ગુજરાતમાં કાજુની ખેતીનો રાજકીય ઉપગોય

ગુજરાતમાં કાજુની ખેતી નિષ્ફળ રહી છે. 23 જિલ્લામાં વાવેતર થયું હતું જેમાં માત્ર બે કે ત્રણ જિલ્લામાં જ કાજુ થઈ શકે છે. ત્યાં વાવેતર અને ઉત્પાદન ઘટી રહ્યું છે. 28 હજાર ટન ઉત્પાદન પહોંચ્યું હતું પણ હવે 6 હજાર ટન કાજુનું ઉત્પાદન આવીને અટકી ગયું છે. મોટા ભાગના કાજુ વલસાડમાં થતાં હતા ત્યાં પણ ઉત્પાદન નીચે આવી રહ્યું છે. જે બાગાયતી વિભાગે જાહેર કરેલા આંકડાઓ પરથી સ્પષ્ટ થયું છે. 2015 પછી અચાનક ઘટાડો આવી રહ્યો છે.

પૂર્વ મુખ્ય પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતમાં ભરપુર કાજું થઈ રહ્યાં હોવાનો વ્યાપર પ્રચાર કરીને પ્રસંશા અને પ્રસિદ્ધી મેળવી હતી. તેઓ દેશના વડાપ્રધાન થયા કે તુરંત કાજુનું એકાએક વાવેતર ઘટી ગયું હતું. આમ કેમ થયું ? ગુજરાતનું કૃષિ ચિત્ર અને ખેડૂતોને ભ્રમામાં રાખવા માટે કાજુની ખેતીને આગળ કરવામા આવી હતી. તેઓ જ્યાં સુધી મુખ્ય પ્રધાન રહ્યાં ત્યાં સુધી આંકડાની માયાજાળ ચાલું રાખી પણ કાજુના આંકડાની માળાજાળ ખૂલ્લી પડી ગઈ અને હવે ગુજરાતમાં 28 હજાર ટનું 2015નું ઉત્પાદન એકાએક ઘટીને હવે 2019માં 6 હજાર ટન સુધી આવી ગયું છે એ બતાવે છે કે કાજુની ખેતીની રોજકીય ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

સૌરાષ્ટ્ર ઉત્તર ગુજરાત નિષ્ફળ
એક સમયે 23 જિલ્લામાં કાજુની ખેતી થતી હતી. હવે એવું નથી. વલસાડ અને ડાંગમાં ખેતી કંઈક સફળ છે. ત્યાં પણ ઉત્પાદન અને વાવેતર ઘટી રહ્યું છે.

સુરત, નર્મદા, ભરૂચ, નર્મદા, સુરત, દાહોદ, તાપી, ડાંગ, નવસારી, વલસાડ, દાહોદ, બનાસકાંઠા, કચ્છ, મોરબી, અમરેલી, ભાવનગર, દ્વારકા, જામનગર, જુનાગઢ, પંચમહાલ, સુરેન્દ્રનગર,  અમદાવાદ, સોમનાથ જિલ્લામાં કાજુનું વાવેતર થયું હતું. જેમાં સૌરાષ્ટ્ર અને ઉત્તર ગુજરાતમાં નિષ્ફળતા મળી છે. કચ્છમાં ખેતી બંધ થઈ રહી છે.

2005-06 – કૃષિ વિભાગના સત્તાવાર આંકડા પ્રમાણે 2005-06માં ડાંગમાં 600 હેક્ટરમાં 900 ટન કાજુ પાક્યા હતા. વલસાડમાં 5000 હેક્ટરમાં 12000 ટન કાજુ પાક્યા હતા.
2006-07 –  6236 હેક્ટરમાં 14,031 ટન કાજુ થયા હતા.
2007-8માં 6380 હેક્ટરમાં 16,823 ટન કાજુ થયા હતા. જેમાં ભરૂચ, અમરેલી, બનાસકાંઠા, નર્મદા, જામનગર, જુનાગઢ, કચ્છ, દાહોદ, સુરત, સુરેન્દ્રનગર, વડોદરા, તાપીમાં ખેતી શરૂં થઈ હતી.