન, બસ કે રીક્ષાની ઘટનાઓને ધ્યાને લઈને માર્ગ સલામતી માટે જરૂરી સૂચનાઓ બહાર પાડવામાં આવી છે. બાળકોને સ્કૂલે લઈ જતા વિવિધ વાહનો જેવાં કે, બસ, રિક્ષા અને વાનના ડ્રાઈવરોને બાળકોની સલામતી માટે જરૂરી પગલા ભરવા આદેશ કરવામાં આવ્યા છે.
વાન અને રીક્ષા માટે આદેશો
બાળકોને શાળાએથી ઘરે લઈ જવા માટે ઓટો રીક્ષા કે મારૂતિવાન જેવા વાહનોનો વધુ ઉપયોગ થાય છે.
આ વાહનો બેઠકની દ્રષ્ટિએ (૧) ૬ + ૧ સુધીની બેઠકની ક્ષમતા (૨) ૬થી વધારે પરંતુ ૧૨ મુસાફરો સુધી ( વાહન ચાલક સિવાય ) બેઠક ક્ષમતા ધરાવતા એમ બે પ્રકારના વાહનો હોય છે.
જેમાં શાળાવર્ધીના વાહનોમાં ૧૨ વર્ષ સુધીના બાળકો માટે ૧ બેઠક દીઠ બે બાળકો બેસી શકે તેવી જોગવાઈ છે.
વાહનોમાં સારવાર પેટી અને પીવાનું પાણી તેમજ અગ્નિશામક સાધનો ફરજિયાત રાખવા જોઈએ.
બાળકોને બેસવા માટેનું બેઠક કુશન સાદી સપાટીવાળું હોવું જોઈએ. વાહનમાં ઉતારું કમ્પાર્ટમેન્ટમાં બારીઓ એવી ડિઝાઈનવાળી જાળીથી બંધ કરેલી હોવી જોઈએ જેથી બાળકોનો કોઈ અંગ બહાર આવી શકે નહીં.
ખાનગી રજિસ્ટ્રેશન ધરાવતા વાહનોમાં ભાડેથી બાળકોને લાવવા-લઈ જવા એ ગંભીર ગુનો છે.
તેમજ શાળાવર્ધી વાહનોમાં મંજૂરી લીધા વગર CNG અને PNG ગેસ પર વાહન ચલાવવું એ પણ ગંભીર ગુનો છે. જો સ્કુલવર્ધી વાહન થર્ડ પાર્ટી વીમા વગર વપરાતું ધ્યાનમાં આવે તો ગુજરાત રોડ સેફ્ટી ઓથોરીટી એક્ટ-૨૦૧૮ની કલમ – ૧૪(૧) હેઠળ વાહન ડિટેઈન તથા કડક પગલા લેવાશે.
શાળાવાન, રીક્ષા અને બસ અંગેના પગલાઓ ઉપરાંત આ વાહનને ચલાવવા માટે ડ્રાઈવરોએ પણ ચોક્કસ નિયમોનું પાલન કરવાનું રહે છે. જેમકે જાહેર સેવા અંગેના વાહન ચલાવવા માટે ડાઈવરે ફોટોવાળો બેજ પહેરવો જરૂરી છે. શાળા વાહન ચલાવતી વખતે વાહન ચાલકે શાળા બસની રોડ પર ચલાવવાની યોગ્યતાનું પ્રમાણપત્ર પણ સાથે રાખવું ફરજિયાત છે.
આ ઉપરાંત મોટર વ્હીકલ એક્ટ ૧૯૮૮ પ્રમાણે વાહન ચાલક પાસે મુસાફરોને માન્ય વીમો, ટેક્ષ, પરમીટ, પીયુસી, ફિટનેશ અને અધિકૃત ડ્રાઈવિંગ લાયસન્સ હોવું જોઈએ. જો ભાડેમાં શાળાબસ લેવામાં આવી હોય તો શાળા સત્તાધિકારીઓએ માલીક સાથે માન્ય કરેલા કરારની નકલ પણ વાહન ચાલકે સાથે રાખવાની હોય છે. જ્યારે પણ શાળાના બાળકોનું પરિવહન કરારથી કરવાનું હોય ત્યારે, વાહનના માલિકે આ અંગેની જાણ વાહન ચાલકના નામ અને વાહનની વિગત જે તે વિસ્તારના પોલીસ સ્ટેશન અને ટ્રાફિક પોલીસને સ્પષ્ટપણે આપવાની રહેશે.
વાહન ચલાવતી વખતે એક સામાન્ય ચૂક પણ ગંભીર અકસ્માતનું કારણ બની શકે છે. એટલા માટે શાળા વાહન ચલાવતા ડ્રાઈવરોએ પણ વાહન ચલાવતા મોબાઈલ ફોનનો ઉપયોગ, વિદ્યાર્થી તેમજ સ્ટાફ સાથેનો વાર્તાલાપ ટાળવો જોઈએ. ડ્રાઈવરો એ ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે જ્યારે પણ બાળકો વાહનમાં ચઢતા કે ઉત૨તા હોય ત્યારે શાળા બસ સ્થિર હાલતમાં જ હોવી જોઈએ જેથી બાળકોમાં પડવાનો ભય ના ૨હે.
આ ઉપરાંત વાહન ચાલકની ડ્રાઈવિંગ ક્ષમતાઓમાં વધારો થાય તે માટે સમયાંતરે રિફરેસર તાલીમ વાહન ચાલકને આપવી જોઈએ. નશાની હાલતમાં વાહન ચાલક સ્કુલ વાહન ચલાવી શકશે નહી અને આ માટે વાહન ચાલકની તબીબી તપાસ કરવી જોઈએ.
જો કોઈ વાહન ચાલક લાલ બત્તી કે રેડ સિગ્નલની અવગણના કરીને કે રસ્તા પર કોઈ અન્ય વાહનને ઓવરટેક કરે તેવા કોઈ ટ્રાફિક ભંગના ગુનામાં બેથી વધુ વખત સામેલ હોય તેવા વાહન ચાલકને શાળા સત્તાવાળાઓ રાખી શકે નહીં.
વાહન ચાલક ક્ષમતા કરતા વધુ બાળકોને બેસાડી શકશે નહીં તેમજ ખાસ કરીને વાહન ચાલકની બેઠક પર તો નહી જ. જો વાહન ચાલક વધુ બાળકોને બેસાડશે તો વાહનો સામે કડક તપાસ થશે. શાળાવર્ધી વાહનના વાહન ચાલક પાસે વાહન ચલાવવાનો બેજ ફરજિયાત હોવો જોઈએ. જો કયારેય પણ રસ્તામાં બસ બગડે તેવી પરિસ્થિતિમાં વાહન ચાલકે બાળકોની સંપૂર્ણ કાળજી રાખવી જોઈએ.
