આદિત્ય બિરલાના કારણે ભાવનગરમાં 70 હજાર લોકોને વિપરીત અસર

આદિત્ય બિરલા ગ્રુપ – સંઘર્ષમાં સામેલ કોર્પોરેટ કંપની

જમીનનો પ્રકાર – ખાનગી અને સામાન્ય

સામાન્ય જમીનનો પ્રકાર – બિન-વન (ચરાઈ જમીન સિવાય)

સંઘર્ષનું સ્થાન – મહુવા, ભાવનગર

વિરોધાભાસનું કારણ અથવા કારણ – ચૂનાનો પત્થરો, ચૂનાનો પત્થર

સંઘર્ષથી પ્રભાવિત લોકો – 70000

જમીનનો વિસ્તાર પ્રભાવિત (હેક્ટરમાં) – 1714 હેક્ટર, રાજ્ય, ગુજરાત

ક્ષેત્ર – ખાણકામ

સામેલ કુલ રોકાણ (કરોડોમાં): 60

પ્રારંભ વર્ષ – 2018

સંઘર્ષમાં સામેલ સરકારી સંસ્થાઓ: ગુજરાત સરકાર, પર્યાવરણ, વન અને હવામાન પરિવર્તન મંત્રાલય

2 જાન્યુઆરી, 2019 ના રોજ ભાવનગર જિલ્લામાં મહુવા તહસિલમાં 2 હજાર લોકો દ્વારા ચૂનાના કાપવા સામે વિરોધ પ્રદર્શન હિંસક બન્યો હતો કારણ કે અસહમત લોકોએ પોલીસ સાથે ઘર્ષણ કર્યું હતું અને પથ્થરમારો કર્યો હતો, જેમાં ચાર પોલીસ જવાન ઘાયલ થયા હતા. પોલીસે ભીડને કાબૂમાં લેવા ટીયરગેસના ગોળીઓ માર્યા હોવાથી ઘણા ખેડુતો પણ ઘાયલ થયા હતા.

પાછલા સાત મહિનામાં આ આઠમો વિરોધ હતો. 26 ડિસેમ્બર, 2018 ના રોજ, તળાજા અને મહુવા તહસીલોના 11 ગામોમાં આશરે 1 હજાર ખેડુતોએ અલ્ટ્રાટેક સિમેન્ટ લિમિટેડને તેમના ગામોમાં ચૂનાના કાણની કામગીરી સ્થગિત કરવા દબાણ કરવા માટે વિરોધ દર્શાવ્યો હતો. તેમનો દાવો છે કે ચૂનાના પત્થરોનું ખાણકામ એ તેમની કૃષિ અને આજીવિકા માટે ખતરો છે. 11 ગામોમાં 70,000 – 80,000 લોકોનો સમાવેશ થાય છે.

ફેબ્રુઆરી 2019 માં, ભાવનગરના છ ગામોના રહેવાસીઓએ તેમના જિલ્લામાં ચૂનાના માઇનિંગના વિરોધમાં બે-બે બંધનું નિરીક્ષણ કર્યું હતું. તેમનો દાવો છે કે ખાણકામ ભૂગર્ભ જળને ક્ષારયુક્ત બનાવવા માટેનું કારણ બની રહ્યું છે, જે તેમની કૃષિ જમીનોને વંધ્યત્વ બનાવે છે. ગુજરાત હાઈકોર્ટે ભાવનગરની મેજિસ્ટ્રેટ કોર્ટને નિર્દેશ આપ્યો છે કે શાંતિપૂર્ણ રીતે વિરોધ કરી રહેલા ખેડુતો પર ત્રાસ આપનારા પોલીસકર્મીઓ વિરુદ્ધ એફઆઈઆર નોંધવા
અલ્ટ્રાટેકને જાન્યુઆરી 2018 માં રાજ્ય સરકાર તરફથી ખાણકામ માટે મંજૂરી મળી હતી, ઘણા ગામલોકોના વિરોધ છતાં. કંપનીએ 1999 અને 2001 ની વચ્ચે જિલ્લામાં 1,714 હોકેટર જમીનો ચૂનાના પથ્થરની ખાણકામ માટે અને પડોશી અમરેલી જિલ્લામાં રાજુલા તાલુકામાં તેના સિમેન્ટ પ્લાન્ટને સપ્લાય કરવા માટે મેળવી હતી. તેમાંથી 1,640 એ ખાનગી ખેતીની જમીન હતી, જ્યારે બાકીની સરકારી કચરો છે.

કંપની તળાજા તાલુકામાં તેના 193 હેક્ટર બાંભોરટલ્લી લીઝ વિસ્તારથી ખાણકામ શરૂ કરવાનો પણ પ્રયાસ કરી રહી છે, પરંતુ અહીંના ખેડુતોના વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો છે અને તેઓ દાવો કરે છે કે જમીન જમીન ફળદ્રુપ ખેતીની જમીન છે.
મંજૂરીના અનુદાન દરમિયાન, કંપનીને 177 કુટુંબોનું પુનર્વસન અને દરેક પરિવારને મકાન આપવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો, જેમાં કુલ રૂ.12.25 કરોડનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો અથવા જમીન અધિગ્રહણ, પુનર્વસન અને હકના અધિકારના વળતર અને પારદર્શિતાના ધારા મુજબ. રિસેટલમેન્ટ એક્ટ, 2013, જે પણ વધારે છે. અસરગ્રસ્ત લોકોનો દાવો છે કે અલ્ટ્રાટેકે તેમને હજી સુધી કોઈ પુનર્વસન અથવા વળતરની ઓફર કરી નથી.

Land Conflict Watch is a data-journalism project that maps and analyses ongoing land conflicts in Gujarat, India