[:gj]એપ્રિલથી જૂનના પહેલા ક્વાર્ટરમાં ભારતના કુલ ઘરેલુ ઉત્પાદ (જીડીપી) માં ઐતિહાસિક 23.9 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. કોરોના પહેલાથી જ તૂટી પડેલી આર્થિક નીતિ કે અર્થવ્યવસ્થાની સ્થિતિ પહેલાથી જ સંકટમાં હતી, કોરોના વાયરસના ચેપને રોકવા માટે લાદવામાં આવેલા દેશવ્યાપી લોકડાઉનમાં તે આખા વિશ્વ કરતાં ભારત માટે વિનાશક સાબિત થઈ છે. નોટબંધી, જીએસટી, સરકારી કંપનીઓ અને બેંકો માટેની ખરાબ નીતિ જવાબદાર ગણવામાં આવી રહી છે.
કોરોના વાયરસ રોગચાળાને પહોંચી વળવા લાદવામાં આવેલા લોકડાઉનને કારણે માંગ અને રોકાણમાં મોટો ઘટાડો થયો હતો. 1996 થી ભારતે દર ત્રણ મહિને જીડીપી પર ડેટા જાહેર કરવાનું શરૂ કર્યું. તે પછીથી સૌથી ખરાબ છે.
ભારત વિશ્વની છઠ્ઠી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું સપનું છે કે તે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાના કદને વધારીને 5 ટ્રિલિયન કરશે.
જો કે, પ્રથમ ક્વાર્ટરના આંકડા તદ્દન નિરાશાજનક છે. એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં ભારતનો જીડીપી રેકોર્ડ 23.9 ટકા ઘટી ગયો છે. અત્યારે ભારત માઈનસ 24 થી શૂન્ય પર નીચે આવવામાં લાંબો સમય લેશે. તે પછી શૂન્યથી ઉપર વધવું સરળ રહેશે નહીં.
ફાઇનાન્સિયલ ટાઇમ્સ સાથે વાત કરતાં ઓક્સફર્ડ ઇકોનોમિક્સના ભારત અને દક્ષિણ પૂર્વ એશિયા ઇકોનોમિક્સના વડા પ્રિયંકા કિશોરે કહ્યું હતું કે, “ભારતનો જીડીપી અપેક્ષિત કરતા ઘણું ઘટી ગયું છે. આને લીધે કોરોના વાયરસની રોકથામ માટે કડક લોકડાઉન કિંમત થઈ છે. અનુમાન લગાવી શકાય છે. રાતોરાત ઉદ્યોગો લોકડાઉનમાં બંધ હતા અને 14 કરોડ લોકોએ તેમની નોકરી ગુમાવી હતી.
તેમણે કહ્યું, “અમે લાંબા સમયથી આ કહી રહ્યા છીએ કે ભારતનું તાળું તખ્તો હતો અને તેને મોટો આર્થિક ખર્ચ ચૂકવવો પડ્યો. જીડીપી ડેટા પણ આ વિશાળ કિંમતની પુષ્ટિ કરે છે.”
કોરોના વાયરસ રોગચાળાની શરૂઆત થતાં જ ભારતે કડક લોકડાઉન લગાવી દીધું હતું. જો કે, હવે દરરોજ 70,000 થી વધુ કેસ ભારતમાં આવી રહ્યા છે, ત્યારે લોકડાઉન લગભગ હટાવી લેવામાં આવ્યું છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે ઉત્પાદન, બાંધકામ, વેપાર, હોટલ, પરિવહન, સંદેશાવ્યવહાર વગેરે ક્ષેત્રો દેશના જીડીપીના લગભગ 45 ટકા ફાળો આપે છે અને પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં આ તમામ ક્ષેત્રોના વ્યવસાયને ખરાબ અસર પડી છે.
રેટિંગ એજન્સી આઈક્રા આઈસીઆરએએ જીડીપીમાં 25 ટકાનો ઘટાડો થવાની આગાહી કરી હતી. એ જ રીતે, ઇન્ડિયા રેટિંગ્સે જીડીપીમાં આશરે 17 ટકાનો ઘટાડો થવાનો અંદાજ લગાવ્યો હતો. ભારતીય સ્ટેટ બેંકના ગ્રુપ આર્થિક સલાહકાર સૌમ્યા કાંતિ ઘોષે જીડીપીમાં 16.5 ટકાનો ઘટાડો થવાનો અંદાજ મૂક્યો હતો.
વત્તા ચાઇનાનો જીડીપી
ભારતના પાડોશી ચીન વિશે વાત કરીએ તો અહીંથી કોરોના વાયરસનો રોગચાળો શરૂ થયો. પરંતુ ચીન હવે આ રોગચાળા તેમજ આર્થિક સંકટમાંથી બહાર નીકળી રહ્યું છે. ચીન એકમાત્ર મોટો દેશ છે જેની જીડીપી વૃદ્ધિ વત્તા છે.
અમેરિકા, જાપાન સહિતના તમામ દેશોની જીડીપી વૃદ્ધિ માઇનસમાં છે. કોરોના વાયરસ રોગચાળાની શરૂઆતમાં, એટલે કે આ વર્ષના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં, ચીનના જીડીપીમાં પણ 6.8 ટકાનો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો.
1992 પછી આ પહેલી વાર છે જ્યારે ચીનના જીડીપીમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. જો કે, પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં ખળભળાટ મચાવ્યા પછી, ચીને સત્તા સંભાળી અને બીજા ક્વાર્ટરમાં જીડીપીમાં 3..૨ ટકાની વૃદ્ધિ નોંધાવી.
ચીનના અર્થતંત્રમાં પુન:પ્રાપ્તિના અન્ય ઘણા સંકેતો છે. જૂનના મહિનામાં ચીનના મેન્યુફેક્ચરિંગ સેક્ટરનો વિકાસ થયો છે અને તેની આયાત અને નિકાસમાં પણ વધારો થયો છે.
અર્થશાસ્ત્રીઓ કહે છે કે ચીને અન્ય દેશો કરતા વહેલા લોકડાઉન નિયમો ઢીલા કરવાનું શરૂ કર્યું. ચીને ફક્ત વુહાનમાં સંપૂર્ણ લોકડાઉન લગાવી દીધું હતું, જ્યારે મોટા ભાગના વિસ્તારોમાં આર્થિક પ્રવૃત્તિ ચાલી રહી હતી. જ્યારે આખું વિશ્વ લોકડાઉન તરફ આગળ વધી રહ્યું હતું ત્યારે વૈશ્વિક બજારમાં ચીની નિકાસને વધુ તકો મળી હતી.
એશિયાની અન્ય મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓની વાત કરીએ તો ભારતની સ્થિતિ સૌથી ખરાબ લાગે છે.
[એશિયા ક્યૂ 2 વાસ્તવિક જીડીપી]
- ચીન + 3.2%
- વિયેટનામ + 0.4%
- તાઇવાન -0.6%
- દક્ષિણ કોરિયા -2.9%
- ઇન્ડોનેશિયા -5.3%
- જાપાન -9.9%
- થાઇલેન્ડ -12.2%
- સિંગાપોર -13.2%
- મલેશિયા -17.1%
- ભારત -23.9%
અમેરિકા
કોરોના વાયરસથી અમેરિકામાં સૌથી વધુ વિનાશ સર્જાયો છે અને તેની અર્થવ્યવસ્થા આ રોગચાળાની પકડમાં આવી છે. યુ.એસ. જીડીપીમાં ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાની તુલનામાં વર્ષ 2020 (એપ્રિલ-જૂન) ના બીજા ક્વાર્ટરમાં 9.1 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે. 1947 પછીના કોઈપણ ક્વાર્ટરમાં યુએસ જીડીપીમાં આ સૌથી મોટો ઘટાડો છે. કોરોના વાયરસના રોગચાળા પહેલા, અમેરિકાનો આર્થિક વિકાસ દર જી 7 દેશોમાં સૌથી વધુ હતો.
યુકે
વર્ષ 2020 ના બીજા ક્વાર્ટરમાં યુકેના જીડીપીમાં 21.7 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. યુકેના જીડીપીમાં આ સતત બીજો ઘટાડો છે. કોરોના રોગચાળાને લીધે, સેવા, ઉત્પાદન અને બાંધકામ ક્ષેત્રો અહીં સુસ્ત રહ્યા.
ઇટાલી
ઇટાલીના જીડીપીમાં એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં 17.7 ટકાનો ઘટાડો નોંધવામાં આવ્યો છે. 1995 ના પ્રથમ ક્વાર્ટર પછીનો આ સૌથી મોટો ઘટાડો છે. ઇટાલીની સરકારી એજન્સી, જેણે જીડીપીના આંકડા જાહેર કર્યા હતા, જણાવ્યું હતું કે, “પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં .4. percent ટકાના ઘટાડા પછી બીજા ક્વાર્ટરમાં એક અણધારી ખોટ થઈ છે. તે પછી કોવિડ -10 ની તબિયતની કટોકટી આવે છે.”
ફ્રાન્સ
ફ્રાન્સના જીડીપીમાં એપ્રિલ-જૂન ક્વાર્ટરમાં રેકોર્ડ 18.9 ટકા ઘટાડો નોંધાયો છે.
કેનેડા
એપ્રિલ-જૂન મહિનાના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં, કેનેડાના જીડીપીમાં 13 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો છે. અહીં પણ ગ્રાહક ખર્ચ, રોકાણ, આયાત અને નિકાસમાં કોવિડ -19 ઘટાડાને કારણે કારણો હતા.
જર્મની
ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળાની તુલનામાં આ વર્ષના બીજા ક્વાર્ટરમાં જર્મનીનો જીડીપી 11.3 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. જર્મનીએ ત્રિમાસિક જીડીપી ડેટા જાહેર કરવાનું શરૂ કર્યું ત્યારથી તે અત્યાર સુધીમાં સૌથી મોટો ઘટાડો રહ્યો છે.
જાપાન
2020 ના એપ્રિલથી જૂન ક્વાર્ટરમાં જાપાનની અર્થવ્યવસ્થામાં પણ રેકોર્ડ 9.9 ટકા ઘટાડો જોવા મળ્યો છે.[:]
