ड्रोन से खेत में नैनो यूरिया का छिड़काव, 40 प्रतिशत खर्च बचेगा, 5 लाख मजदूर होंगे बेरोजगार
Drone spraying nano urea, 5 lakh laborers will unemployed
ડ્રોનથી ખેતરમાં નેનો યુરિયાનો છંટકાવ, 40 ટકા ખર્ચ બચશે, 5 લાખ મજૂરો બેકાર થશે
ગાંધીનગર, 7 ઓગસ્ટ 2022
ડ્રોન દ્વારા ખેતરમાં નેનો યુરિયાના પ્રથમ વખત છંટકાવ ગુજરાત આખામાં શરૂ કરાયો છે. 20 મીનીટમાં 1 હેકટરમાં 25 લીટર પાણી દ્વારા દવા છંટકાવ કરી શકાય છે. ખાતર-જંતુનાશક દવાઓના મહત્તમ ઉપયોગ કરીને ખેડૂતો 40 ટકા ખર્ચ ઘટાડી શકશે. જેમાં રસાયણનો 90% સુધી અસરકારક ઉપયોગ કરી શકાય છે. ઇફકો દ્વારા ગુજરાત રાજયમાં 35 ડ્રોન લાવવામાં આવ્યા છે.
દવા છાંટવાનું કામ કરતાં 800 મજૂરોનું કામ એક ડ્રોન કરે છે.
ગુજરાતની 90 લાખ હેક્ટર જમીનની ખેતીમાંથી જો 50 લાખ હેક્ટરમાં દવા કે યુરિયાનો છંટકાવવાની ખેતી થાય તો 40 લાખ ખેત મજૂરોમાંથી દવા કે ખાતર નાંખવાનું કામ કરતાં હોય એવા 5 લાખ મજૂરોની રોજગારી છીનવી લેશે.
ટ્રેક્ટર આવતાં 70 લાખ ભળદના સ્થાને અત્યારે 18 લાખ બળદ ખેતીમાં કામ કરે છે. 50 લાખ બળદ ઓછા થઈ ગયા. ટ્રેક્ટર આવતાં 20 લાખ ખેત મજૂરોની રોજી ગઈ છે. સિંચાઈમાં નવા સાધનો આવતાં 10 લાખ મજૂરોનું કામ છીનવાયું છે. નાના સ્વયંસંચાલિત સાધનો – થ્રેશર આવતાં 10 લાખ ખેત મજૂરો છૂટા થયા છે.
ટ્રેક્ટર, નાના સ્વયંસંચાલિત સાધનો, ડ્રોન પછી રોબોટ આવશે ત્યારે, તે સમયે ગુજરાતના 51 લાખ ખેત મજૂરો બેકાર બની જશે.
મનરેગા યોજના હેઠળ 4.70 લાખ મજૂરોને રોજગારી આપવામાં આવતી હતી.
2001માં 6 લાખ ખેતરો અડધા હેક્ટરના હતા, જે 10 વર્ષ પછી 12 લાખ થઈ ગયા છે. આજે 20 વર્ષમાં તે 18 લાખ થઈ ગયા છે. 2 હેક્ટર જમીનના 40 લાખ ખેતર છે. 3 વીઘા જમીન સાથે મજૂરી કરતાં હોય એવા ખેડૂતો 20 લાખ છે. 17 લાખ ખેત મજૂરોનો વધારો થયો છે.
સબસિડી 100 ટકા
કૃષિ વિમાન એટલે ડ્રોન. કિસાન વિમાન એટલે ડ્રોન. ડ્રોનથી ખેતરમાં નેનો યુરિયાના છંટકાવનો તમામ ખર્ચ સરકાર આપશે. નેનો યુરિયાના ઉપયોગથી રાસાયણિક ખાતરોની આયાત અને સબસિડી ઘટશે. ખર્ચા ઓછા થશે. છંટકાવથી પાણીની પણ બચત થશે. સમય શક્તિ, પર્યાવરણનું રક્ષણ, ડીઝલ, પાણી, વીજળીની બચત તેમજ મજૂરી ખર્ચ પણ બચશે. પાંચ છંટકાવની મર્યાદામાં એક ખેડૂતને રૂ.2500 સહાય આપશે.
મોતથી બચશે
ખેતરમાં સાપના ઝેરથી અને જંતુનાશકોના ઝેરથી હજારો ખેત મજૂરોને બચાવી શકાશે. શ્વાસોચ્છવાસમાં જંતુનાશકો જવાથી આરોગ્ય પર અવળી અસર અટકશે. દેશમાં ખેતી કામથી સર્પદંશના 50 હજાર ખેડૂતોના મરણ થાય છે. તે અટકશે. ગુજરાતમાં 4થી 5 હજાર મોત થતાં હોવાનું અનુમાન તેના પરથી લગાવી શકાય છે.
કંપનીને કામ
ગુજરાતના ખેડૂતોને ખાતર નાખવા માટે અને દવાનો છંટકાવ કરવા માટેના ઓછામાં ઓછા ખર્ચના આ પ્રોજેક્ટમ માટેના ટેન્ડર ડૉ. શંકર ગોએન્કા, શીતલ અગ્રવાલ અને પી.આર. કાંકરિયાને આપવામાં આવ્યા છે.
નેનો યુરિયા
નેનો યુરિયાનું સંશોઘન વિશ્વમાં સૌ પ્રથમ ઇફકોએ કર્યું છે. ઇફકોના સંશોઘકોએ પ્રયોગો દ્વારા નેનો યુરિયાનું નિર્માણ કર્યું છે. ડ્રોન થકી નેનો યુરિયાનું કામ ખેડૂતો ઝડપથી કરી શકશે.
યુરિયા ખાતરની એક થેલી રૂ.268માં આપે છે. જેની કેન્દ્ર સરકાર રૂ.3700 ની સબસિડી આપે છે. નેનો યુરિયાની 500 મી.લિ.ની બોટલ રૂ.240 માં મળે છે.
50 કિલોની યુરિયાની બોરીના સ્થાને 500 લીટર નેનો યુરિયા વપરાય છે. 4 હજારની થેલીના સ્થાને રૂ.240નું નેનો યુરિયા વપરાય છે.
ખેડૂતો આ વર્ષે તેનો ઉપયોગ કરશે. જો તેમને સારું અને સસ્તું લાગશે તો પછી આવતાં વર્ષથી તેની માંગ એટલી વધશે કે સરકારની સબસિડી બચી જશે.
ખાતરનો વપરાશ
ગુજરાતમાં 10 લાખ ટન યુરિયા વપરાય છે. એક થેલીની કિંમત 1300 ગણતાં ખેડૂતો રૂપિયા 3 હજાર કરોડનું યુરિયા વાપરી નાંખે છે. તેના પર સરકાર રૂપિયા 3 હજાર કરોડની સબસિડી આપે છે. આમ ગુજરાતમાં રૂપિયા 6 હજાર કરોડના યુરિયા ખેડૂતો વાપરે છે.
નેનો યુરિયાના ખેતરોમાં ઉપયોગ માટે ભારતમાં 6 સિઝન અને 94 પાકો પર 11 હજાર પરીક્ષણો પછી સરકારે માન્યતા આપી છે. અત્યાર સુધીમાં નેનો યુરિયાની 50 લાખથી વધુ બોટલ્સનું ઉત્પાદન કર્યું છે. દરરોજ નેનો યુરિયાની 1 લાખ બોટલ્સનું ઉત્પાદન થાય છે. ટૂંકા સમયગાળામાં, લિક્વિડ નેનો યુરિયા પરંપરાગત યુરિયાના શક્તિશાળી વિકલ્પ તરીકે ઊભર્યું છે. ઈફ્કોને એના અભ્યાસમાં માલમ પડ્યું છે કે ડ્રોન દ્વારા નેનો યુરિયાનો છંટકાવ પાક પર વધારે અસરકારક છે. ઉત્પાદક્તા પર એની સકારાત્મક અસર હશે.
વિશ્વનું પ્રથમ પ્રવાહી નેનો યુરિયાની શોધ, સરકાર અને ખેડૂતોને કરોડોનો ફાયદો
ક્લસ્ટર
2 કે 3 ગામોના 1500 એકરના ક્લસ્ટર બનાવાશે. 90 ટકા સહાય છે. 1.40 લાખ એકરમાં પાક સંરક્ષણ રસાયણો, નેનો યુરીયા, FCO માન્ય પ્રવાહી તેમજ જૈવિક ખાતરનો છંટકાવ કરી શકાશે. નાણાંકીય વર્ષમાં 5 એકર સુધી 5 છંટકાવ કરી શકાશે.
ખેતી નિયામક એસ.જે. સોલંકી કહ્યું ડ્રોન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ વઘે તે માટે રાજય સરકારે બજેટમાં રૂ.35 કરોડની જોગવાઇ કરી છે. જેમાં 1.40 લાખ એકર ખેતી માટે ગામોના કલસ્ટર બનાવી ખેડૂતોના નામની યાદી તૈયાર કરવામાં આવશે. તેમના ખેતરમાં નેનો યુરિયાનો છંટકાવ ડ્રોન થકી કરીને ઇફકો દ્વારા એવેલ્યુશન રીપોર્ટ તૈયાર કરવામાં આવશે.
વ્યક્તિગત ખેડૂતોએ આઈ પોર્ટલ પર ઓનલાઇન અરજી કરવાની રહેશે. મુખ્ય પ્રધાન ભૂપેન્દ્ર પટેલે ઇસનપુર મોટા ગામના મહેશભાઇ આર. પટેલના ખેતરમાં ડ્રોનથી નેનો યુરિયાના છંટકાવની કામગીરીનું નિર્દશન નિહાળ્યું હતું.
Live: ડ્રોન ટેકનોલોજી દ્વારા ઇફ્કો નેનો યુરિયા છંટકાવ યોજના, વર્ષ 2022 નો શુભારંભ. જિ: ગાંધીનગર
https://t.co/EYegM9QPoZ— Bhupendra Patel (@Bhupendrapbjp) August 5, 2022
ખેતરોમાં IFFCO તરલ નેનો યુરીયાના ડ્રોન દ્વારા છંટકાવ માટેની યોજનાનો આજે ગાંધીનગર જિલ્લાના ઇસનપૂર મોટા ગામેથી રાજ્યવ્યાપી પ્રારંભ કરાવ્યો. pic.twitter.com/rAojvaN0IM
— Bhupendra Patel (@Bhupendrapbjp) August 5, 2022
પડકાર
ગુજરાતે દાવો કર્યો છે કે પહેલી વખત આ કામ થયું છે. પણ તમિલનાડુની ધર્મપુરી કો-ઓપરેટિવ શુગર મિલ દ્વારા ખાતરના છંટકાવ માટે 2 ઓગસ્ટ 2022ના રોજ ડ્રોનથી ખેતી કરી હતી. ધર્મપુરી: પાલકોડમાં ધર્મપુરી શુગર મિલ દ્વારા ડ્રોનનો ઉપયોગ કરીને શેરડીના ખેતરોમાં ગ્રોથ રેગ્યુલેટરના ઉપયોગ, ખાતર અને જંતુનાશકોનો હવાઈ છંટકાવ પર ખેડૂતો માટે વર્કશોપનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. પ્રોત્સાહન આપવા માટે પગલાં લીધાં હતાં. પાલકોડ ખાતે ડ્રોન અને હવાઈ છંટકાવનો ઉપયોગ દર્શાવ્યો હતો. ડ્રોનનો ઉપયોગ હવામાંથી પ્રવાહી યુરિયા અને પોટાશનો છંટકાવ કરવા માટે કરવામાં આવે છે. પૂરક પાંદડા પર ઉતરે છે. ડોઝની માત્રામાં પણ અડધાથી વધુ ઘટાડો થાય છે.
પડકાર
2021માં ભાવનગર પ્રથમ
1 ઑક્ટોબર, 2021માં કેન્દ્રીય રસાયણ અને ખાતર તેમજ આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રી મનસુખ માંડવિયાની ઉપસ્થિતિમાં નેનો લિક્વિડ યુરિયાના ડ્રોન દ્વારા છંટકાવનું વ્યવહારિક ક્ષેત્ર પરીક્ષણ ગુજરાતના ભાવનગર ખાતે કરવામાં આવ્યું હતું. ઈફ્કો દ્વારા ડ્રોન વડે લિક્વિડ નેનો યુરિયાના છંટકાવનું નિદર્શન હાથ ધરવામાં આવ્યું હતું.
ખેડૂત દીઠ 40થી 50 હજાર રુપિયા યુરિયા વેડફાય છે
બેકારી વધારતાં નાના સાધનો
ખેડૂતનું સ્થાન રોબોટ લેશે, ગુજરાતના 51 લાખ ખેત મજૂરો બેકાર બની જશે
ખેડૂતનું સ્થાન રોબોટ લેશે, ગુજરાતના 51 લાખ ખેત મજૂરો બેકાર બની જશે
પાક લણતાં નાના મશીનો વધવા લાગતાં ગુજરાતમાં 10 લાખ ખેત મજૂરો બેકાર બની જશે
પાક લણતાં નાના મશીનો વધવા લાગતાં ગુજરાતમાં 10 લાખ ખેત મજૂરો બેકાર બની જશે
2.50 લાખ બાળકો કાળી મજૂરી કરે છે, ખેતીમાં સૌથી વધુ
ગુજરાતમાં 2.50 લાખ બાળકો કાળી મજૂરી કરે છે, ખેતીમાં સૌથી વધુ