ઉછીના લીધેલા રૂ.80માંથી રૂ.800 કરોડનો ધંધો કરતાં ગુજરાતી મહિલા

અમદાવાદ, 16 એપ્રિલ 2021

ઉછીના 80 રૂપિયા લઈને કરી લિજ્જત પાપડની શરૂઆત થઈ હતી. હવે તેનું 800 કરોડ રૂપિયાનું ટર્નઓવર થઈ ગયું છે. પાપડનો ધંધો શરૂ કરનારી 7 મહિલાઓ ગુજરાતી હતી. મુંબઈના ગિરગામ પાંચ બિલ્ડિંગવાળા લોહાણા નિવાસથી શરૂ કરવામાં આવી હતી.

60 વર્ષથી લીજ્જત પાપડ બ્રાન્ડ અને તેના બનેલા પાપડે લોકોના કિચનમાં જગ્યા જમાનવી ચૂક્યા છે. અનેક પાપડની બ્રાન્ડ બજારમાં છે. પરંતુ જે વાત અને જે વિશ્વાસ લિજ્જત પાપડની છે. તે આજ સુધી કોઈ જ બ્રાન્ડ મેળવી શકી નથી.

5 માર્ચ 1959માં મુંબઈના ભીડભાડવાળા વિસ્તારમાં શ્રી મહિલા ગૃહ ઉદ્યોગે લિજ્જત પાપડનો પાયો નાંખ્યો. ધંધાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ભોજન બનાવવા સિવાય પોતાની માટે એક સ્થિર આવકનો સ્ત્રોત ઉભો કરવાનો હતો.

જશવંતીબેન જમનાદાસ પોપટ, પાર્વતીબેન રામદાસ થોડાણી, ઉજમાબેન નારાયણદાસ કુંડાલિયા, બાનૂબેન એન તાના, લાગુબેન અમૃતલાલ ગોકાણી, જયાબેન વી વિઠલાણી અને દિવાળીબેન લુક્કા.

આ મહિલાઓએ સર્વન્ટ્સ ઓફ ઈન્ડિયા સોસાયટીના સભ્ય અને સોશિયલ વર્કર છગનલાલ કરામ્સી પારેખ પાસેથી 80 રૂપિયા ઉધાર લીધા અને બિઝનેસ શરૂ કર્યો.

લક્ષ્મીદાસ ભાઈ પાસેથી ખોટમાં ચાલી રહેલ પાપડ ઉદ્યોગની મદદથી બિઝનેસ શરૂ કર્યો હતો. 80 રૂપિયાથી પાપડ બનાવવાનો જરૂરી સામાન ખરીદવામાં આવ્યો. 15 માર્ચે બિલ્ડિંગની છત પર પાપડ બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું. પહેલા દિવસે 4 પેકેટ પાપડ બન્યા હતા.

6196 રૂપિયાની કમાણી:
એક જાણીતા વેપારી ભૂલેશ્વરને આ પાપડ વેચવાનું શરૂ કર્યું. શરૂઆતમાં આ મહિલાઓએ નક્કી કર્યું કે ભલે સંગઠન ખોટમાં ચાલે પરંતુ તે કોઈની પાસેથી આર્થિક મદદ કે ડોનેશન જેવું કંઈ નહીં લે.

છગનલાલ પારેખ તેમના માર્ગદર્શક બન્યા. મહિલાઓએ જ્યારે કામ શરૂ કર્યું તો બે અલગ-અલગ પ્રકારના પાપડ બનાવ્યા. છગનલાલે સલાહ આપી કે ક્યારેય પણ ક્વોલિટીની સાથે છેડછાડ નહીં કરે. આ કામને એક બિઝનેસ તરીકે શરૂ કરવામાં આવે અને એક પ્રોપર એકાઉન્ટને મેન્ટેન કરવામાં આવે.

ત્રણ મહિનાની અંદર 25 મહિલાઓ આ ઉદ્યોગની સાથે જોડાઈ ગઈ હતી. પહેલાં વર્ષમાં સંગઠને 6196 રૂપિયાના પાપડ વેચ્યા. જે પાપડ તૂટ્યા હતા તેને પાડોશીઓમાં વહેંચી દીધા.

બિઝનેસ શરૂ થયો ત્યારે વરસાદના કારણે થોડાક સમય માટે બિઝનેસને રોકવો પડ્યો હતો. પરંતુ આગામી વર્ષે એક ખાટલા અને સ્ટવની મદદથી આ સમસ્યાને દૂર કરી લેવામાં આવી. ખાટલા પર પાપડ પાથરતા ગયા અને તેની નીચે સ્ટવ રાખીને તેને સૂકવવામાં આવતા હતા.

બે વર્ષની અંદર આ ઉદ્યોગ સાથે 100થી 150 મહિલાઓ જોડાઈ ગઈ. ત્રીજું વર્ષ પૂરું થતાં 300 સભ્ય સંગઠનની સાથે જોડાઈ ગયા. આ સમય સુધી સાત મહિલાઓ માટે બધા સભ્યોને રહેવાની જગ્યા અને પાપડ બનાવવાનો સામાન છત પર રાખવામાં ભારે મુશ્કેલી આવવા લાગી હતી. ત્યારે નક્કી કરવામાં આવ્યું કે પાપડ બનાવવાનો લોટ સભ્યોને આપવામાં આવ્યો. જેથી તે પોતાના ઘરે પાપડ તૈયાર કરી શકે. પાપડને પેકિંગ માટે પાછી જૂની જગ્યાએ લાવવામાં આવતા હતા.

હાલ 2021માં 82 શાખાઓ છે. વહેલી સવારે કામકાજ શરૂ થઈ જાય છે. મહિલાઓ ફિનિશ્ડ પ્રોડક્ટ જમા કરી તાજો કાચો માલ લઈને પોતાના ઘરે જાય છે.

કાચા માલમાં કાળું મરચું અને ઈલાયચીના દાણા તૈયાર કરવા, ત્યારબાદ તેને સૂકવ્યા પછી પાઉડર બનાવવાના કામકાજનો સમાવેશ થાય છે.

80 રૂપિયાથી શરૂ થયેલ બિઝનેસનું ટર્નઓવર 800 કરોડ રૂપિયા સુધી પહોંચી ગયો છે. દેશભરમાં 43,000 મહિલાઓ આ સમયે સંગઠન સાથે જોડાયેલી છે.

વર્ષ 2010 સુધી આ સંગઠનની પાસે વાર્ષિક સંપત્તિ તરીકે 290 મિલિયન રૂપિયા હતી.