ગુજરાતમાં ભાજપની સ્થાપના કરનાર અને રાજ્યના સૌથી શક્તિશાળી ક્ષત્રપ તરીકે ગણાતા કેશુભાઈ પટેલના સિતારા રાજ્યના રાજકારણમાં બુલંદ હતા. તેઓ ભાજપના પહેલા મુખ્યમંત્રી હતા. એક સમયે ગુજરાતમાં તેમની ઇચ્છા વિના ભાજપમાં એક પાન પણ તૂટી શકતું ન હતું. ગુજરાતની પ્રજા તેમને લોખંડી પુરૂષ તરીકે માનતી રહી છે. પણ પછી ભાજપના જે હાલના નેતાઓએ તેમને હાંસીયામાં ધકેલી દીધા હતા.
1995 ની વાત છે. આ અગાઉ ગુજરાતમાં સામાન્ય રીતે કોંગ્રેસની સરકાર બનાવવામાં આવી હતી. એક કે બે વાર જ જનતા પાર્ટી કે જનતા મોરચાએ સરકાર બનાવી. પરંતુ 90 ના દાયકા પછી, ગુજરાતમાં ભાજપે તેના મૂળ સ્થાપવાની શરૂઆત કરી. ત્યારે સૌથી વધુ અસર ભાજપના નેતા કેશુભાઇ પટેલની હતી.
જ્યારે કેશુભાઇ એક જબરદસ્ત વ્યક્તિત્વ ધરાવતા હતા, તેમ છતાં રાજ્યના લોકો પર મજબૂત પકડ હતી, જ્યારે તેઓ એક પ્રબળ આયોજક અને જનતામાં લોકપ્રિય નેતા માનવામાં આવતા હતા.
કેશુભાઇના મૂળ સંઘમાં હતા
જ્યારે 1980 માં ભારતીય જનતા પાર્ટી (ભાજપ) ની સ્થાપના થઈ ત્યારે તે તેના શરૂઆતના સભ્યોમાંના એક હતા. તેના મૂળ રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘમાં હતા. 1945માં જ તે સંઘમાં જોડાયા હતા. પાછળથી તે લાંબા સમયના પ્રચારક હતા. તેણે ધરતી પર રહીને પર ઘણું કામ કર્યું. 1975 માં દેશની કટોકટીમાં જેલમાં ગયા હતા.
જનસંઘ અને ભાજપના સ્થાપક સભ્ય
જ્યારે 1960 માં જનસંઘની સ્થાપના થઈ, ત્યારે તે તેના સ્થાપક સભ્યોમાંના એક હતા. 1975 માં, જ્યારે કોંગ્રેસને પ્રથમ વખત રાજ્યની સત્તામાંથી બહાર કાઢી મૂકવામાં આવી, ત્યારે જનતા મોરચામાં તેનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. આ મોરચો જનસંઘ અને કોંગ્રેસ (ઓ) દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો હતો. ગુજરાતમાં બે વખત જનતા દળ અને જનતા મોરચાની સરકાર બનાવી, ત્યારે તે તેમાં કેશુભાઈ પટેલ સામેલ થયા હતા. તેઓ ઘણી વખત વિધાનસભા માટે ચૂંટાયા અને 1977 માં લોકસભામાં ચૂંટાયા.
ગુજરાતમાં ભાજપના પ્રથમ મુખ્ય પ્રધાન
1995ની ચૂંટણીમાં, જ્યારે વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ જીત્યા પછી ભાજપે સરકારની રચના કરી, ત્યારે કેશુભાઈ નિર્વિવાદ સૌથી શક્તિશાળી નેતા તરીકે ઉભરી આવ્યા હતા. તેઓ રાજ્યમાં ભાજપના પહેલા મુખ્યમંત્રી બન્યા. આજે પણ લોકો માને છે કે રાજ્યમાં ભાજપને સ્થાપિત કરવામાં કેશુભાઈની ભૂમિકા સૌથી વધુ હતી. તેમની સરકાર હાલની સરકારો કરતાં પ્રજા લક્ષી કામો કરવામાં આગળ હતી.
7 મહિના પછી બળવો થયો
પરંતુ કેશુભાઈ ભાગ્યે જ 7 મહિના સુધી મુખ્ય પ્રધાન રહેવા માટે સક્ષમ હતા. આ પછી, તેણે લગામ સુરેશ મહેતાને આપવી પડી. તેમની સામે ભાજપના શંકરસિંહ બાઘેલા જૂથે બળવો કર્યો હતો. 1998 ની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં ભાજપ કેશુભાઈ પટેલના નેતૃત્વ હેઠળ સત્તા પર પાછો ફર્યો અને 4 માર્ચ 1998 ના રોજ ફરીથી ગુજરાતના મુખ્ય પ્રધાન બન્યા હતા. જો શંકરસિંહ વિલાન ન બન્યા હોત તો આજે પણ કેશુભાઈની સરકાર હોત અને સામાન્ય માણસની પ્રગતિ થઈ હોત.
ત્યારબાદ ભાજપની ધાર થવા માંડી
2 ઓક્ટોબર 2001ના રોજ કચ્છના ભૂકંપ બાદ પટેલે મુખ્ય પ્રધાનપદેથી રાજીનામું આપ્યું હતું. ભાજપ હાઈકમાન્ડે તેમને પદ પરથી હટાવવાનો નિર્ણય લીધો હતો. ત્યારબાદ નરેન્દ્ર મોદી વગર ચૂંટણીએ ઉપરથી ઠોકી બેસાડી ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી બન્યા.
ત્યારબાદ ભાજપથી અલગ થઈ અને નવી પાર્ટીની રચના કરી
આ પછી, કેશુભાઇના સિતારાઓ ગુજરાતમાં ભાજપના રાજકારણમાંથી ગયા હતા. તેના માટે નરેન્દ્ર મોદીને જવાબદાર માનવામાં આવે છે. 2012 માં ભાજપ છોડ્યો અને ગુજરાત પરિવર્તન પાર્ટીની રચના કરી હતી. ત્યારે લોકોને લાગ્યું કે તેઓ આ કરીને ભાજપને સંભવતપણે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, પરંતુ એવું બન્યું નહીં. તેનાથી નરેન્દ્ર મોદીને ફાયદો થયો અને ફરીથી મોદીએ સરકાર બનાવી હતી. બાદમાં, તેમણે તેમની પાર્ટી ભારતીય જનતા પાર્ટીમાં મર્જ કરવાની હતી. 2014થી, તેઓ સક્રિય રાજકારણમાં ન હતા.